"Nie tylko Tomasz Mann jest tym pisarzem, który wprowadził esej do prozy fabularnej, i to w taki sposób, iż po jego doświadczeniach proza XX wieku nabrała innego kształtu; i nie wystarczy powiedzieć, że esej towarzyszył Mannowi w jego pisarstwie przez całe życie, stanowiąc twórczość równoległą i komplementarną.

Niezależnie od tego wszystkiego należy zdać sobie sprawę, że esej Mannowski jest w rodzaju swym równie "nieczysty" co i jego proza: tak jak do toku narracji przedostały się u tego artysty elementy rozumowe, dyskursywne, tak i do eseju przemycił Mann epickość: w jego esejach myśl "dzieje się" w podobny sposób, jak w powieściach i nowelach "dzieją się" losy ludzkie. W podobny sposób, to znaczy: ironiczny".

Zawartość zbioru:
- Podróż przez ocean z Don Kichotem
- Goethe jako przedstawiciel wieku mieszczaństwa
- Goethe i Tołstoj
- Anna Karenina
- Dostojewski - z umiarem
- Esej o Czechowie
- Kosmopolityzm
- Ku czci pisarza
- August Strindberg