Gambit królowej
- Kategoria:
- literatura piękna
- Seria:
- Poza serią
- Tytuł oryginału:
- The Queen's Gambit
- Wydawnictwo:
- Czarne
- Data wydania:
- 2020-08-26
- Data 1. wyd. pol.:
- 2020-08-26
- Liczba stron:
- 360
- Czas czytania
- 6 godz. 0 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788381910514
- Tłumacz:
- Hanna Pustuła-Lewicka
- Tagi:
- literatura amerykańska narkotyki obsesja poszukiwanie sensu życia rywalizacja szachy talent uzależnienie
- Inne
W wieku ośmiu lat Beth Harmon trafia do sierocińca. Tam wkrótce odkrywa swoje dwie największe miłości: grę w szachy i środki odurzające. Szachów uczy się w piwnicy, pod okiem gburowatego woźnego, który szybko poznaje się na jej niezwykłym talencie. Małe zielone pigułki są podawane jej i innym maluchom, żeby w domu dziecka łatwiej było utrzymać spokój.
Obie obsesje będą towarzyszyć Beth, kiedy opuści dom dziecka, przeniesie się do rodziny adopcyjnej i spróbuje zbudować dla siebie nowe życie. Wspinając się na szczyty amerykańskich, a potem światowych rankingów szachowych, będzie się równocześnie mierzyć z własnym pragnieniem samozniszczenia.
Gambit królowej to przepiękna książka o samotności i przyjaźni, rywalizacji i współpracy, zagubieniu i poszukiwaniu sensu życia.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Tylko zwycięstwo
Rzadko mi się zdarza, abym nie wiedział, jak zacząć recenzję. Czy napisać o generacji wybitnych szachistów (Botwinnik, Kasparow) i wprowadzić trochę w klimat „Gambitu królowej”? A może wspomnieć, że bardzo dawno temu, kiedy jeszcze chodziłem do szkoły podstawowej, wygrałem turniej szachowy, chociaż jestem więcej niż amatorem (znam zasady, ale nie mam pojęcia, czym jest obrona sycylijska)? Ewentualnie mógłbym również napisać kilka zdań o Magnusie Carlsenie, czyli o aktualnym mistrzu świata w szachach. Chyba że wolelibyście przeczytać coś o Janie Krzysztofie Dudzie, czyli polskim arcymistrzu szachowym… Trudny wybór. W sumie najlepiej będzie, jak po prostu zacznę pisać o książce, bo Walter Tevis stworzył coś naprawdę fenomenalnego i angażującego.
Ale zanim zacznę to jeszcze słów kilka o autorze. Walter Tevis to pisarz wciąż zbyt mało znany w Polsce. Do tej pory wydane zostały jego dwie powieści: „Przedrzeźniacz” oraz „Człowiek, który spadł na ziemię”. Wszyscy zaznajomieni z tymi powieściami wiedzą już, że Tevis to pisarz niebagatelny – niezwykle inteligentny, potrafiący zwrócić uwagę na poważne problemy. „Gambit królowej” jest to jednak książka kompletnie inna od dwóch wspomnianych wcześniej. Powstała nie z potrzeby rozumu, a serca. Tevis grywał w szachy i swą wielką miłość do tego hermetycznego sportu przelał na karty powieści.
Główną bohaterką „Gambitu królowej” jest Beth Harmon. W wieku ośmiu lat trafia do sierocińca, a w wyniku silnego stresu po stracie matki cierpi na bóle brzucha i bezsenność. Ukojenie przychodzi z niespodziewanej strony, gdyż – zgodnie z polityką zakładu – wszystkie dzieci dostają tabletki uspokajające. Pewnego dnia Beth zostaje wysłana do piwnicy, aby wytrzepać ścierki. Poznaje tam pana Shaibela, woźnego, który zaczyna uczyć ją gry w szachy. Bardzo szybko okazuje się, że dziewczynka ma niespotykany talent, a piwnica jest dopiero pierwszym przystankiem ku poważnym turniejom i bezwzględnym rywalizacjom przy szachownicy.
„Gambit królowej” to z jednej strony książka feministyczna (Beth bardzo często jest jedyną kobietą na turniejach, przez co musi rozpychać się łokciami w tym niezwykle męskim środowisku), a z drugiej ukazuje cenę wielkiego sukcesu. Beth jest bardzo inteligentną dziewczyną, a jej zwycięstwa w kolejnych turniejach szachowych powodują, że jest coraz mniej ludzi, którzy są w stanie ją zrozumieć. Ponadto autor ukazuje, jak bohaterka zmaga się z kolejnymi fazami uzależnienia, co jest ceną za wszystko, co osiągnęła. Jednak marzenie o byciu najlepszą szachistką na świecie jest wyjątkowo silną motywacją, aby podejmować kolejne próby walki z samą sobą.
Nie ma co się oszukiwać, w książce o szachach musi być dużo fachowej terminologii. Co ważne, Tevis nie gubi się ani na chwilę, dzięki czemu i czytelnik ma łatwo. Pojedynki w małej i obskurnej sali gimnastycznej w niczym nie ustępują epickim walkom na miecze czy szpady toczonym na polach bitew, dzięki czemu o kolejnych roszadach czy zaskakujących zagraniach czyta się z wypiekami na twarzy. Nie mam najmniejszych wątpliwości, że nikt tak jeszcze o szachach nie pisał. Ta pasja i zaangażowanie są bardzo zaraźliwe. Kto by pomyślał, że ruch pionkiem na E5 może powodować szybsze bicie serca?
„Gambit królowej” pochłonął mnie bez reszty. W każdej skali ocen dam tej książce maksymalną ocenę. Przecież o to chodzi w literaturze, aby wywoływała emocje i powodowała chęć ciągłych powrotów. Nie wiem, kiedy znowu będę mógł prześledzić pojedynek Beth z Goldmannem czy Borgowem, ale wiem, że chciałbym jak najszybciej. Polecam każdemu, bo drugiej takiej książki w tym roku możecie już nie uświadczyć.
Na koniec również zdanie dla dwa słowa dla tłumacza – świetna robota!
Michał Wnuk
Oceny
Książka na półkach
- 5 185
- 3 317
- 764
- 478
- 140
- 104
- 101
- 88
- 87
- 74
Opinia
Beth Harmon effect - chyba dokładnie tak da się zdefiniować to pozytywne zamieszanie, które pojawiło się wokół szachów, najpierw była i jest ta cała pandemia koronawirusa, która zachęciła nowych graczy do rozgrywek szachowych w internecie np. , a prawdziwa eksplozja nastąpiła po emisji serialu na podstawie książki o tym samym tytule, czyli „Gambit królewski”, której autorem jest Walter Tewis. Serialu netfliksowego nie oglądałem, więc skupię się tylko na tym co mam, na książce. Książka skupia się na postaci młodej adeptki szachów, a wkrótce mistrzyni rozgrywek na czarno-białej 64 polowej desce szachowej. Akcja książki toczy się jakby dwutorowo, z jednej strony mamy przeżycia bohaterki, a z drugiej wszystko co jest związane z szachami, nie trzeba dodawać, że autor zrobił to w wyśmienity sposób, na tyle genialny, że przekonał czytelników, że szachy są naprawdę rewelacyjne. Emocje jakie towarzyszą partiom zostały w świetny sposób przedstawione, dowodząc tezy, że w szachach istotna jest psychologia. W sumie to jest jednak mistrzostwo, bo jednak ta koncepcja szachowa, która powoduje, że to jest książka głównie o szachach, na całych stronach autor rozwodzi się na partiach granych przez Beth Harmon, no i niesamowitych emocji tym towarzyszące. Co nie znaczy, że ta warstwa poza szachowa nie ma znaczenia, bo ona wyjaśnia kim jest Beth jaka była i jakie doświadczenia miała z lat dziecięcych i młodzieżowych i jak to wpłynęło na to, że jest osobą wyjątkową i jak potem kreowała swoją karierę szachową. Beth był ambitna lubiła wygrywać i źle znosiła porażki, i robiła wszystko, żeby było ich jak najmniej, co nie znaczy, że nie było spektakularnych wpadek na szachownicy i musiała sobie jakoś z nimi radzić.
Kręcąc się po internecie można się dowiedzieć, że tzw. partie Beth Harmon są to tak naprawdę zapisy prawdziwych partii szachowych granych w tempie klasycznym uchodzące za tzw. arcydzieła rozgrywane na szachownicy. Jest jeszcze jedna ciekawostka, na jednym z najpopularniejszych portali szachowych można rozegrać partie z botem, czyli komputerem zaprogramowanym na styl gry Beth Harmon, i to jest bardzo ciekawe szachowe doświadczenie. Jest tam siedem leveli Beth, pierwszy podstawowy Beth 8 letnia ranking 800 elo, siódmy Beth 22 lata ranking 2700 elo:, czyli wyższy niż w tej chwili mają najlepsze kobiety na świecie, Hou Yifan: 2658 elo, natomiast niższy od czołowych arcymistrzów, Magnus Carlsen, aktualny mistrz świata, ma w styczniu 2021 r ranking szachów klasycznych – 2862 elo.
Wracając jednak do książki, Beth po śmierci rodziców trafiła do sierocińca, początek tej opowieści jest całkiem zwyczajny, dzień po dniu opis wydarzeń, orz troski, rozterki, marzenia dzieci, które marzą o tym, że będą adoptowane i wszystko będzie ładnie, pięknie. Wiemy, że Beth miała słabe nadzieje, że będzie adoptowana, jednak to się wydarzyło, została adoptowana i to miało dobry wpływ na jej rozwój kariery szachowej. Jeszcze w sierocińcu Beth trafia przypadkiem do piwnicy i widzi, że woźny pan Sheibel, przesuwa jakieś figurki po desce, pierwsze skojarzenia jakie miała było z warcabami, tylko ,że dziwne jej się wydało, że figurki nie są identyczne, tylko się różnią, że są jakieś króle, królowe, konie, gońce, wieże, no i pionki, po obydwu stronach szachownicy. Zainteresowało ją to, no i wpadła, szachy stały się jej tak ogromną pasją, że ją to niesamowicie pochłonęło. No i szybko się okazało, że ma genialny umysł i jest wybitną artystką szachownicy, ma też niezwykłą wyobraźnie przestrzenną, prowadzi w myślach rozgrywki szachowe z zamkniętymi oczami bardzo często. Szachiści robią rozgrywają partie na ślepo pokazując genialne skille szachowe, w internecie można to zobaczyć na żywo na streamach szachowych czasem.
Dalej akcja toczy się niesamowicie szybko Beth została najpierw mistrzem stanu Kansas, a potem bierze udział w kolejnych turniejach szachowych, wkrótce została mistrzem USA, szybko się dowiedziała jednak, że Ameryka nie jest potęgą szachową, i żeby zmierzyć się z najlepszymi trzeba wyjechać z kraju, najpierw był turniej w Meksyku, potem wyjazd do Paryża, a potem już pozostało jej wbijanie szachowych szczytów, czyli podróż do ZSRR, na turniej odbywający się w Moskwie, była to tzw. kołówka, każdy gra z każdym w której uczestniczył mistrz świata Borgow, a więc był to turniej prestiżowy, w którym gra światowa czołówka. Finał nie jest niespodzianką, Beth pokazała, że jest najlepsza i zgłasza aspirację najpierw do turnieju kandydatów, a potem do uczestnictw w meczu o mistrzostwo świata. Celowo użyłem, terminu mistrz, a nie mistrzyni, bo w szachach termin mistrzyni odnosi się do rozgrywek typowo kobiecych, a Beth jest mistrzem, ponieważ ona brała udział w typowo męskich turniejach, co jest możliwe. Robiła to przecież Judith Polgar, która była najlepszą kobietą w historii szachów, nr. 8 na globie wśród szachistów, w szczytowym momencie kariery, choć nigdy nie zdobyła kobiecego championatu, mistrzynią świata kobiet w tym czasie była jej siostra Susan Polgar. Czy kiedyś objawi się realna Beth Harmon?
Kogo ona może przypominać: Beth Harmon bywa porównywana do właśnie Judith Polgar, Anny Rudolf, czy Aleksandry Kosteniuk i kilku inny kobiet wirtuozerek szachownicy, ale zdaniem szachowych specjalistów ona jest pierwowzorem amerykańskiego geniusza szachowego Bobby Fishera. W sumie nie wiem na ile te spekulacje są właściwe, wszak to jest fikcja literacka, ale kto wie czy nie okaże się za kilkanaście lat nie objawi się jakaś realna, genialna Beth Harmon. W tym ta książka jest niezwykła, rozwija marzenia, o tym, że da się grać w szachy, trzeba tylko dużo wysiłku w to włożyć, żeby grać na wysokim poziomie. I bardzo dobrze, że w tej materii książka nie pozostawia złudzeń, bo trening szachowy jest istotny, żeby progresować w szachach, i nawet taka Beth Harmon analizowała książki szachowe, rozwiązywała zadania. W dzisiejszych czasach teraz wystarczy odpalić internet i wciągu kilku sekund znaleźć potrzebne do treningu strony, można zaopatrzeć się w programy szachowe, co nie znaczy wcale, że książki szachowe odejdą do lamusa, bo przerabianie książek wciąż jest przydatne w trenowaniu szachów. Cieszę się, że ta książka i film pobudziła marzenia wielu ludzi, którzy próbują szczęścia na szachowej drodze, strasznie trudnej, wyboistej, ale niezwykle satysfakcjonującej, jak się widzi postępy i da się zagrać naprawdę fajne partie szachowe. Życzę powodzenia. Tego nie muszę właściwie już dodawać, że książka jest po prostu genialna 11/10. Czytelnikowi nie pozostaje nic innego jak zagłębić się w niesamowitych głębiach szachowych rozgrywek. Zdecydowanie polecam.
Beth Harmon effect - chyba dokładnie tak da się zdefiniować to pozytywne zamieszanie, które pojawiło się wokół szachów, najpierw była i jest ta cała pandemia koronawirusa, która zachęciła nowych graczy do rozgrywek szachowych w internecie np. , a prawdziwa eksplozja nastąpiła po emisji serialu na podstawie książki o tym samym tytule, czyli „Gambit królewski”, której...
więcej Pokaż mimo to