Był, drodzy Państwo, taki okres w moim życiu, że wiedziałem o każdej książce fantastycznej, jaka ukazywała się w naszym kraju; nie każdą czytałem (choć liczby i tak były szalone), ale śledziłem mój ukochany gatunek z żarliwością niecodzienną. Trwało to długo i mimo że dzisiaj sięgam po niego zdecydowanie rzadziej, to wciąż robię to z przyjemnością. Nigdy natomiast – przez grubo ponad dziesięć lat głębokiego zanurzenia w tym świecie – nie wziąłem udziału w żadnym konwencie, nigdy nie stałem się pełnoprawną częścią fandomu.

Dlatego też moja lektura „Historii fandomowych” to doświadczenie raczej specyficzne. Z jednej strony przecież znam to środowisko – nie trzeba mi tłumaczyć, czym jest „Nowa Fantastyka”, do której zdarzyło mi się popełnić tekst czy dwa, nie trzeba przedstawiać ani nieodżałowanego Macieja Parowskiego, ani Jarosława Grzędowicza. Rafała Ziemkiewicza, dzięki łaskawości losu, poznałem jako całkiem sprawnego powieściopisarza, a nie publicystę, a ani gier, ani komiksów nie uznawałem nigdy za zabawy dla dzieciaków. Z drugiej strony natomiast nigdy tam nie byłem, nigdy nie poznałem atmosfery konwentów z autopsji, nigdy nie napawałem się poczuciem bliskości i wzajemnego zrozumienia, a także ważkości mojej pasji, o czym częstokroć mówią przepytywani przez Pindla członkowie fandomu.

I jak taki średnio zaawansowany miłośnik fantastyki ocenia tę książkę? Naprawdę dobrze. Doceniam to, że autor potrafił napisać o – z mojej perspektywy – zupełnych fundamentach w taki sposób, aby jednocześnie przekazać sporo twardej wiedzy i uniknąć nudnawego wykładu. Czy to poważna monografia? Nie, z całą pewnością. Czy to przyjemna lektura? Tak, z całą pewnością.

Spory wpływ miał na to na pewno wybór ludzi, których Pindel wybrał do przepytania. Tomasz Kołodziejczak wie, jak się tworzy opowieści – a przecież, za pośrednictwem autora „Historii fandomowych”, taką właśnie przekazuje czytelnikom. To samo można powiedzieć o Konradzie T. Lewandowskim, Macieju Parowskim, Łukaszu Orbitowskim czy Jacku Dukaju. Rozmowa z dwoma ostatnimi i przedstawienie ich poglądów na fandom jest zresztą wartością samą w sobie, bo stanowią oni ciekawe przypadki: pierwszy ze środowiska wyrósł i stawiał w nim pierwsze kroki, ale sukcesy przyszły dopiero wtedy, gdy wyszedł poza nie; drugi natomiast stanowi bodaj największy diament owego środowiska, ale od lat trzyma się na uboczu. To ważne, że Pindel przypomniał, iż wśród fandomowych historii są i takie.

Czego w „Historiach fandomowych” brakuje? Cóż, tego, czego w tak małej książce próbującej podsumować dziesięciolecia zabraknąć musiało – szczegółów. Oczywiście trudno autora za to krytykować, sam wszak w przedmowie zaznacza, że fandom zasługuje na kilkutomowe omówienie. Najmocniej tę niepełność lektury daje się odczuć, gdy Pindel odchodzi nieco od literackich podwalin środowiska i przechodzi do pisania o grach oraz komiksach. Poświęcone im rozdziały raczej nie zadowolą nawet tych, którzy o fandomie słyszą po raz pierwszy.

„Historie fandomowe” to lektura lekka i przyjemna. U niektórych, w tym niżej podpisanego, pozostawi z pewnością jakiś niedosyt, ale taka już przypadłość tych, którzy każdy temat muszą wyczerpać. Dla czytelników pragnących dowiedzieć się, dlaczego właściwie rok w rok w Poznaniu zbiera się potężna grupa ludzi w przebraniach, będzie to natomiast idealne wprowadzenie w świat fandomu.

Bartosz Szczyżański