Nowy Jork. Od Mannahatty do Ground Zero

Przytaczając kultowe już słowa Stefana ‘Siary’ Siarzewskiego śmiało można uznać, że „mają rozmach skur******” (Zapewne niektórym przez głowę przemknie teraz myśl, że to niezbyt grzeczne, aby osoba pisząca o książkach inwektywy przytaczała, jednak jest w tym pewna metoda, skoro o pewnej wolności mowa tu będzie. Ot! O takiej wolnej amerykance). Tym, którzy zastanawiają się kogóż mam na myśli, spieszę donieść, że o Holendrów chodzi. I o Irlandczyków, Anglików, Niemców, Polaków… w ogóle o Europejczyków, a tak naprawdę o wszystkich tych, którzy były Nowy Amsterdam do życia powołali, tworząc na niewielkiej wyspie porywające w swej architekturze, nietuzinkowe w kulturze i hipnotyzujące w aspekcie społecznym miasto – Nowy York.

Bardzo lubię filmy, których akcja toczy się w Nowym Yorku. Wyobrażam sobie wtedy, że i ja z kubkiem gorącej kawy przebiegam na czerwonym świetle, by dokonać niemal niemożliwego – złapać żółtą taksówkę na 5th Avenue, albo że uprawiam poranny jogging w Central Parku lub siedzę wieczorem w oversizowym płaszczu na jednej z ławeczek z widokiem na Brooklyn Bridge. Takie to człowiek ma marzenie - poczuć się nowojorczykiem! Mówić szybko, myśleć szybko i chodzić szybko. Jakże ono ewoluowało po lekturze pewnej książki, i jakże ja się cieszę, że doszło do tego przed wizytą w najludniejszym mieście w Stanach Zjednoczonych.

„Nowy Jork. Od Mannahatty do Ground Zero” Magdaleny Rittenhouse to zdecydowanie najlepsza książka o Wielkim Jabłku jaką do tej pory przeczytałam (a było ich już kilka)! Autorka w niebywale plastyczny i frapujący sposób opisuje tętniące życiem miasto, ukazuje jego nieuchwytny wręcz fenomen pomnika ludzkich marzeń, odwagi, wytrwałości i niczym nieskrępowanych pragnień. Pokazuje też ludzi leczących swoje kompleksy i zbolałe dusze. Także tych, którzy nie bali się sięgać wyżej niż stawiane przez nich drapacze chmur. Marzycieli szukających własnego ja. Ludzi z całego świata będących na głodzie życia i wierzących w słynne już ‘from rats to richies’. Nie sądziłam, że z taką fascynacją czytać będę te liczne anegdoty m.in. o pojedynku architektów, Williama Van Alena (Chrysler Building) z H. Craigiem Severancem (Bank of Manhattan Company) na najwyższy budynek w mieście. Bo wyobraźcie sobie, że Panowie wielokrotnie modyfikowali swoje plany, co rusz wznosząc kolejne piętra swoich budynków. Przy czym ten pierwszy zdecydował się nawet rozegrać temat niemal jak wojenny taktyk, wtajemniczając w swój plan zaledwie garstkę ludzi oraz „The New York Times”. A ten odegrał najważniejszą rolę , publikując informację o zakończeniu budowy przez Alena, oczywiście ku ogromnemu zaskoczeniu Severanca i wielu innych obserwatorów. Mało kto wiedział, że nie jest to prawdą, a kiedy już emocje opadły i nastał 16 października 1929 roku wydarzyło się coś nieoczekiwanego. Oto stojąc w oddali Alen bacznie obserwował jak spełnia się jego marzenie. W tajemnicy przed wszystkimi, z wykorzystaniem kanałów wentylacyjnych, przetransportowano i zainstalowano na szczycie Chrysler Building 27. tonową srebrzystą wieżę o wysokości 56 metrów – „1046 stóp, 4 i ¾ cala. Wyżej niż wieża Eiffla. Pocałujcie nas w nos!” – Alen był na szczycie, dosłownie i w przenośni. Pech chciał, że zaledwie przez kilkanaście miesięcy, bo tuż obok, przy 5th Avenue zaczął wyrastać Empire State Building ;)
Takimi anegdotami Rittenhouse strzela jak z Kałasznikowa, czyniąc ten reportaż, powieść i przewodnik w jednym, historią doskonałą w całości, i w każdym z osobna fragmencie. Majstersztyk i gratka, szczególnie dla moli książkowych, dla których wręcz obowiązkowa staje się wizyta w ponad 100-letniej księgarni Strand – białe kruki, używane, dopiero wydane i te całkiem zapomniane – Proszę Państwa, grubo ponad 18 mil książek na skrzyżowaniu Broadwayu i Dwunastej Ulicy. Co ciekawe, wśród dostawców Strandu jest również bezdomny, Neil Harrison, przeczesujący kontenery w poszukiwaniu książek. W jednej z jego licznych dostaw znalazło się dziewiętnastowieczne wydanie Thackeraya. Stara powiedzenie „od pucybuta do milionera” i tym razem się sprawdziło. Wprawdzie Harrisonowi udało się jedynie spłacić długi, jednak był to już milowy krok ku lepszej przyszłości. O ile idąc do Strandu trzeba zaopatrzyć się w gotówkę, o tyle New York Public Library udostępnia już swoje zbiory powszechnie i bezpłatnie. W przepięknym budynku z 1895 roku, jedna z największych bibliotek na świecie mieści ponad 140 km bieżących półek, które przechowują ponad 53 miliony książek. Robi wrażenie? ;) Dodam tylko, że również czytelnia ma ten charakterystyczny dla Nowego Jorku rozmach i pomieści aż sześciuset spragnionych lektury czytelników.

Mogłabym Wam tak przytaczać setki cudownych miejsc w tym hipnotyzującym mieście – Wall Street, 5th i 7th Avenue, Brooklyn Bridge, Grand Central Terminal, Metropolitan Museum of Art., Ground Zero po WTC, Time Square, Statue of Liberty, czy chociażby High Line - park liniowy po zachodniej stronie Manhattanu i szlak kolejowy o długości 1,45 mili, utworzony na byłej, ponad 100-letniej linii kolejowej New York Central Railroad oraz niesamowity w skali światowej Central Park – odgrodzony od sąsiadujących ulic niewielkim murem park o powierzchni 3,41 km² z 20. dedykowanymi bramami (swoja bramę mają dzieci, artyści, inżynierowie itd.) i 36 mostami skrywa w sobie wiele niespodzianek.

W Nowym Yorku każdy może poczuć się dobrze, każdy może tu znaleźć swoje miejsce i również każdy może doświadczyć tej nieopisanej wolności oraz swobody. Tak! Tylko tutaj znajdziemy synagogę w Chinatown i meczet w Strefie Zero. Tutaj wszystko jest możliwe! Absolutnie wszystko, czego dowodzi Magdalena Rittenhouse w swej fenomenalnej książce. Spacer z nią po NY to była dla mnie wycieczka z rozmachem.

Ciekawostki:
- Nowy York to 783,8 km² powierzchni zamieszkiwanej przez ponad 8 milionów mieszkańców.

- Grand Central Terminal to nie tylko połączenie piękna i technologii. To gwarne i zatłoczone miejsce, gdzie niemal trudno usłyszeć własne myśli, skrywa w sobie pewną tajemnicę - „słowa szeptane w jednym rogu galerii przepływają po podtrzymujących sufit łukach i ktoś stojący w przeciwległym rogu słyszy je bardzo wyraźnie. Hmmm… zakochani, kochankowie i agenci FBI mogą z tego zrobić niezły użytek ;)

- W zbiorach New York Public Library znajduje się napisany w 1493 roku przez Krzysztofa Kolumba list, w którym donosił o odkryciu Nowego Świata, czy chociażby spisana ręcznie przez Thomasa Jeffersona Deklaracja Niepodległości.

- Central Park to ornitologiczny raj, gdzie na przełomie kwietnia i maja, a także września oraz października można zaobserwować ponad 200 gatunków ptaków.

Przytaczając kultowe już słowa Stefana ‘Siary’ Siarzewskiego śmiało można uznać, że „mają rozmach skur******” (Zapewne niektórym przez głowę przemknie teraz myśl, że to niezbyt grzeczne, aby osoba pisząca o książkach inwektywy przytaczała, jednak jest w tym pewna metoda, skoro o pewnej wolności mowa tu będzie. Ot! O takiej wolnej amerykance). Tym, którzy zastanawiają się...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Czy da się napisać biografię miasta? Ta książka jest idealnym przykładem świetnie napisanej i poprowadzonej opowieści o jednym z najbardziej zróżnicowanych i kontrastowych miejsc świata. Historia rodzenia się Nowego Jorku, smaczki architektoniczne, ciekawostki, klimat - to wszystko jest podane w bardzo przystępny i wciągający sposób.

Czy da się napisać biografię miasta? Ta książka jest idealnym przykładem świetnie napisanej i poprowadzonej opowieści o jednym z najbardziej zróżnicowanych i kontrastowych miejsc świata. Historia rodzenia się Nowego Jorku, smaczki architektoniczne, ciekawostki, klimat - to wszystko jest podane w bardzo przystępny i wciągający sposób.

Pokaż mimo to

Wciągająca lektura! Zaglądałam co chwila do ggl maps, żeby wirtualnie równolegle poznawać opisywane miejsca. Dla początkującego w wiedzy nt. USA i NYC - pierwsza klasa!

Wciągająca lektura! Zaglądałam co chwila do ggl maps, żeby wirtualnie równolegle poznawać opisywane miejsca. Dla początkującego w wiedzy nt. USA i NYC - pierwsza klasa!

Pokaż mimo to

Najlepszy i najpiękniejszy reportaż na temat Nowego Jorku, jaki kiedykolwiek przeczytałam! Aż szkoda, że muszę oddać tę książkę do biblioteki i nie mogę postawić jej na półce i wracać do niej za każdym razem, gdy zaczynam tęsknić za tym najlepszym miastem na świecie.

Najlepszy i najpiękniejszy reportaż na temat Nowego Jorku, jaki kiedykolwiek przeczytałam! Aż szkoda, że muszę oddać tę książkę do biblioteki i nie mogę postawić jej na półce i wracać do niej za każdym razem, gdy zaczynam tęsknić za tym najlepszym miastem na świecie.

Pokaż mimo to

To że NY jest wyjątkowy wiedzą wszyscy. Autorka udanie wyjaśnia co i kto miał na to wpływ. Niektóre rozdziały porywające, inne przegadane. Żałuję, że nie przeczytałem tej pozycji przed moimi wizytami w NY.

To że NY jest wyjątkowy wiedzą wszyscy. Autorka udanie wyjaśnia co i kto miał na to wpływ. Niektóre rozdziały porywające, inne przegadane. Żałuję, że nie przeczytałem tej pozycji przed moimi wizytami w NY.

Pokaż mimo to

Interesująca książka wnikliwie przedstawiającą w wielu ujęciach fenomen Nowego Jorku. Autorka połączyła fundament historyczny ze współczesnym funkcjonowaniem tego miasta. Pokazała co wpłynęło na kształtowanie się twardych artefaktów takich jak architektura (zarówno urbanistyczna jak i kluczowych, ikonicznych budynków), jak i miękkich takich jak specyficzna atmosfera (od finansjery Wall Street po artystyczny półświatek). Bardzo przyjemna lektura dla osoby która już zna Nowy Jork, która planuje się tam wybrać albo po prostu chciałaby poznać źródła fenomenu tego miasta.

Interesująca książka wnikliwie przedstawiającą w wielu ujęciach fenomen Nowego Jorku. Autorka połączyła fundament historyczny ze współczesnym funkcjonowaniem tego miasta. Pokazała co wpłynęło na kształtowanie się twardych artefaktów takich jak architektura (zarówno urbanistyczna jak i kluczowych, ikonicznych budynków), jak i miękkich takich jak specyficzna atmosfera (od...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Każde miasto powinno mieć to szczęście, aby posiadać tak wnikliwego i świadomego obserwatora historii, przestrzeni i kultury jak Magdalena Rittenhouse. W książce nie brakuje zarówno zachwytów nad kosmopolityzmem NYC, jak i wyjaśnienia przesadnego zauroczenia Big Apple ukazanego przez pryzmat jego mieszkańca. Będę kiedyś zwiedzać Nowy Jork trzymając tę książkę w ręku, okazała się wspaniałym przewodnikiem po mieście. Prawdopobnie dlatego stała się już białym krukiem, a papierowa wersja nie jest dostępna w sprzedaży.

Każde miasto powinno mieć to szczęście, aby posiadać tak wnikliwego i świadomego obserwatora historii, przestrzeni i kultury jak Magdalena Rittenhouse. W książce nie brakuje zarówno zachwytów nad kosmopolityzmem NYC, jak i wyjaśnienia przesadnego zauroczenia Big Apple ukazanego przez pryzmat jego mieszkańca. Będę kiedyś zwiedzać Nowy Jork trzymając tę książkę w ręku,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Niesamowita i wciągająca książka w każdym calu! Najlepsza pozycja o Nowym Jorku, jaką czytałam.

Niesamowita i wciągająca książka w każdym calu! Najlepsza pozycja o Nowym Jorku, jaką czytałam.

Pokaż mimo to

Świetna ! Pozycja obowiązkowa dla podróżujących do Nowego Jorku. Każdemu miastu życzę aby zdarzył się autor, który opisze je z taką pasją i miłością. Od czasu, gdy ją przeczytałam, ciągle myślę aby tam wrócić.

Świetna ! Pozycja obowiązkowa dla podróżujących do Nowego Jorku. Każdemu miastu życzę aby zdarzył się autor, który opisze je z taką pasją i miłością. Od czasu, gdy ją przeczytałam, ciągle myślę aby tam wrócić.

Pokaż mimo to

Wspaniała. Cóż to była za przyjemność czytania tej książki. Naprawdę czułam się jakbym była w Nowym Jorku. Polecam gorąco!

Wspaniała. Cóż to była za przyjemność czytania tej książki. Naprawdę czułam się jakbym była w Nowym Jorku. Polecam gorąco!

Pokaż mimo to