Nie jest to książka prosta, choć narrator opowiada ze zdecydowanym dystansem. Dobrze napisany kawałek prozy o sztuce, przemianach gospodarczych i ambicjach młodych ludzi. Dla polskich czytelników o tyle ciekawa, że lata osiemdziesiąte w Szwecji wyglądały zupełnie inaczej niż u nas. Nie jest to powieść do "połknięcia". Na pewno jednak budzi sporo refleksji na temat ówczesnego świata finansów.

Nie jest to książka prosta, choć narrator opowiada ze zdecydowanym dystansem. Dobrze napisany kawałek prozy o sztuce, przemianach gospodarczych i ambicjach młodych ludzi. Dla polskich czytelników o tyle ciekawa, że lata osiemdziesiąte w Szwecji wyglądały zupełnie inaczej niż u nas. Nie jest to powieść do "połknięcia". Na pewno jednak budzi sporo refleksji na temat...

Ostatni papieros lat 80.

„(…) W udanych przypadkach forma i treść powieści stanowią jedno - a więc niedoskonałość, brak i tymczasowe prowizorki. Powieść idealna i powieść skończona wykluczają się nawzajem, stanowią fałszywą historię, ponieważ znajduje się ona bliżej życia niż sztuka. Uważa się, że autor powieści tworzy życie, daje życiu pierwszeństwo, ze wszystkimi kompromisami i słabościami, jakie ono ze sobą niesie. Powieść żyje kryzysem./ Kryminał jest czymś innym. Z łatwością może być idealny i skończony, ponieważ nie tylko może przemilczeć pewne prawdy i zaprzeczyć im – zakłada się, że tak właśnie zrobi. Jego duch jest martwy./Kryminały często obracają się wokół tajemnicy. Mogą być nawet tajemnicze same w sobie, ale bardziej nie mogą zbliżyć się do życia./Natomiast powieść jest samą tajemnicą./ Można zatem powiedzieć, że kryminał potrafi opisać życie, nie mając własnego. Może opisać powieść nie będąc powieścią.”

„Ostatni papieros” to trzecia z przetłumaczonych i wydanych przez DodoEditor książek Klasa Östergrena. W powieści tej, już od pierwszych kartek wyraźnie czuć cechy charakteryzujące genialny sposób prowadzania narracji wypracowany przez szwedzkiego autora – tu gratulacje dla tłumaczki Marii Murawskiej. Znów też mamy do czynienia z narratorem, który jest porte-parole autora, z zawodu pisarzem.
Sieć wątków utkana tym razem jest po to, by przedstawić zmiany socjoekonomiczne zapoczątkowane w latach osiemdziesiąte i ich wpływ na rynek sztuki oraz kręgi światowej finansjery. Ważna jest też sztuka, w której wszystko zaczyna się kończyć i walczyć jedynie o przydomek post oraz zaistnienie w kategoriach pieniężnego wynagrodzenia. Sztuka już nie wytwarza nowych dzieł, nowych sensów, ale jedynie przetwarza lub jest przetwarzana. No, i ewentualnie transgresja.

Przy okazji tych wszystkich teoretycznych rozważań mamy przyjemność z pełnokrwistą, wielowątkową i mocno osadzoną w latach osiemdziesiątych opowieścią o ludziach, takich jakimi wtedy byli, o ich marzeniach, o ich ambicjach i o tym, jak i czy udało im się wyjść z pewnych impasów. Jak już autor nas zdążył przyzwyczaić, będzie i trochę niebezpieczeństw, trochę miłości niemożliwej i trochę prawdy tamtego czasu, a wszystko w niezwykle przenikliwym i erudycyjnym sosie.

bookish.blog.pl

Ostatni papieros lat 80.

„(…) W udanych przypadkach forma i treść powieści stanowią jedno - a więc niedoskonałość, brak i tymczasowe prowizorki. Powieść idealna i powieść skończona wykluczają się nawzajem, stanowią fałszywą historię, ponieważ znajduje się ona bliżej życia niż sztuka. Uważa się, że autor powieści tworzy życie, daje życiu pierwszeństwo, ze wszystkimi...

Po przeczytaniu trzech książek Östergrena zaczynam podejrzewać, że autor ma w szufladzie szablon, według którego pisze powieści. Narratorem czyni pisarza z umiarkowanym sukcesem zawodowym i jeszcze mniejszym w życiu uczuciowym. Zawsze jest jakaś atrakcyjna femme fatale związana z innym mężczyzną oraz kolega w kłopocie, któremu trzeba pomóc. Narrator co prawda obraca się w środowisku artystów, niemniej za każdym razem wplątuje się w szemrane towarzystwo. Są duże pieniądze i duże ryzyko. Akcja powieści obowiązkowo rozpoczyna się w teraźniejszości, by zgrabnie przenieść czytelnika w przeszłość i od czasu do czasu antycypować wydarzenia. Dywagacje autora dotyczące przemian społeczno-gospodarczych w Szwecji oraz 400 stron druku - pewne jak w banku.
Mimo wtórności wobec "Gentlemanów" i "Gangsterów", najnowsza powieść Östergrena "Ostatni papieros" zawiera bardzo interesujący wątek pewnej "instalacji". Oto bowiem młody artysta nie mogąc wejść w posiadanie "Umierającego dandysa" Nilsa Dardela, postanawia go odtworzyć - na swój sposób. Oryginalny i kontrowersyjny. Jeśli Östergrenowi chodziło o pokazanie kondycji sztuki, zamysł zrealizował z powodzeniem. Owszem, nie jest pierwszym, który uważa, że wszystko już było, zatem z braku pomysłów artystom pozostaje kreatywna odtwórczość. Jest może jednak pierwszym, który z taką inwencją przedstawił problem na kilku poziomach, a co więcej - na własnym przykładzie (patrz pierwszy akapit notki). Paradoksalnie także i pomysł Östergrena został wykorzystany przez innych: obraz Dardela pojawił się w "Pocztówkowych zabójcach" Lizy Marklund i Jamesa Pattersona dając początek oskarżeniom o plagiat. Sztuka ewidentnie zjada własny ogon.
http://czytankianki.blogspot.com/2012/11/klas-ostergren-ostatni-papieros.html

Po przeczytaniu trzech książek Östergrena zaczynam podejrzewać, że autor ma w szufladzie szablon, według którego pisze powieści. Narratorem czyni pisarza z umiarkowanym sukcesem zawodowym i jeszcze mniejszym w życiu uczuciowym. Zawsze jest jakaś atrakcyjna femme fatale związana z innym mężczyzną oraz kolega w kłopocie, któremu trzeba pomóc. Narrator co prawda obraca się w...