Patronat LC
Patronat LC- Patronat LC
Dobry wilk. Tragedia w szwedzkim zoo
- Kategoria:
- reportaż
- Seria:
- Reportaż
- Tytuł oryginału:
- Vargattacken
- Wydawnictwo:
- Czarne
- Data wydania:
- 2019-09-11
- Data 1. wyd. pol.:
- 2019-09-11
- Liczba stron:
- 224
- Czas czytania
- 3 godz. 44 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788380499126
- Tłumacz:
- Irena Kowadło-Przedmojska
- Tagi:
- dzikie zwierzęta literatura faktu przyroda reportaż śmierć środowisko naturalne wilk wypadek przy pracy zoo
- Inne
Szwedzi kochają przyrodę i są dumni, że natura od dekad odwzajemnia ich szacunek i oddanie. Jednym z miejsc, które miało odzwierciedlać to harmonijne współżycie, było Kolmården, największy ogród zoologiczny w krajach skandynawskich.
Wilki były wizytówką ogrodu, a program Bliski Kontakt z Wilkiem przyciągał rocznie tysiące osób chcących stanąć oko w oko z oswojonymi drapieżnikami. Wśród odwiedzających pojawiały się najbardziej znane osoby ze świata mediów, sportu i polityki, a spragnieni wrażeń turyści zasypywali media społecznościowe sympatycznymi zdjęciami z wilczego wybiegu. Dlatego gdy w czerwcu 2012 roku wilki z Kolmården zagryzły swoją opiekunkę Karolinę, kraj był w szoku.
Lars Berge poznał wszystkie okoliczności wypadku, lecz im więcej wiedział, tym trudniej było mu odpowiedzieć na pytanie: co poszło nie tak? Jak to możliwe, że w sercu najnowocześniejszego kraju na świecie stado oswojonych z obecnością ludzi wilków zaatakowało i zabiło człowieka? Co zawiodło? Procedury bezpieczeństwa czy wciąż niewystarczająca wiedza? A może pycha i chciwość wzięły górę nad rozsądkiem? Bez względu na odpowiedzi porozumienie człowieka ze zwierzęciem zostało zerwane. A może tak naprawdę nigdy go nie było?
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Szukamy ofert...Patronaty LC
Książki autora
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Wilk jest dziki, wilk jest zły
Od dawna ostrzyłam sobie zęby na tę pozycję. Jestem wielką miłośniczką wilków – staram się czytać wszystko, co się da, na ich temat. Jakże więc mogłabym przejść obojętnie obok książki opisującej największy chyba koszmar wilkomaniaka: zabicia przez wilki opiekunki w zoo 17 czerwca 2012 roku? Jeśli wy też czujecie dreszcze ekscytacji i grozy na myśl o tej tragedii, to bardzo dobrze – przyda wam się w trakcie lektury reportażu Larsa Berge, który pomimo tak frapującego zagadnienia, nie stanął na wysokości zadania.
Autor podchodzi do tajemnicy śmierci opiekunki w inny sposób, niż się spodziewałam – ja bym to, że tak powiem, ugryzła inaczej. „Wydaje mi się, że od dyskusji o tym, czy wilk jest niebezpieczny czy nie, zły czy w gruncie rzeczy dobry, ważniejsza byłaby próba wyjaśnienia, jak doszło do tego, że kobieta znalazła się na wybiegu sam na sam z drapieżnikami”. Dziwne, że autora zdumiewa dążenie ludzi do zbliżenia z naturą. To, że są tacy, którzy się wilków po prostu nie boją. Trochę jakby cierpiał na jakiś syndrom czerwonego kapturka, każącego dostrzegać w każdej damie ofiarę a w drapieżniku potwora. „Dobry wilk” nie stawia w centrum swojego zainteresowania wilków. Nawet nie opiekunkę, bo według autora tragedia mogła przydarzyć się każdemu. Skupia się on na opisie ludzi i co ważniejsze, na chorej sytuacji w Zoo Kolmarden, która doprowadziła do wypadku. To kawał zajmującej opowieści.
Zapewne dla Szwedów przybliżenie historii Zoo Kolmarden będzie bardzo interesujące – dla reszty pozostają dzieje ogrodów zoologicznych w ogóle. Poza tym Berge podaje zatrważające dane o wilkach zabijających ludzi, a także o innych „zwierzętach killerach”. Te rozdziały czyta się z wypiekami na twarzy, choć tak ogólnie z napięciem nie jest najlepiej. Autor prowadzi nas bardzo chaotycznie przez swoje wywody – zaczyna od opisu samej tragedii, przybliża swoje rozmowy ze znawcami wilków, historię Kolmarden, relacjonuje sprawę sądową związaną z zajściem, i ponownie, jak bumerang, wraca do specjalistów od wilków, by znów zakończyć opisem wypadku w zoo. Niby ma to ręce i nogi, w końcu przypomina klamrę kompozycyjną, ale jednak sprawia niemiłe wrażenie bylejakości, rzucania się po różnych zagadnieniach. Jest wzmianka o Greenpeace, o nazistowskim uwielbieniu wilków, teoriach hiperrzeczywistości i heterotopii… Berge wyznaje, że czekał długo, aż ktoś inny weźmie się za ten trudny, skomplikowany temat, ale jak widać się nie doczekał. Sporo dla niego poświęcił i za to należą mu się wyrazy uznania. Nawet pomimo tego, że po lekturze „Dobrego wilka” pozostaje ogromny niedosyt.
Polskie tłumaczenie tytułu poddaje jakąś interpretację całego zajścia, od którego wolne jest oryginalne „Vargattacken”. Berge zarzeka się, że nie zamierza oceniać moralnie wilków i ich postępowania, choć czy rzeczywiście do tego nie dochodzi, to już kwestia wątpliwa. Wilki zawsze były i będą punktem zapalnym rozmów osób zainteresowanych przyrodą, a książka Berge może w odczuciu niektórych dolewać oliwy do ognia. Po raz pierwszy chyba czytam pozycję, w której autor nie jest zafascynowany wilkami, nie stoi po ich stronie – nadaje to zaskakujący wyraz obiektywności całej opowieści, a jednocześnie sprawia, że w książce o wilkach wydają się one zepchnięte na margines. Berge nie usiłuje ich nawet zrozumieć, nie zastanawia się, co działo się w głowach zwierząt, które rozszarpały swoją wieloletnią opiekunkę. Tak jakby odpowiedzi na pytanie „dlaczego?” należało szukać tylko u ludzi – w błędnym sposobie hodowli, w wadliwym systemie BHP, w nastawieniu na komercyjność… Ten punkt widzenia był dla mnie zaskakujący, tym bardziej że trafny, bo pozwala uniknąć podobnych tragedii w przyszłości. Poniekąd jednak to pominięcie bohaterów dramatu – zabójców kobiety – jest dziwnie analogiczne do traktowania wilków przez zoo: liczą się one tylko jako produkt, a nie jako jednostki. Jednocześnie wciąż nie przestaje mnie zdumiewać podejście autora do zwierząt w ogóle i w ogrodzie zoologicznym. Ukazuje on naiwność dążenia do harmonii z dzikimi zwierzętami, nie widząc, że skreśla obraz tej cukierkowatej, pozbawionej kłów i pazurów wersji. A to tylko jeden z punktów widzenia. Podobnie się ma w przypadku niektórych kwestii związanych z zoo. „Panuje przekonanie – podobnie jak kiedyś w starych, europejskich bajkach – że nieostrożni, nieodpowiedzialni ludzie zasługują na to, by dzikie zwierzęta rozszarpały ich na kawałki”, pisze autor oburzony obroną zwierząt, które zabiły ludzi na swoim terenie – wybiegu w zoo. Ogrody zoologiczne mają chronić zwierzęta PRZED NAMI, ludźmi, i z tego powodu ich mieszkańcy są tam zawsze na swoim miejscu – jesteśmy tam intruzami. W dzisiejszym czasie nastąpiło odwrócenie dawnych ról: to ludzie są największym zagrożeniem dla zwierząt, a każde przywrócenie dawnego porządku – gdy drapieżca dopadał człowieka, ofiarę – budzi od razu ogromne zszokowanie i bunt. Berge dziwi się, że wilki z Kolmarden nie zostały po całym incydencie uśpione. Ale czy powinny były zostać?
Koniec końców „Dobry wilk” to lektura interesująca, choć nierówna. Przybliżając dramatyczny obrót relacji człowieka z wilkiem, stawia nas przed bolesną prawdą: nie istnieje idealna harmonia pomiędzy ludźmi a przyrodą. Berge skupia się na poszukiwaniu przyczyn tragedii, a przy opisie całego zajścia paradoksalnie pomija zachowanie samych zamieszanych w sprawę wilków. Tak jakby dało się je potraktować masowo – bo przecież każdy wilk i każde stado zachowałoby się tak a tak. Reportaż Berge wydaje się z tego powodu nieco jednostronny, ale wciąż dostatecznie wstrząsający, aby być godnym lektury. Zwłaszcza dla fanów wilków, którzy nigdy nie powinni zapominać, do czego są zdolne te fascynujące, wciąż dla nas obce zwierzęta.
Agata Majchrowicz
Oceny
Książka na półkach
- 1 084
- 1 010
- 143
- 46
- 41
- 38
- 32
- 26
- 24
- 19
OPINIE i DYSKUSJE
Zaskakująco wciągający reportaż. To prawda co mówią, że świetny, i że warto
Zaskakująco wciągający reportaż. To prawda co mówią, że świetny, i że warto
Oznaczone jako spoiler Pokaż mimo to„Dobry wilk…” to fascynujący reportaż, który skupia się na tragicznym wydarzeniu, jakie miało miejsce 17 czerwca 2012 roku w zoo w Szwecji. W tym dniu, w największym ogrodzie zoologicznym w krajach skandynawskich, Kolmården, doszło do tragicznej śmierci opiekunki wilków. To właśnie wilki były wizytówką tego zoo dzięki programowi „Bliski Kontakt z Wilkiem”, który przyciągał rocznie tysiące osób, w tym znane osobistości świata sportu i polityki. Autor rozpoczyna swoją narrację od przedstawienia historii samego zoo, jak również licznych wypadków związanych ze zwierzętami, które miały tam miejsce. Szczególną uwagę zwraca na rosnącą liczbę wypadków i agresywnych zachowań zwierząt w tygodniach poprzedzających tragedię. Czytelnik znajdzie również rozbudowany kontekst historyczny dotyczący wilków i ich ataków na ludzi w krajach północnych.
Berge w niezwykle szczegółowy sposób przedstawia okoliczności wypadku, zgłębiając zarówno biologiczne, jak i psychologiczne aspekty zachowań wilków. W miarę postępu śledztwa, autor stawia coraz trudniejsze pytania dotyczące przyczyn śmierci młodej dziewczyny. Czy była to wynik próby ucywilizowania dzikich zwierząt, czy raczej zaniedbania ze strony dyrekcji zoo? W książce znajdziemy również obszerne informacje na temat biologii i psychologii wilków. Berge jasno wskazuje, że wilki są zwierzętami, które w pewnym okresie życia buntują się przeciw swoim „rodzicom” i w naturalnych warunkach opuszczają watahę. Jednak w zamkniętej przestrzeni zoo, gdzie nie mają możliwości realizacji tych naturalnych instynktów, ich agresywne zachowania ulegają nasileniu, co w znacznym stopniu wypacza ich naturę jako drapieżników. Autor również krytycznie odnosi się do procedur bezpieczeństwa obowiązujących w zoo, które pozostawiały wiele do życzenia.
Cały splot tych zdarzeń, jak podkreśla autor, doprowadził do tragedii. Książka w interesujący sposób rzuca światło nie tylko na biologię wilków, ale także na samą koncepcję ogrodów zoologicznych. Skłania do głębokiej refleksji na temat tego, czy zoo jest odpowiednim miejscem do trzymania dzikich zwierząt. Pomimo chwytliwych sloganów i obietnic edukacyjnych, okazuje się, że za wieloma działaniami stoją przede wszystkim motywy finansowe. Choć momentami autor wprowadza pewien chaos i skacze po tematach, „Dobry wilk…” to lektura godna polecenia. Jest to poruszający i dobrze udokumentowany reportaż, który z pewnością zainteresuje nie tylko miłośników przyrody, ale także wszystkich, którzy pragną zrozumieć złożoność relacji między człowiekiem a dzikimi zwierzętami.
„Dobry wilk…” to fascynujący reportaż, który skupia się na tragicznym wydarzeniu, jakie miało miejsce 17 czerwca 2012 roku w zoo w Szwecji. W tym dniu, w największym ogrodzie zoologicznym w krajach skandynawskich, Kolmården, doszło do tragicznej śmierci opiekunki wilków. To właśnie wilki były wizytówką tego zoo dzięki programowi „Bliski Kontakt z Wilkiem”, który przyciągał...
więcejOznaczone jako spoiler Pokaż mimo toRzetelny reportaż, nie za bardzo rozwleczony ale widać też że autor musiał poszperać w wielu informacjach i źródłach. Bardzo smutno czytało się, o losach tych wilków. Czasami powinniśmy się dwa razy zastanowić zanim zaczniemy bawić się w wychodzenie naprzeciw matce naturze.
Rzetelny reportaż, nie za bardzo rozwleczony ale widać też że autor musiał poszperać w wielu informacjach i źródłach. Bardzo smutno czytało się, o losach tych wilków. Czasami powinniśmy się dwa razy zastanowić zanim zaczniemy bawić się w wychodzenie naprzeciw matce naturze.
Oznaczone jako spoiler Pokaż mimo toŚwietny reportaż w pełni wyczerpujący temat. Autor nie tylko przedstawia tragiczne zdarzenie w zoo, ale też porusza wiele powiązanych spraw. Czuć ogrom pracy, zebranych materiałów do książki, a także zaangażowanie w ten temat. Reportaż jest napisany w sposób uporządkowany i naprawdę wzbudza zainteresowanie od pierwszych stron. Myślę, że każdy miłośnik przyrody znajdzie tu wiele zagadnień, głównie etycznych, które skłonią do głębszej refleksji. Gdyby pod koniec autor nie próbował przeforsować swoich własnych poglądów to z pewnością wahałabym się nad najwyższą notą. Lubię, gdy reportaż jest napisany w całkowitej bezstronności, a tu niestety się nie udało. Ja po poznaniu okoliczności tej tragedii, jak i innych głośnych wypadków w zoo, jestem w stanie stwierdzić, że zwierzęta nie są niczemu winne. Dzikie zwierzę nigdy nie zostanie w pełni udomowione, a człowiek zakochany w swej wyższości nad innymi gatunkami często o tym zapomina. Reportaż jak najbardziej jest godny polecenia.
Świetny reportaż w pełni wyczerpujący temat. Autor nie tylko przedstawia tragiczne zdarzenie w zoo, ale też porusza wiele powiązanych spraw. Czuć ogrom pracy, zebranych materiałów do książki, a także zaangażowanie w ten temat. Reportaż jest napisany w sposób uporządkowany i naprawdę wzbudza zainteresowanie od pierwszych stron. Myślę, że każdy miłośnik przyrody znajdzie tu...
więcejOznaczone jako spoiler Pokaż mimo toZacznijmy od tego, że ta książka minęła się z moimi oczekiwaniami. Ja sądziłam, że autor będzie odpowiadał na pytanie: dlaczego z biologicznego, zoologicznego punktu widzenia stado wilków hodowane w zamknięciu mogło zaatakować człowieka, z którym zostało zsocjalizowane? Tymczasem w tekście poszukujemy odpowiedzi na to, czy zoo popełniło uchybienie względem bezpieczeństwa pracy swoich pracowników.
Styl pisania sprawia wrażenie siermiężnego i raczej suchego. Skaczemy wraz z autorem po faktach, często gubiąc wątek dlaczego w ogóle zgłębiamy daną kwestię.
Mój największy zarzut to jednak ton w jakim autor wypowiada się o dzikich zwierzętach - nie tylko o wilkach. Mimo tego, że wielokrotnie proklamuje się jako ich wielbiciel, opowiadając o nich stwarza atmosferę strachu i niepewności. Jeżeli któryś z niewielu ekspertów wypowiada się o nich nazbyt swojsko - jego zdanie jest podważane. Berge kilkukrotnie przyznaje, że ma niewiele wiedzy o wilkach, nie jest w tym temacie znawcą, co nie powstrzymuje go od komentarzy, własnych przypuszczeń co też ta groźna bestia mogła sobie zamierzyć. Wielokrotnie sam sobie przeczy. Wypowiada się z pewną pogardą na temat osób dla których życie i śmierć zwierząt w niewoli jest priorytetem.
Pozostawiam ocenę pozytywną, bo wciąż podziwiam autora za wkład pracy włożonej w badania, przyswojenie aktów śledztwa, etc. Uważam za cenny wątek, w którym porusza się kwestię różnic w badaniach naukowych nad wilkami żyjącymi w zamknięciu i na wolności. Prowadzi on ostatecznie do rozważań nad zasadnością ogrodów zoologicznych - czy to wciąż ośrodki propagujące wiedzę o naturze i jej ochronie czy może kapitalistyczne imperia, które kryją się ze swym okrucieństwem wobec zwierząt? Pewna podstawowa wiedza o wilkach również zostaje nam przemycona (choć w niefortunny według mnie sposób).
"Dobry wilk" może kogoś poruszyć, wywołać refleksję. Myślę jednak, że byłby bardziej wartościowym fragmentem literatury, gdyby nie uczył szacunku dla dzikości poprzez strach. I pozbył się nieco protekcjonalnego tonu.
Zacznijmy od tego, że ta książka minęła się z moimi oczekiwaniami. Ja sądziłam, że autor będzie odpowiadał na pytanie: dlaczego z biologicznego, zoologicznego punktu widzenia stado wilków hodowane w zamknięciu mogło zaatakować człowieka, z którym zostało zsocjalizowane? Tymczasem w tekście poszukujemy odpowiedzi na to, czy zoo popełniło uchybienie względem bezpieczeństwa...
więcejOznaczone jako spoiler Pokaż mimo toSzczerze mówiąc chyba spodziewałam się czegoś lepszego. Reportaż mający być o tragedii w szwedzkim ogrodzie zoologicznym w rzeczywistości bardzo mało mówi o tym wydarzeniu. 90% książki to historia wilków w Szwecji, tego jakie wilki sa z "charakteru", pokazywanie jak zmieniał się stosunek ludzi do tych zwierząt, mowa o ludziach, którzy nie zawsze byli powiazani z ta sytuacja czy tym konkretnym ogrodem, czy tez o innych ogrodach zoologicznych lub nawet innych zwierzętach. Nie jest to złe, bo informacje są ciekawe, ale jednak reportaż od początku obiecywał coś innego i moim zdaniem, chociaż lektura sama w sobie była ciekawa, to dałoby się to wszystko (łącznie z anegdotkami czy rzeczami wypisanymi powyzej) napisać dużo krócej.
Szczerze mówiąc chyba spodziewałam się czegoś lepszego. Reportaż mający być o tragedii w szwedzkim ogrodzie zoologicznym w rzeczywistości bardzo mało mówi o tym wydarzeniu. 90% książki to historia wilków w Szwecji, tego jakie wilki sa z "charakteru", pokazywanie jak zmieniał się stosunek ludzi do tych zwierząt, mowa o ludziach, którzy nie zawsze byli powiazani z ta sytuacja...
więcejOznaczone jako spoiler Pokaż mimo toOwszem, przeczytałam ten reportaż, jednak nadal nie potrafię zrozumieć jak ludzie mogą mieć zaufanie do dzikich zwierząt, jak mogą sami i bez czegoś do obrony wchodzić na ich wybiegi. Książka daje dużo do myślenia w temacie współczesnego traktowania dzikich zwierząt czy to na wolności czy w ogrodach zoologicznych.
Owszem, przeczytałam ten reportaż, jednak nadal nie potrafię zrozumieć jak ludzie mogą mieć zaufanie do dzikich zwierząt, jak mogą sami i bez czegoś do obrony wchodzić na ich wybiegi. Książka daje dużo do myślenia w temacie współczesnego traktowania dzikich zwierząt czy to na wolności czy w ogrodach zoologicznych.
Oznaczone jako spoiler Pokaż mimo toSpojrzenie w stronę wilka z perspektywy feralnego zdarzenia. Niczym rasowy detektyw autor bada relację ludzi i wilków w swoistych "ogrodach zoologicznych".
Spojrzenie w stronę wilka z perspektywy feralnego zdarzenia. Niczym rasowy detektyw autor bada relację ludzi i wilków w swoistych "ogrodach zoologicznych".
Oznaczone jako spoiler Pokaż mimo toPrzeczytałam około 1/3 i już nie dałam rady więcej. Tematyka jest dla mnie interesująca, ale wykonanie męczące. Przede wszystkim miałam problem z płynnym przebrnięciem przez kolejne zdania - zbyt często są to zdania pojedyncze, co brzmi sucho i niezręcznie. Ponadto narracja jest w czasie teraźniejszym i zawiera niespodziewanie dużo samego autora. Nie sądzę, żeby kiepski styl był winą polskiego wydania, pani tłumaczka przecież nie zmieni czasu gramatycznego i nie połączy oderwanych od siebie zdań.
Na koniec tylko zacytuję (s. 43): "Od ataku na wybiegu dla wilków minęło dwa i pół roku. Często o nim myślę. Wciąż jeszcze mam nadzieję, że ktoś napisze dłuższy i pogłębiony reportaż o tym wydarzeniu (...). Ale nic nie słychać o ataku wilków. Regularnie przeszukuję internet i nie natrafiam na żadne nowe informacje. Zaczynam się przyzwyczajać do myśli, że może właśnie mnie przypadnie zadanie wyjaśnienia, co się kryje za tajemniczym przypadkiem śmierci na wybiegu w Kolmården. Trudność polega na tym, że nie jestem ani reporterem kryminalnym, ani znawcą przyrody". Cóż, to widać.
Przeczytałam około 1/3 i już nie dałam rady więcej. Tematyka jest dla mnie interesująca, ale wykonanie męczące. Przede wszystkim miałam problem z płynnym przebrnięciem przez kolejne zdania - zbyt często są to zdania pojedyncze, co brzmi sucho i niezręcznie. Ponadto narracja jest w czasie teraźniejszym i zawiera niespodziewanie dużo samego autora. Nie sądzę, żeby kiepski...
więcejOznaczone jako spoiler Pokaż mimo todobry reportaż, dzięki któremu można dowiedzieć się wiele faktów na temat życia wilków i jednak spojrzeć na nie z innej strony.
dobry reportaż, dzięki któremu można dowiedzieć się wiele faktów na temat życia wilków i jednak spojrzeć na nie z innej strony.
Oznaczone jako spoiler Pokaż mimo to