Silva Rerum

Silva rerum(łac.)-"las rzeczy", popularna w XVI -XVIII wieku przekazywana z pokolenia na pokolenie księga domowa, w której oprócz wydarzeń z życia rodziny, takich jak daty narodzin, ślubów i śmierci, zapisywano także rozmaite sentencje, wiersze, przysłowia, uroczyste toasty, przemówienia i panegiryki.

Do lektury takiej księgi domowej zaprasza nas Kristina Sabaliauskaitė. Poznamy, czytając ją, rodzinę Narwojszów: Jana Macieja -seniora rodu, Elżbietę z Siedleszczyńskich, i ich dzieci Kazimierza i Urszulę, bliźniaki, a także Annę Magdalenę. Powieść ta, to spisane losy rodziny Narwojszów na przełomie siedemnastego wieku na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Bohaterów "Silva rerum" poznajemy w ich dworze w Milkontach, gdzie przed laty Jan Maciej wraz z żoną i dziećmi:Kazimierzem i Urszulą schronili się tuż po kozackim najeździe na Wilno. Jesteśmy świadkami radości i smutków, które dotykają rodzinę.
Śledzimy losy potomstwa Narwojszów i to jak potoczyły się ich drogi życiowe. Dowiemy się także jak wyglądało życie Elżbiety i Jana Macieja po upuszczeniu rodzinnego gniazda przez ich dzieci.

Otwierając "Silva rerum" i przeglądając ją (jak mam w zwyczaju przeglądać każdą książkę przed lekturą), nie ukrywam że się lekko przeraziłam. Jesteście ciekawi dlaczego? Już Wam mówię. Powieść ta jest bowiem pisana z perspektywy narratora wszechwiedzącego, w tekście nie ma dialogów, tak jak to w standardowej książce bywa. Tekst leci ciurkiem, rozdziały mają po kilka, a nawet kilkanaście stron. Jak to zobaczyłam, wystraszyłam się, że nie dam rady jej przeczytać. Obawiałam się, że język będzie stylizowany na XVII -wieczny, ale moje obawy okazały się płonne.

Zaskoczyła mnie bowiem ta saga szlachecka z siedemnastowiecznym Wilnem w tle bardzo pozytywnie. Historia napisana jest zrozumiałym językiem, a jeśli zdarzają się w tekście jakieś słowa obco brzmiące są one wyjaśnione w przypisach. Mimo że nie uświadczysz tu dialogów, to wcale to tak bardzo nie przeszkadza. Choć lepiej, nim od lektury odciągnie inna powinność, doczytać zdanie do końca, bowiem gdy przerwiesz w połowie zdania, to potem by móc sobie odświeżyć o czym czytałeś, i by wrócić do początku zdania będziesz musiał cofnąć się nawet o stronę :D Tak, tu zdania są wielokrotnie złożone i jedno rozciąga się nawet na pół strony ;)

Mimo tych obaw, a także oryginalnej budowy powieści, historia rodu Narwojszów zaciekawiła mnie bardzo. I choć nie związałam się zbyt emocjonalnie z żadnym z bohaterów, to jestem ciekawa ich dalszych losów. Dlatego chętnie sięgnę w przyszłości po drugi tom.

Na uwagę zasługuję przepiękne wydanie książki. Srebrna obwoluta, która skrywa twarde wydanie w klasycznej czerni z szarymi elementami. Wydanie naprawdę zachwyca !

Czy polecam? Ależ tak, jak najbardziej. Nie jest to może zbyt łatwa lektura, bo do jej budowy trzeba się przyzwyczaić, ale dla tych, którzy kochają powieści z historią w tle i dla tych, którzy są fanami sag rodzinnych, będzie to lektura idealna. Polecam ! Myślę, że może to być także piękny prezent pod choinkę !

Za egzemplarz do recenzji dziękuję wydawnictwu Literackie.

Silva rerum(łac.)-"las rzeczy", popularna w XVI -XVIII wieku przekazywana z pokolenia na pokolenie księga domowa, w której oprócz wydarzeń z życia rodziny, takich jak daty narodzin, ślubów i śmierci, zapisywano także rozmaite sentencje, wiersze, przysłowia, uroczyste toasty, przemówienia i panegiryki.

Do lektury takiej księgi domowej zaprasza nas Kristina Sabaliauskaitė....

więcej

mniej

Pokaż mimo to

,,(…) najgorsze nawet nieszczęścia nie zatrzymują życia, dni mijają, tak jak mijały, i jeśli tylko człowiek potrafi wziąć się w garść, to owe przepływające jeden za drugim dni mogą nawet, o dziwo, przynieść niespodziewane radości."
.
Są takie książki które za pierwszym razem nie dają się czytać. Są takie książki że choć chcielibyśmy nie jesteśmy gotowi. I ta książka do takich należy. Kiedyś sięgnęła po nią zachwycona piórem Margueza i niestety odłożyłam. Po latach wracam i jestem zauroczona. Zdaje sobie sprawę że książka nie będzie dla wszystkich ale jeśli ktoś jak ja lubi świat dawnej XVII-wiecznej Litwy, opowiedziany pięknym i bogatym językiem w pryzmacie szlacheckiej rodziny dostanie perełkę. Opowieść ta dotyczy losów rodziny Narwojszów, szlachty która uległa całkowitej polonizacji, przejmując zwyczaje i język polski. Śledzimy w powieści losy bliźniąt, dzieci Jana Macieja i Elżbiety, Kazimierza i Urszuli. Ich perypetie i wybory w okresie dorastania, konwenanse które przyszło im przeżywać. Autorka pokazuje nam że pomimo upływu wieków, zmian politycznych i zmian norm kulturowych, etykiet czy politycznych granic, wartości pozostają niezmienne i pobudzają te same dążenia do celu. Autorka pięknym, bogatym językiem opisuje w sposób bardzo przejmujący i realistyczny. Sielankowe opisy natury, ogrodów, dworków szlacheckich przeplatają się z gorszącymi i sugestywnymi opisami awantur i bijatyk.
Autorka bez żadnych dialogów, posługuje się zręcznie słowem a styl kwiecisty, potoczny i uruchamiający wyobraźnie na najwyższym poziomie powoduje, że książki nie da się odłożyć.
Powieść ta to opowieść o wyborach, które okazują się największymi błędami, o miłości i śmierci, o pytaniu o zło i próbie wiary, marzeniu o wolności, o nieposkromionej ciekawości świata i najważniejszej z podróży w głąb siebie. A to wszystko w pięknym, wybitnym wydaniu.

,,(…) najgorsze nawet nieszczęścia nie zatrzymują życia, dni mijają, tak jak mijały, i jeśli tylko człowiek potrafi wziąć się w garść, to owe przepływające jeden za drugim dni mogą nawet, o dziwo, przynieść niespodziewane radości."
.
Są takie książki które za pierwszym razem nie dają się czytać. Są takie książki że choć chcielibyśmy nie...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Wróciłem do tej książki po latach, by przeczytać ją po raz drugi. Jest to pozycja z gatunku tych powieści, które po przeczytaniu siedzą gdzieś z tyłu głowy i co jakiś czas wynurzają się, by pobudzić pachnące papierem wspomnienia. Świat dawnej, XVII-wiecznej Litwy opowiedziany przez pryzmat losów konkretnej, szlacheckiej rodziny, jest wciągającą opowieścią, jak i przemykającą między wierszami kartą z historii I Rzeczpospolitej. Dzięki autorce możemy przekonać się, że mimo upływu wieków, mimo zmiany norm kulturowych, etykiet i politycznych granic, pewne wartości i emocjonalne odczucia są niezmienne i pobudzają te same dążenia.

Wróciłem do tej książki po latach, by przeczytać ją po raz drugi. Jest to pozycja z gatunku tych powieści, które po przeczytaniu siedzą gdzieś z tyłu głowy i co jakiś czas wynurzają się, by pobudzić pachnące papierem wspomnienia. Świat dawnej, XVII-wiecznej Litwy opowiedziany przez pryzmat losów konkretnej, szlacheckiej rodziny, jest wciągającą opowieścią, jak i...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Wielkie Księstwo Litewskie, 1659 rok. Bliźniaki Kazimierz i Urszula Narwojszowie są świadkami ciężkiego smutku i żalu w jakim pogrążyli się ich rodzice Jan Maciej i Elżbieta, po nagłej śmierci malutkiej Anny Magdaleny. Rodzina przeżywa ciężkie chwile po ucieczce z Wilna przed kozackim najazdem i po śmierci niemowlęcia. Stopniowo jednak wyrywa się ze zgryzoty, odsuwa zasłonę rozpaczy i zwątpienia wiszącą nad ich domem, powraca do zwykłej codzienności. Jan Maciej przekształca Milkonty w zaciszny dwór pośród lasów, w którym można skryć się przed intrygami, polityką, kłótniami i wojną. Mijają kolejne lata, bliźniaki dorastają, uczą się, kochają, żyją...

,,Silva rerum" to wspaniała saga litewska o szlacheckiej rodzinie Narwojszów. Wydarzenia opisane przez autorkę wzruszają i wzbudzają silne emocje. Przejmujący jest opis pijanych Kozaków grabiących pałac Radziwiłów, którzy wypijają spirytus z wielkich słojów, w których przechowywane były odpychające dziwy natury. Sprofanowane ołtarze, obcięte dłonie z których nie mogli ściągnąć pierścieni, zgwałcone i okaleczone siostry bernardynki. Nie brakuje w tej książce też pięknych, sielankowych opisów, jak chociażby ogrodu Jana Macieja pełnego klonów, kasztanowców, przyciętych żywopłotów, przeróżnych kwiatów kwitnących o różnych porach roku. Opisy i brak dialogów są bardzo mocną stroną tej powieści w moim odczuciu.

Bohaterowie zostali nakreśleni w całej okazałości swoich zalet i wad. Dokonują życiowych wyborów, które nie zawsze są właściwe. Urszula wybiera życie w klasztorze, które nie do końca odpowiada jej temperamentowi. Pod wygładzoną, lśniącą powierzchnią w zakamarkach duszy Urszuli pełzały karaluchy niewyobrażalnej złości, mrowiły się pluskwy pychy, rozrastała pleśń gniewu właściwego podlotkom, chrobotały korniki bezmyślnego okrucieństwa karmione głupotą beztroskiego dzieciństwa, a pod tym wszystkim znajdowało się jeszcze drugie dno uparte przeświadczenie, że zostanie świętą. Kazimierz ukrywa swoje wewnętrzne pragnienia, bo wie, że zostanie potępiony przez otoczenie. Z lekko wyczuwalną pogardą i drwiną obserwuje toczące się wokół niego życie, nie może zdecydować się na wybranie jednej drogi i sensu życia.

Książki Kristiny Sabaliauskaite są dla mnie arcydziełami, które mogłabym czytać bez końca. Wspaniały, bogaty język, rewelacyjne, sugestywne i barwne opisy. Żywi, wielowymiarowi bohaterowie, którzy kochają, nienawidzą, przeżywają wzloty i upadki. Tło historyczne odmalowane w każdym szczególe jak na doktora historii sztuki przystało, którym jest autorka. Cudowna powieść porywająca duszę i umysł. Jak najbardziej polecam:)

Wielkie Księstwo Litewskie, 1659 rok. Bliźniaki Kazimierz i Urszula Narwojszowie są świadkami ciężkiego smutku i żalu w jakim pogrążyli się ich rodzice Jan Maciej i Elżbieta, po nagłej śmierci malutkiej Anny Magdaleny. Rodzina przeżywa ciężkie chwile po ucieczce z Wilna przed kozackim najazdem i po śmierci niemowlęcia. Stopniowo jednak wyrywa się ze zgryzoty, odsuwa zasłonę...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Jakoś mnie nie wciągnęła ani nie zauroczyła, ciekawe fragmenty przeplatały się z tymi nudniejszymi. Może nie umiałam dostrzec i zachłysnąć się kunsztem autorki.

Jakoś mnie nie wciągnęła ani nie zauroczyła, ciekawe fragmenty przeplatały się z tymi nudniejszymi. Może nie umiałam dostrzec i zachłysnąć się kunsztem autorki.

Pokaż mimo to

Mimo że większość osób zdaje sobie sprawę ze wspólnej historii Polski i Litwy, chyba mało kto zastanawia się, jak okres Rzeczpospolitej Obojga Narodów wspominają nasi wschodni sąsiedzi i jak ich kultura wygląda teraz. Kristina Sabaliauskaite to litewska pisarka mieszkająca w Anglii, która daje nam odpowiedź na to pytanie, kreśli historię litewskiej rodziny szlacheckiej żyjącej za Jana Kazimierza, ukazując litewską wersję tamtych czasów, a jednocześnie opowiadając o uniwersalnych ludzkich pragnieniach i problemach.

Narwojszowie to litewska rodzina szlachecka, która uległa całkowitej polonizacji, przyjmując polski język i zwyczaje. Z powodu kozackich najazdów Jan Maciej i Elżbieta opuścili Wilno i osiedlili się w majątku Milkonty. Trudy życia sprawiły, że z całego poczętego potomstwa tej pary przetrwały tylko bliźnięta - Kazimierz i Urszula, których dojrzewanie śledzimy. Urszula od dziecka pragnie być wyjątkowa, chce zostać świętą, co skłania ją do wstąpienia do zakonu, chociaż nowicjat staje się dla dziewczyny bolesnym zetknięciem z rzeczywistością. Natomiast Kazimierz wyjeżdża na studia, gdzie nie tylko się uczy, ale i kosztuje przyjemności męskiego życia takich jak hulanki, alkohol i spotkania z kobietami. Niespodziewanie jednak młodzieniec odkrywa sobie pociąg do mężczyzn. Ścieżki rodzeństwa splatają się z losami Jana Kirdeja, charyzmatycznego studenta Akademii Wileńskiej.

,,Silva Rerum" może nie będzie powieścią dla każdego. Jest napisana pięknie, zachwyca każdym słowem, jak książki rekomendującej tę powieść Tokarczuk, ale właśnie z tego powodu dla niektórych może być trudna. Narracja jest tu dość specyficzna. W powieści nie ma ani jednego dialogu, zaledwie kilka wypowiedzi w cudzysłowiu. Autorka wytłumaczyła to tym, że napisała ,,Silva Rerum" w języku litewskim, wiedząc jednocześnie, że nie był on używany przez ówczesną szlachtę. Mi brak dialogów w żaden sposób nie przeszkadzał, historia i tak wciągała i poruszała, a przez piękne słowa wręcz płynęłam, jednak podejrzewam, że dla niektórych to może być problem, podobnie jak bardzo długie zdania przypominające nieco styl Gabriela Garcii Marqueza.

Nie chcę jednak odstraszać od tej książki, bo chociaż styl zdecydowanie nie jest dopasowany do współczesnych wymagań o lekkiej i niewymagającej literaturze, to całość wcale nie jest trudna, a przedstawione przez autorkę sytuacje i emocje poruszają i wzruszają. Sabaliauskaite kreśli tło historyczne, pokazuje, jak wyglądało ówczesne życie zarówno w dworku szlacheckim, na uniwersytecie, w klasztorze, wiejskiej chacie czy burdelu. Nawiązuje do sztuki i mitologii, które kształtowały myślenie siedemnastowiecznej szlachty. Zarazem pokazuje, że ci ludzie mieli takie same przemyślenia i dylematy jak my, jednocześnie zachowując szacunek dla tamtejszej mentalności, nie uwspółcześniając nic na siłę. Świetnie widać to w wątku zakonu, który nie jest ani wyidealizowany ani demonizowany - matka przełożona to surowa kobieta, ale da się ją zrozumieć, Urszula z biegiem czasu uświadamia sobie, że nie wybrała dobrej drogi, ale inne kobiety są w klasztorze szczęśliwe, widać tu zarówno błędy, jak i dobre strony tej instytucji. Poruszająca jest scena, gdy Elżbieta zazdrości córce wyboru drogi, gdyż w ten sposób Urszula będzie mogła zdobyć wykształcenie i nigdy nie doświadczy upokorzenia zależności od mężczyzny czy bólu utraty dziecka, co zwraca też uwagę na sytuację kobiet w tamtym okresie. Bohaterowie są w pewnym stopniu spętani konwenansami, co widać na przykładzie rodziców głównych bohaterów, którzy nie potrafią wyraźnie opowiedzieć sobie o swoich oczekiwaniach, czy Kazimierza, który musi ukrywać prawdę o sobie. W ,,Silva Rerum" widać ogromną ludzką potrzebę, by decydować o sobie, a zarazem znaleźć swoje miejsce na ziemi. W tej powieści po prostu wszystko ma swoje miejsce, nie ma żadnej przesady czy przesytu, zarówno w warstwie technicznej, jak i fabularnej. Nawet scena łóżkowego trójkąta została napisana tak subtelnie, że nie powinna zgorszyć nawet najbardziej konserwatywnych osób.

,,Silva Rerum" nie jest powieścią dla każdego, ale na pewno warto ją poznać i wyrobić sobie opinię. Dla mnie to książka wybitna, a po jej przeczytaniu miałam poczucie, że właśnie przeczytałam coś naprawdę doskonałego.

,,(…) najgorsze nawet nieszczęścia nie zatrzymują życia, dni mijają, tak jak mijały, i jeśli tylko człowiek potrafi wziąć się w garść, to owe przepływające jeden za drugim dni mogą nawet, o dziwo, przynieść niespodziewane radości."

Mimo że większość osób zdaje sobie sprawę ze wspólnej historii Polski i Litwy, chyba mało kto zastanawia się, jak okres Rzeczpospolitej Obojga Narodów wspominają nasi wschodni sąsiedzi i jak ich kultura wygląda teraz. Kristina Sabaliauskaite to litewska pisarka mieszkająca w Anglii, która daje nam odpowiedź na to pytanie, kreśli historię litewskiej rodziny szlacheckiej...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Na pytanie -czy warto przeczytać- odpowiem 3xtak. Wciągająca akcja, rzetelnie ale super przystępnie przedstawione tło historyczne (XVII-wieczna Litwa), ciekawy sposób przekazu, który mimo braku dialogów świetnie się "czyta". Do tego zmysłowość, masakra, świętość i grzech-wszystko miesza się , ale ze smakiem.

Na pytanie -czy warto przeczytać- odpowiem 3xtak. Wciągająca akcja, rzetelnie ale super przystępnie przedstawione tło historyczne (XVII-wieczna Litwa), ciekawy sposób przekazu, który mimo braku dialogów świetnie się "czyta". Do tego zmysłowość, masakra, świętość i grzech-wszystko miesza się , ale ze smakiem.

Pokaż mimo to

Sięgnęłam po tę książkę zupełnie przez przypadek i przez wiele stron nie umiałam zrozumieć na czym polega jej fenomen, bo przecież historia w niej opisana nie jest aż tak unikalna i wciągająca, a jednak trudno się oderwać. I nagle zrozumiałam, że chodzi o język, autorka pokazuje świat bohaterów, jak gdyby siedziała w ich głowie, miałam wrażenie, że jestem każdym z nich. Ich przeplatające się historie są opisane tak, jakby przytrafiły się mnie. Język żyje, tak jak u Olgi Tokarczuk, której rekomendacja znajduje się na okładce tej książki. Porywający był sposób opowiadania, bardziej niż opowiedziana historia. Uwielbiam odkrywać takie książki, w których każde zdanie jest warte zapamiętania.

Sięgnęłam po tę książkę zupełnie przez przypadek i przez wiele stron nie umiałam zrozumieć na czym polega jej fenomen, bo przecież historia w niej opisana nie jest aż tak unikalna i wciągająca, a jednak trudno się oderwać. I nagle zrozumiałam, że chodzi o język, autorka pokazuje świat bohaterów, jak gdyby siedziała w ich głowie, miałam wrażenie, że jestem każdym z nich. Ich...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Lektura tej ksiązki tak mnie wciągnęła, że dopiero długo potem, czytając jej recenzje, doszło do mnie, że chłonąc treść nawet nie zauważyłam, że w książce nie ma dialogów. Piękna, przekonywująca opowieść o świecie, którego już nie ma.

Lektura tej ksiązki tak mnie wciągnęła, że dopiero długo potem, czytając jej recenzje, doszło do mnie, że chłonąc treść nawet nie zauważyłam, że w książce nie ma dialogów. Piękna, przekonywująca opowieść o świecie, którego już nie ma.

Pokaż mimo to

Wielkie oczekiwania i ogromne rozczarowanie. Książka dla pensjonarek.
Jesteśmy w wieku siedemnastym, którego atmosfery się nie czuje zupełnie. Jedyny plus to informacje o postaciach historycznych, które bardziej jako sztafasz zagościły na stronach powieści. Wiele wątków jakby wtórnych. Bohaterowie płascy myślący kategoriami XX wieku.
Szczegółowe opisy zachowań i rzeczy dla mnie wyjątkowo nudnych i bezwartościowych, które wloką się całymi stronicami, a de facto nie oddają prawdziwej atmosfery tamtych czasów.
Zmarnowałam czas.

Wielkie oczekiwania i ogromne rozczarowanie. Książka dla pensjonarek.
Jesteśmy w wieku siedemnastym, którego atmosfery się nie czuje zupełnie. Jedyny plus to informacje o postaciach historycznych, które bardziej jako sztafasz zagościły na stronach powieści. Wiele wątków jakby wtórnych. Bohaterowie płascy myślący kategoriami XX wieku.
Szczegółowe opisy zachowań i rzeczy...

więcej

mniej

Pokaż mimo to