Sztuczna inteligencja może dzisiaj polecić ci książkę do przeczytania, film do obejrzenia, muzykę na romantyczny wieczór, może poprowadzić twój samochód, wskazać drogę, zaproponować restaurację czy kino, ocenić ryzyko inwestycji, a nawet… wybrać ci życiowego partnera. W książce „Hello world. Jak być człowiekiem w epoce maszyn” opisano różne algorytmy, którym, jak twierdzi autorka, „coraz bardziej – choć zapewne nieświadomie – zawierzamy w życiu” (s. 13).

Hannah Fry, brytyjska matematyczka i popularyzatorka nauki, sprawnie porusza się w tematyce programowania komputerowego oraz wykorzystywania sztucznej inteligencji w najróżniejszych dziedzinach życia. W przystępny sposób prezentuje kolejne interesujące zagadnienia. Z publikacji dowiadujemy się na przykład, jak maszyna może stawiać diagnozę medyczną, zapobiegać przestępczości, pomagać sędziom wydawać wyroki czy zwiększać dochody firmy. Zaprezentowano też algorytmy wykorzystywane przez autonomiczne samochody oraz mechanizmy, które mogą wpływać na nasze wybory, m.in. polityczne, a zatem decydujące nie tylko o naszym własnym życiu, lecz także o losach całego społeczeństwa.

Matematyczka zachowuje trzeźwy osąd i obiektywizm – nie zachłystuje się nowymi możliwościami technologii. Ukazuje korzyści, jakie daje nam nowoczesność, jak również zagrożenia wynikające z wykorzystywania poufnych danych, stworzenia nowego pola do manipulowania ludźmi czy – mówiąc przenośnie – bezduszności komputera, który ocenia ludzi wyłącznie na podstawie statystyki.

Hannah Fry zachęca do refleksji, czy w dzisiejszym cyfrowym świecie cenimy swoją prywatność. Zauważa na przykład, że wiele aplikacji możemy sobie zainstalować, nic za nie nie płacąc, ale czy faktycznie są one za darmo? Być może cena za skorzystanie z jakiegoś programu będzie o wiele wyższa niż kilkanaście złotych, bo ktoś będzie miał dostęp do listy naszych znajomych, zdjęć, które mamy w telefonie, historii naszej przeglądarki czy treści rozmów, jakie przeprowadziliśmy.

Autorka zwraca uwagę na jeszcze jedno zagrożenie dla naszej cyfrowej cywilizacji: „(…) nie pamiętamy już numerów telefonów, wielu z nas z trudem odczytuje własne pismo i nie potrafi już nigdzie dojechać bez nawigacji. Kiedy technika robi wszystko za nas, nie mamy kiedy ćwiczyć naszych umiejętności” (s. 176). Trudno nie przyznać jej racji – sztuczna inteligencja często nie jest już bowiem wsparciem myślenia i decydowania, lecz je po prostu zastępuje.

Jak już zauważyłam, książka jest napisana w przystępny sposób. Jeśli przygodę z matematyką zakończyliście w szkole, a informatyka jest dla was czarną magią – nie zniechęcajcie się. Nie musicie mieć specjalistycznej wiedzy, by ta publikacja okazała się dla was przyjemną i pożyteczną lekturą.

W książce Fry nie brakuje też anegdotek, ciekawostek i elementów humorystycznych, ale przede wszystkim jest świetna merytorycznie. W końcowej części publikacji jest ponad trzydzieści stron z przypisami, dzięki czemu możemy sprawdzić wiarygodność tekstu lub poszerzyć swoją wiedzę.

Na koniec chciałabym jeszcze napisać kilka słów o samym wydaniu książki. Wielkie brawa należą się korektorowi – pod względem językowym pozycja ta jest bez zarzutu. Jednak – mimo że w publikacjach popularnonaukowych ważniejsza jest treść niż forma – żółtawy papier i kiepskiej jakości (nieliczne) fotografie nieco obniżają jej atrakcyjność. Zaletą jest natomiast przydatny indeks tematów, tytułów, nazw i nazwisk, który ułatwi czytelnikowi znalezienie konkretnej informacji. Poza tym „Hello world” możemy kupić w postaci e-booka.

Szczerze zachęcam wszystkich czytelników o otwartych umysłach, by zapoznali się z dziełem Hannah Fry. Powinno ono zainteresować zarówno młodzież nieznającą świata bez komputerów i Internetu, jak i starszych czytelników, którzy od lat obserwują rozwój techniki.

Aleksandra Dolęga