Piekło zamarzło, Sienkiewicz dostał ode mnie osiem. I to mimo nieznośnego robienia z mordercy, szalbierza, zdrajcy i porywacza Kmicica podkładu pod przyszłego bohatera Rzeczpospolitej. Pełny rozpaczy zajrzałem na stronę szkolnych opracowań, niejakiego Bryka, gdzie swołocz prowadzoną przez Kmicica nazywa się „bandą opryszków i nicponi”. Redaktor chyba niezłego towaru się nałykał, skoro bandę wyjętych spod prawa morderców ma za nicponi. W innym Bryku natomiast stwierdził, że z Kmicica był przystojny jegomość, co za kołnierz nie wylewał. (Wymordował, co prawda, wioskę, no ale to przecież detal). Widzę, że w szkołach nadal ma miejsce Adoracja Najświętszego Serca Kmicicowego, co sprawia, że przedmiot zwany językiem polskim, który powinien uczyć krytycznej refleksji, samemu sobie staje w poprzek. W afirmacji bezkrytycznych sloganów pomagają przy tym wydawnictwa i inicjatywy skierowane dla uczniów; Bryk, Greg i im podobne. Rzygam tym.

„Potop” gdy nie jest czytany jako narodowy brewiarz, jest całkiem znośny. Sienkiewicz potrafił rozpisać prawdziwie dramatyczne zwroty akcji. Wywód fabularny jest co i rusz przerywany uderzającym jak grom plot twistem. To zdrada Radziwiłła, która przy stole musiała wywołać reakcję zdziwienia rodem z „Ostatniej wieczerzy” Leonarda Da Vinci. To już mości Zagłoba w płaszczu porucznika nawiewa z kordonu karnego; no i wreszcie creme de la creme tomu pierwszego – Wołodyjowski w drzwiach Billewiczów na ostatnich stronicach. Przy tym cały fabularny jazgot, bardzo wciągający, przyznajmy, jest podporządkowany konwencji przygodowej. To ile w prawdę historyczną nadmuchał Sienkiewicz, a ile z niej wydmuchał, to już ponad stuletni spór i chyba nie ma się, co do niego włączać, bo to w końcu tylko i aż powieść. Natomiast są w fabule takie pominięcia, że nie sposób nie zgrzytać zębami nawet i w tomie I. Osobowość pokroju Janusza Radziwiłła nie ma ani jednego w miarę zdolnego dowódcy poza Kmicicem. Doprawdy? Jest to oczywiście pokłosie lukrecjowej kreacji „protagonisty”, bo Kmicic jest w tej powieści jak Aleksander Wielki; ze strony na stronę materializuje oddziały, które wręcz marzą, by się nimi instrumentalnie posłużyć, a starcia ustawiają się w kolejce do wygrania; słynny natomiast bunt z „Potopu” (rzucenie buławy) nie miał miejsca zaraz po ogłoszeniu decyzji lecz znacznie później. Wspomniany Radziwiłł z kolei, to jak Darth Vader I Rzeczypospolitej; jest w tym tomie głównym antagonistą (bo zakładam, że Szwedzi to bohater zbiorowy; mało obecny) i wyraża postawy, których Sienkiewicz nie aprobował i które tenże sam Sienkiewicz przekolorował lub przemilczał, robiąc z Radziwiłła drugiego po Judaszu Iskariocie. Autor, być może uprzedzając cenzorów, nie napomknął, że car obwołał się Wielkim Księciem Litewskim, a protektorat szwedzki być może sprawił, że na Litwie nie pojawiły się też żołnierze carscy. Zresztą co by to była za przygodówka, gdyby nie było przynajmniej jednego zadeklarowanego złodupca?

Tak więc o „Potopie”: co Sienkiewicz na polskim napsuł, to na historii powinno być naprawione, ale że oba przedmioty w Polsce nie funkcjonują jak należy, to wszystko jest w chaosie jak Rzeczpospolita za Szweda. Jako powieść przygodowo-awanturnicza: nikt nie powie veto. Zabawa przednia.

Piekło zamarzło, Sienkiewicz dostał ode mnie osiem. I to mimo nieznośnego robienia z mordercy, szalbierza, zdrajcy i porywacza Kmicica podkładu pod przyszłego bohatera Rzeczpospolitej. Pełny rozpaczy zajrzałem na stronę szkolnych opracowań, niejakiego Bryka, gdzie swołocz prowadzoną przez Kmicica nazywa się „bandą opryszków i nicponi”. Redaktor chyba niezłego towaru się...

jakąś wielką fanką historii to nigdy nie byłam, ale trylogię przeczytałam w czasach licealnych z wypiekami na twarzy... pomimo że lekturą by tylko potop, to żałowałam, że nie omawialiśmy wszystkiego... takie książki młodzież powinna czytać

jakąś wielką fanką historii to nigdy nie byłam, ale trylogię przeczytałam w czasach licealnych z wypiekami na twarzy... pomimo że lekturą by tylko potop, to żałowałam, że nie omawialiśmy wszystkiego... takie książki młodzież powinna czytać