Niesamowicie intrygująca. Zachwyciło mnie już pierwsze zdanie: "Powieść polska urodziła się pod antyromantyczną gwiazdą”. Dobrze określa to, czego będzie dotyczył zbiór, a jednocześnie mówi na tyle mało, by czytelnik chciał kontynuować.

Andrzej Kijowski bardzo dokładnie i merytorycznie przedstawia historię problematyki polskiej powieści, czasem zestawiając ją z powstającymi równolegle powieściami europejskimi i amerykańskimi. Lwią część zajmuje analiza literatury opisującej II wojnę światową, nazistowską okupację i postawy Polaków wobec Holokaustu. Kijowski zauważa, że dopiero doświadczenie II wojny zrównało w czasie doświadczenia Zachodu i Polski i wymusiło na Polakach wyściubienie nosa ponad własną kwestię wolnościową. I to doświadczenie zostawia w polskich autorach poczucie zagubienia, utraty człowieczeństwa i wiary w dotychczasowy cel literatury. Jak opisuje Kijowski, wynikiem tego uczucia jest bunt i “proces przeciwko kulturze” wytoczony przez Tadeusza Borowskiego.

Podobało mi się skupienie na polskiej literaturze “rozliczenia” z lat 40-tych i 50-tych, bo wiedziałam o niej niewiele. Kijowski przytacza opisywane utwory czytelnikowi i objaśnia ich kontekst historyczno-społeczny, ale także powody, dla których je wybrał. Tworzy szeroki obraz tego, jak ta literatura wyglądała. I dobrze, że tłumaczy, bo z niektórymi tytułami spotkałam się pierwszy raz. Obawiam się, że ta lektura będzie dla przyszłych czytelników niejasna. Niektóre nazwiska już dla mnie są zagadką, a tematy dość odległe. Jednak Andrzej Kijowski sam zdaje sobie sprawę, jak krótkie życie ma krytyka literacka - żartobliwie komentuje, że jego spostrzeżenia po latach mogą wyłącznie nadać się komuś na cytat. Lecz ma rację. Jego niezwykle trafne komentarze i ambitne podsumowania są warte zapisania z myślą o przyszłych pracach.

Polecam tę lekturę tym, których interesuje krytyka literacka i dzieje naszej literatury. To ładne podsumowanie nie tylko tego, co w literaturze, ale i społeczeństwie powojennym. Choć znalazłam tę książkę właściwie przypadkiem, jestem wdzięczna, że to się stało.

Niesamowicie intrygująca. Zachwyciło mnie już pierwsze zdanie: "Powieść polska urodziła się pod antyromantyczną gwiazdą”. Dobrze określa to, czego będzie dotyczył zbiór, a jednocześnie mówi na tyle mało, by czytelnik chciał kontynuować.

Andrzej Kijowski bardzo dokładnie i merytorycznie przedstawia historię problematyki polskiej powieści, czasem zestawiając ją z...