Solidne choć dość już leciwe opracowanie. Plusem może być rozwianie mitu o braku oporu Żydów wobec Zagłady czy polemika z książką Goldhagena. Minusem jest nader mętny i mało sensowny rozdział o teologi wobec Shoah choć to raczej wina immanentnej bzdurności religii niż autora. Niezbyt wiele wnosi również rozdział poświęcony Gisi Fleischmann.

Solidne choć dość już leciwe opracowanie. Plusem może być rozwianie mitu o braku oporu Żydów wobec Zagłady czy polemika z książką Goldhagena. Minusem jest nader mętny i mało sensowny rozdział o teologi wobec Shoah choć to raczej wina immanentnej bzdurności religii niż autora. Niezbyt wiele wnosi również rozdział poświęcony Gisi Fleischmann.

Zagłada, zwana najczęściej Holocaustem (całopaleniem) lub Shoah (całkowitą zagładą, zniszczeniem) to zdaniem Bauera i innych badaczy zjawisko w historii ludzkości unikalne. Z punktu widzenia ofiar nie ma oczywiście różnicy, czy poniosły one śmierć w wyniku "jedynie" masowych mordów, ludobójstwa, czy tak jak Żydzi w latach 40. XX wieku ginęli jako przedstawiciele narodu, który zdaniem autorów i wykonawców Zagłady powinien w całości zniknąć z planety. Zrozumienie jak do tego mogło dojść, na czym polegała obłędna ideologia nazistów i jakie warunki musiały zaistnieć, aby wykonawcy i świadkowie Zagłady mogli w niej uczestniczyć to nieustający przedmiot refleksji dużej grupy badaczy. Bauer robi przegląd niektórych najbardziej znanych teorii Holocaustu. Zajmuje się też reakcjami ofiar, negując tezę o bezwolności Żydów, i to bynajmniej nie tylko przytaczając próby oporu zbrojnego, ale również opisując samoorganizację społeczności żydowskich spędzanych do getta i rolę, jaką w tym procesie odgrywały (lub mogły odgrywać) Judenraty. Ów "opór bez broni" nazywa amidą, czyli uświęceniem życia, i poświęca mu sporo miejsca

"Wy, wasze dzieci i dzieci waszych dzieci nigdy nie bądźcie sprawcami (...) nigdy nie pozwólcie, abyście stali się ofiarami (...) nigdy, p r z e n i g d y nie bądźcie biernymi obserwatorami masowego mordu, ludobójstwa lub (oby się nigdy nie powtórzyła) tragedii podobnej do Zagłady." - tak Yehuda Bauer, izraelski badacz Holocaustu zakończył swoje przemówienie wygłoszone 27 stycznia 1998 roku w niemieckim Bundestagu. Książka kończy się Aneksem zwierającym to przemówienie.

Nie jest to łatwa lektura i z pewnością dla czytelników nie-specjalistów nie wszystkie jej części będą równie interesujące. Zainteresowani judaizmem na pewno docenią rozdział Teologia, czyli Bóg chirurg. Ci, którzy z niepokojem obserwują Bliski Wschód i losy Izraela mogą chcieć dowiedzieć się jak według Bauera wyglądała droga Od Zagłady do państwa Izrael. Jest też w książce rozdział, którego tytuł nawet wśród szanownych kolegów profesora Bauera może wywołać lekkie zdziwienie: Problem gender: przypadek Gisi Fleischmann.

Zagłada, zwana najczęściej Holocaustem (całopaleniem) lub Shoah (całkowitą zagładą, zniszczeniem) to zdaniem Bauera i innych badaczy zjawisko w historii ludzkości unikalne. Z punktu widzenia ofiar nie ma oczywiście różnicy, czy poniosły one śmierć w wyniku "jedynie" masowych mordów, ludobójstwa, czy tak jak Żydzi w latach 40. XX wieku ginęli jako przedstawiciele narodu,...