Cóż to się autorowi stało? – pomyślałam, zobaczywszy nagły odwrót od spraw polskich i skierowanie się ku światu antycznemu w tropieniu skandali. Nienagły, nienagły – przeczytałam ripostę we wstępie Od autora, bo właśnie tą pozycją debiutował w 1996 roku. Obecne wydanie jest drugą wersją rozszerzoną o kilka nowych rozdziałów, uzupełnioną i poprawioną przez krytyczne oko pisarza już dojrzałego, który stwierdził, że "jedyne co może zwrócić uwagę, to pasja, z jaką kiedyś ją napisałem. I to wszystko". Teraz ja mogę zripostować, że nie wszystko, nie wszystko, bo skonfrontowałam ten skromny pogląd z oceną czytelników, które ośmieliły się być troszkę inne, a i chętni na jej przeczytanie też są. Jednak z drugiej strony, gdyby nie ta samokrytyka, to dzisiaj nie miałabym w ręku poszerzonego wydania, w którym przybyło sporo nowej treści, a co za tym idzie, tajemnic i sensacji, na szczęście bez szkody dla pasji.
Jednak dlaczego autor nie użył w tytule słowa „skandale”? – zadałam sobie potem drugie pytanie. Przeglądając tytuły rozdziałów i podrozdziałów w spisie treści, co drugi kończyłam tym właśnie dodanym od siebie słowem. Kobieta faraon? – skandal! Miłość grecka? – skandal! Krwawe sobory? – skandal! Ulubieniec Hadriana? – skandal! A już te hermy ateńskie wystawiane przed świątyniami (!),prywatnymi domami (!!),na każdym rogu w mieście (!!!),to skandal nad skandale!
A tak na marginesie, czytając ten opis herm – "były kamiennymi słupami z popiersiami boga Hermesa. Zgodnie z greckimi obyczajami poniżej popiersia, bezpośrednio na słupie, umieszczono wyobrażenie potężnych genitaliów" – pomyślałam sobie, że rozczarowanie byłoby identyczne, gdyby tam nic nie było.
Jednak wracając do skandali, których w tytule nie ma, a których byłam żądna, zamiast spokojniutkich tajemnic i aksamitnych sensacji. Tak mi się przynajmniej wydawało. Jednak autor, ze stoickim spokojem, powiedział – nie tak szybko z tą oceną faktów z lat przeszłych miarą człowieka współczesnego. Muszę sobie przed czytaniem zapamiętać jedno, że wchodzę w czasy, w których moje standardy są nieprzystające i nieadekwatne do norm, zasad, reguł życia ówczesnych społeczeństw. Ja, wytwór kultury chrześcijańskiej, nie mogę patrzeć na życie ludzi antycznych przez pryzmat skandalu. W tamtych czasach to, co dzisiaj takim skandalem jest, było normą, w najgorszym przypadku wykroczeniem moralnym tak, jak dzisiejsza kradzież 2 zł z kieszeni kolegi, o której nie mówi się, że to skandal, a policja nawet twierdzi, że do 200 zł to czyn o niskiej szkodliwości społecznej. Dlatego sukcesje tronu przejmowane w wyniku morderstw, zagarnianie władzy poprzez zamach, związki homoseksualne jako snobistyczny styl życia (Rzym) lub filozofia życia (Ateny),pedofilia sankcjonowana metodą wychowawczą, kazirodztwo sposobem na zapobieżenie wojnom o tron, transwestytyzm sposobem na zdobycie władzy przez kobietę, bratobójcze walki współwyznawców jednego Boga, w ówczesnych czasach nie były skandalami, ale przyjętym sposobem życia, w najgorszym przypadku sensacją, w której najciekawszą stroną była tajemnica mechanizmu jej zaistnienia. Plotki kto i kogo otruł, przekupił lub zdradził. Szepty, w jaki sposób zabił lub zawłaszczył. Intrygi i podejrzenia o wrogie plany. Tak właśnie pokazane, od tej ciemniejszej strony słabego człowieka owładniętego trzema namiętnościami – władzą, pieniędzmi i seksem. Tutaj styl narracji autora, ku mojemu zadowoleniu, pozostał niezmienny i charakterystyczny dla jego publikacji. Bohaterem formalnym była konkretna postać lub wydarzenie historyczne, ale ukazane poprzez to, co kryło się za parawanem sensacji – tajemnica jej powstania. Nie zawsze wyjaśniona do końca, z braku informacji w źródłach historycznych, o czym autor uczciwie informował, nie odmawiając sobie przy tym luksusu (jak dla historyka) snucia sugestii i hipotez opartych na poszlakach, domysłach i przypuszczeniach. I to w tym historyku lubię najbardziej – brak oporów przed snuciem różnorodnych hipotez, a tym samym brak lęku przed utratą cennego autorytetu w moich oczach i zaufanie mi, że samodzielnie potrafię oddzielić fakty od prawdopodobieństwa i fałszu, których jest dostarczycielem nie tylko z poziomu naukowca. Dla przeciętnego odbiorcy taka dywagacja to sama przyjemność.
Gładko szło mi to przyjemne zdrapywanie pozłoty z antycznych pomników postaci historycznych. Zacierałam ręce jak dziecko, kiedy dowiadywałam się, że Konstantyn Wielki wcale nie zasługuje na miano świętego, Wandalowie niesłusznie zasłużyli sobie na złą sławę, a kobiety do aż tak zniewolonych i słabych nie należały, aż przyszedł strasznie bolesny dla mnie moment, w którym rozum walczył z emocjami, a te ostatnie nie chciały ustąpić. Otóż autor często powoływał się na ekranizacje filmowe wydarzeń z czasów antycznych jak Agora, Quo vadis, Gladiator i 300. To w przypadku tego ostatniego, demaskowanie przekłamań na potrzeby filmu bolało mnie najbardziej. Miałam taki przepiękny obraz Sparty, Leonidasa i jego żołnierzy. Wzór wzorów mężczyzny! Ideał ideałów państwa! A autor bezlitośnie, że te ich piękne ciała to i owszem, ale bez pięknego umysłu, a tych 300 macho to 150 par homoseksualnych, a samo państwo to nie tylko patriotyczne zawołanie Gerarda Butlera – This is Sparta!, w obronie szlachetnej ojczyzny, ale i kraju terroru, mordowanych niewolników, w którym władzę sprawowali "zawodowi rzeźnicy zaprogramowani do zabijania". Chciało mi się spojrzeć w oczy autora i powiedzieć – I ty Brutusie przeciwko mnie?
A tak na marginesie, to mnóstwo w tej książce przypomnień, wyjaśnień i wskazań, skąd pochodzą znane powiedzenia, powszechnie funkcjonujące do dzisiaj, jak na przykład „lakoniczna odpowiedź”, sparafrazowane hasło strajkowe – Balcerowicz musi odejść!, "kości zostały rzucone" i wiele, wiele innych.
Jednak wracając do moich (teraz już nie wiem, czy ukochanych) Spartan. Nie mogłam przeboleć ich degradacji do "zawodowych zabijaków o żenującym intelekcie". Fakt, mówili lakonicznie, ale czy odpowiedzi typu "Przyjdź i weź" – na propozycję złożenia broni, czy – "To świetnie, będziemy walczyć w cieniu" – na groźbę przewagi łuczniczej siły wroga, którzy, "gdy wypuszczą strzały, to zasłonią blask słońca", nie świadczą raczej o ich wysokim intelekcie? No dobrze, szukam na siłę linii obrony moich idoli, więc nie będę dalej polemizować z tym, który wie więcej ode mnie. Co nie zmienia faktu, że to boli.
Bardzo!
Jednak to już moje ryzyko – kiedy otwieram książkę tego autora, muszę liczyć się z tym, że prędzej czy później trafię na treści, które nie tylko zaskoczą, sprawią przyjemność, ale i zabolą.
Książka tradycyjnie, tak jak i poprzednie autora, jest ilustrowana licznymi fotografiami i wyposażona w bibliografię źródeł oraz opracowań i artykułów, umieszczoną na końcu publikacji.
naostrzuksiazki.pl

Cóż to się autorowi stało? – pomyślałam, zobaczywszy nagły odwrót od spraw polskich i skierowanie się ku światu antycznemu w tropieniu skandali. Nienagły, nienagły – przeczytałam ripostę we wstępie Od autora, bo właśnie tą pozycją debiutował w 1996 roku. Obecne wydanie jest drugą wersją rozszerzoną o kilka nowych rozdziałów, uzupełnioną i poprawioną przez krytyczne oko...

Moja pasja do historii oraz zainteresowanie czasami antycznymi dała o sobie znać :). Dawno nie czytałam nic na ten temat.Książka jest bardzo ciekawa, dowiedziałam się z niej wielu ciekawych rzeczy, powinna zaciekawić osoby które chociaż trochę zainteresowane są czasami antycznymi.

Moja pasja do historii oraz zainteresowanie czasami antycznymi dała o sobie znać :). Dawno nie czytałam nic na ten temat.Książka jest bardzo ciekawa, dowiedziałam się z niej wielu ciekawych rzeczy, powinna zaciekawić osoby które chociaż trochę zainteresowane są czasami antycznymi.

Nie dziwią mnie nagrody, które pan Koper zdobywa za swoją działalność na polu popularyzacji historii. Bo choć jego książki dotyczą tematów ściśle historycznych, nie brak w nich wątków romansowych, sensacyjnych, kryminalnych, obyczajowych. Czyta się je jednym tchem, ale bez tego moralnego kaca, że traci się czas na jakiś pudelkowy chłam. Wręcz przeciwnie – w tych opowieściach zawarta jest duża dawka wiedzy, a przekazanie jej w formie ciekawostek oraz anegdot tylko bardziej zachęca do sięgnięcia po źródła historyczne i uzupełnienie, czy też pogłębienie wiedzy. Całości dopełnia zresztą zawsze spora bibliografia.

W tym debiutanckim zbiorze autor skupia się na ciekawostkach związanych z antykiem. Mamy tu więc dość szeroki przekrój – od Egiptu faraonów, przez helleńską Grecję, Rzym, aż do schyłku starożytności i tryumfalnego pochodu chrześcijaństwa. Moim skromnym zdaniem przydałoby się tutaj odrobinę więcej dat, żeby czytelnik miał szansę uporządkować sobie opisywane wydarzenia, poukładać w jakąś spójną całość. Bo ktoś, kto nie będzie miał choćby elementarnej wiedzy na temat starożytności – może się łatwo pogubić. I boli, jak zawsze, brak przypisów (to znaczy są, ale pojawiają się dość sporadycznie i nie zawsze tam, gdzie by się przydały).

Trochę też autor niektóre kwestie upraszcza, wysuwa swoje własne wnioski, nadając im formy obiektywnej wiedzy – trochę to zagranie dyskusyjne. Ale z drugiej strony – przecież to nie jest opracowanie stricte naukowe, a więc w zasadzie nikt nie może autorowi zabronić nacechowania treści swoimi opiniami. Niechęć do chrześcijaństwa i jego dostojników aż bije po oczach – chociaż w świetle opisywanych wydarzeń jest jak najbardziej uzasadniona.

Dobra lektura na zachętę dla wszystkich, którzy starożytność postrzegają stereotypowo jako skostniałą, sztywną epokę, z brodatymi facetami, którzy tylko filozofują i stawiają sobie nawzajem pomniki. Niby nie mówi nic nowego, ale w jakiś taki sympatyczny i budzący ciekawość sposób opowiada o tamtych czasach i ludziach, o świecie, który przeminął bezpowrotnie wraz z nastaniem chrześcijaństwa.

Nie dziwią mnie nagrody, które pan Koper zdobywa za swoją działalność na polu popularyzacji historii. Bo choć jego książki dotyczą tematów ściśle historycznych, nie brak w nich wątków romansowych, sensacyjnych, kryminalnych, obyczajowych. Czyta się je jednym tchem, ale bez tego moralnego kaca, że traci się czas na jakiś pudelkowy chłam. Wręcz przeciwnie – w tych...

Autor ma talent do uczenia historii w najbardziej fascynujący sposób. Czytałam od pierwszej strony z zapartym tchem!

Autor ma talent do uczenia historii w najbardziej fascynujący sposób. Czytałam od pierwszej strony z zapartym tchem!

Powszechnie przyjęty pogląd głosi, że przyczyną upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego był ciąg – często dosyć przypadkowych - zdarzeń i wypadków ciągnących się nieprzerwanie przez kilkaset lat. Jeden z niemieckich historyków – Aleksander Dermandt – pokusił się nawet na sporządzenie alfabetycznej listy takich zjawisk i uzbierał ich 210. Brytyjczyk Bryan Ward-Perkins, podkreśla rolę najzwyklejszego pecha. Inni jeszcze wskazują na migrację barbarzyńskich plemion wymuszone podbojami jeszcze bardziej barbarzyńskich, koczowniczych ludów z azjatyckich stepów. A Sławomir Koper w „Tajemnicach i sensacjach świata antycznego” z pełnym przekonaniem stawia tezę, że główną przyczyna upadku imperium rzymskiego było chrześcijaństwo i porażka cesarza Juliana Apostaty, którzy zginął podczas wyprawy perskiej i nie zdołał zahamować zwycięskiego pochodu wyznawców Chrystusa. Kończąc rozdział o „Tajemnicy śmierci cesarza Juliana Apostaty”, autor sformułował taka oto tezę: „Dokładnie trzydzieści lat po śmierci Juliana odbyła się w Olimpii ostatnia olimpiada. Świat pogański skończył się a wraz z nim wielkość Rzymu”. Dyskusyjna teza – prawda?. A w książce więcej takich twierdzeń, może nie prowokacyjnych ale odmiennych często od „prawd” utrwalonych w powszechnym odbiorze.
Ot, taka refleksja, związana z porażką greckiej eskapady „Króla wszystkich Królów” Kserksea. Wszak wszyscyśmy wychowani na legendzie Leonidasa. Cytat „Przechodniu powiedz Sparcie…” przez stulecia całe rozpalał umysły obrońców gnębionych ojczyzn, a prawie każdy z narodów przyznających się do śródziemnomorskich korzeni cywilizacyjnych miał kiedyś jakieś swoje Termopile. Toż i Herodot i Orygenes i Machiavelli, a potem Szekspir, Racine, Hegel, a u nas np. Różewicz. Nie sposób oczywiście nie wspomnieć o „300” Franka Millera i filmowej adaptacji Zacka Snydera, która na dobre wprowadziła dzielnych Spartan do panteonu popkulturowych bohaterów. A tu Pan Koper pisze, że „Zwycięstwo Persów przyniosłoby ulgę podbitym przez Spartę ludom, zresztą najgorsi niewolnicy w imperium króla królów mieli lepszy los od [greckich] helotów. (…) podbój perski nie zahamowałby rozwoju kultury greckiej (…). I nie wybuchałyby już tragiczne wojny grecko-greckie (…). I zapewne Europa wyglądałaby znacznie ciekawiej niż obecnie.”
Dyskusyjne? A jakże! Kapuściński w grobie się przewraca! Czy się z taką tezą zgadzam? Absolutnie, nie! Mało tego, czytając – „na gorąco” -zanotowałem sobie, że to argumentacja rodem z najlepszych czasów sowieckiej propagandy i… czytałem dalej. Nie raz jeszcze - z rozdrażnieniem - przerzucałem kolejne strony, na przykład te pełne peanów dla „miłości greckiej” i zalet wszelakich z tego wynikających, albo te wysławiające przyczyny dzielności słynnego tebańskiego „świętego hufca”, że pozostanę tylko przy argumentach bliskich mi jako zajadłemu przeciwnikowi tęczowych kolorów w miejscach innych niż niebo po deszczu. Ale pomijając pewne różnice światopoglądowe, które jak sądzę występują pomiędzy mną a autorem, z satysfakcją stwierdzam, że książka warta jest poświęconemu na jej przeczytanie czasowi.
Świetny – w mojej opinii – styl, celne obserwacje, znakomity dobór tematów. No, po prostu jest ciekawie i interesująco. Nie polecałbym „Tajemnic i sensacji świata antycznego” jako głównego źródła wiedzy o świecie antycznym, bo mogłoby to być przyczyną swoistej stachuriady dla niewprawnego jeszcze do samodzielnego myślenia umysłu i wyprowadzić młodego człowieka na „piękne manowce”, ale już jako uzupełnienie, rozwinięcie, albo przyczynek do zgłębiania tajemnic starożytności – jak najbardziej. Naprawdę godna uwagi lektura!

Powszechnie przyjęty pogląd głosi, że przyczyną upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego był ciąg – często dosyć przypadkowych - zdarzeń i wypadków ciągnących się nieprzerwanie przez kilkaset lat. Jeden z niemieckich historyków – Aleksander Dermandt – pokusił się nawet na sporządzenie alfabetycznej listy takich zjawisk i uzbierał ich 210. Brytyjczyk Bryan Ward-Perkins,...

Lubię książki pana Kopera, ale ta była najnudniejsza z dotychczas przeczytanych. Niby krótkie rozdziały, ale nagromadzona w nich ilość osób i ich wzajemnych powiązań przytłaczająca. Nie mogłam się już doczekać, kiedy zakończę lekturę. Nie oznacza to, że książka jest mało wartościowa.

Lubię książki pana Kopera, ale ta była najnudniejsza z dotychczas przeczytanych. Niby krótkie rozdziały, ale nagromadzona w nich ilość osób i ich wzajemnych powiązań przytłaczająca. Nie mogłam się już doczekać, kiedy zakończę lekturę. Nie oznacza to, że książka jest mało wartościowa.

Książka, jak sam tytuł wskazuje, przedstawia wiele pikantnych sensacji i czasem hańbiących tajemnic. Nie zawiera wiedzy górnych lotów. Potocznie mówiąc "historyczne ploteczki". Mnie zachęciła do czytania innych książek, dotyczących tej epoki, niekoniecznie plotkarskiego charakteru.

Książka, jak sam tytuł wskazuje, przedstawia wiele pikantnych sensacji i czasem hańbiących tajemnic. Nie zawiera wiedzy górnych lotów. Potocznie mówiąc "historyczne ploteczki". Mnie zachęciła do czytania innych książek, dotyczących tej epoki, niekoniecznie plotkarskiego charakteru.

Książka dla osób, które raczej nic o owych "tajemnicach i sensacjach" nie wiedzą. Nie polecam osobom szukających głębszych informacji i źródeł, bo jeżeli chodzi o to - niezwykle ubogo. Język również razi.
Brak przypisów i te, które mimo tego że pojawiają się w tekście nie są wyjaśnione jest naprawdę denerwujące.

Książka dla osób, które raczej nic o owych "tajemnicach i sensacjach" nie wiedzą. Nie polecam osobom szukających głębszych informacji i źródeł, bo jeżeli chodzi o to - niezwykle ubogo. Język również razi.
Brak przypisów i te, które mimo tego że pojawiają się w tekście nie są wyjaśnione jest naprawdę denerwujące.

Esejów jest szesnaście, a w każdym z nim przedstawia nam smakowite kąski z życia starożytnych sław i ludzi z uprzywilejowanych warstw społecznych. Pan Koper nie odmawia sobie snucia domysłów, co jest oczywiste z uwagi na to, że ubogie informacje, przetrwały do naszych czasów.
Język autora cechuje się lekkością i lekko ironicznym wydźwiękiem. Absolutnie nie krytykuje, a nawet stara się nie oceniać postępowania opisywanych przez niego ludzi. Wydaje się, że wychodzi z założenia, że co kultura to obyczaj i nie powinno się wyrażać dezaprobaty, nie żyjąc w ówczesnym świecie.
Książkę czyta się naprawdę szybko. Esej ma przeciętnie 30 stron – wystarczająco by rozwinąć dostatecznie dany temat, ale zbyt mało, ażeby się znudził.

Esejów jest szesnaście, a w każdym z nim przedstawia nam smakowite kąski z życia starożytnych sław i ludzi z uprzywilejowanych warstw społecznych. Pan Koper nie odmawia sobie snucia domysłów, co jest oczywiste z uwagi na to, że ubogie informacje, przetrwały do naszych czasów.
Język autora cechuje się lekkością i lekko ironicznym wydźwiękiem. Absolutnie nie krytykuje, a...