Trzeci tom autobiograficznej trylogii noblisty z Austrii. Opisuje lata 1930-1937, czyli schyłek wolnego państwa przed Anschlussem. Canetti portretuje wielu swoich znajomych, znanych i nieznanych. Jest Broch, Musil, Berg, Wotruba, Kokoschka, Hardt, Werfel, Joyce, Tomasz Mann, a obok galeria ciekawych postaci zaobserwowanych w winiarniach, na przyjęciach, na ulicy. Canetti pisze też o swej ówczesnej pracy literackiej, zainteresowaniach, opisuje wreszcie okoliczności wydania jego pierwszej powieści w październiku 1935 roku. Znaczące fragmenty opisują spotkania z dr Sonne, myślicielem z Przemyśla, z którym Canetti regularnie dyskutował w Cafe Museum. Był to człowiek obdarzony niezwykłą precyzją wypowiedzi, a także umiejętnością wyciągania nieomylnych wniosków z aktualnych wydarzeń. Po bombardowaniu Guerniki powiedział do Canettiego: "Drżę o miasta". Dr Sonne to żydowski poeta Avraham ben-Yitzak, który napisał zaledwie dwanaście wierszy, podobno rewolucjonizując w swoim czasie poezję żydowską. Książka Canettiego to zresztą kopalnia podobnych historyjek i faktów z przeszłości. Główną cechą prozy Canettiego jest zmysł przenikliwej obserwacji. Wracam co kilka lat do całej trylogii, ponieważ są to książki, które się ze mną zrosły, jedne z tych, które zostają na zawsze.

Trzeci tom autobiograficznej trylogii noblisty z Austrii. Opisuje lata 1930-1937, czyli schyłek wolnego państwa przed Anschlussem. Canetti portretuje wielu swoich znajomych, znanych i nieznanych. Jest Broch, Musil, Berg, Wotruba, Kokoschka, Hardt, Werfel, Joyce, Tomasz Mann, a obok galeria ciekawych postaci zaobserwowanych w winiarniach, na przyjęciach, na ulicy. Canetti...

Wisienka na torcie trylogii. Canetti pięknie przedstawia następne etapy swojego rozwoju duchowego, wpływy które ukształtowały go jako pisarza. Ta część rzuca jeszcze więcej światła na jego stosunek do własnej twórczości. Jak zwykle szczery, nie boi się wspominać swoich porażek, nie wstydzi się przyznać do błędów, które ocenia z perspektywy czasu. Oddaje hołd wszystkim, którzy mieli na niego wpływ, innym artystom, zupełnie nieznanym postaciom, nawet kochankom. Do tego wzbudza zaufanie wiarygodnymi opisami sławnych ludzi epoki. Wiadomo, patrzy na nich ze swojej perspektywy, ale łatwo uwierzyć, że jego obserwacje są trafne. Podziwia geniusz Musila, jednocześnie przestawiając go jako kogoś niezwykle ambitnego i dumnego, stroniącego od tłumów (wystarczy faktycznie Musila poczytać, wyobrazić go sobie wciąż poprawiającego te same fragmenty sztandarowego "Człowieka bez właściwości" żeby uznać za logiczne, że taki właśnie mógł być). Bardzo interesująca jest też dyskusja Canettiego z Brochem o "Auto da fe", oboje oceniają konstrukcję postaci w powieści w zupełnie odmienny sposób, Canetti broniąc się przed zarzutami przyjaciela ma okazję uzasadnić swoje wybory: bardzo ciekawy fragment dla czytelników chcących zrozumieć najbardziej znaną powieść Canettiego. Mnie zainspirował, żeby znów do niej powrócić. Po "Grze oczu" mam również jeszcze większą chętkę na "Masę i władzę", szkoda że tak ciężką do zdobycia.

Wisienka na torcie trylogii. Canetti pięknie przedstawia następne etapy swojego rozwoju duchowego, wpływy które ukształtowały go jako pisarza. Ta część rzuca jeszcze więcej światła na jego stosunek do własnej twórczości. Jak zwykle szczery, nie boi się wspominać swoich porażek, nie wstydzi się przyznać do błędów, które ocenia z perspektywy czasu. Oddaje hołd wszystkim,...

Gra oczu, to niestety lub stety trzecia i ostatnia już część autobiograficznego cyklu Eliasa Canetti. Stety, ponieważ ta część wymęczyła mnie potwornie, a niestety bo praktycznie w przeciwieństwie do poprzednich części autor prawie nic o sobie nie powiedział. To znaczy uzył bardzo wielu słów po to by nic nie powiedzieć. W przeciwieństwie do poprzednich tomów w tej części skupia się na znajomościach z innymi osobami, które były znane wówczas, a niektórzy z nich również dziś. Nie podobał mi się natomiast styl w jakim te osoby zostały przedstawione. Na przykład o Tomaszu Mannie dowiadujemy się, że był człowiekiem małostkowym i nie przeczytał sztuki przesłanej mu prze Canetiego, bo ten w swoim liscie był zbyt oschły i nie wyraził swojego uwielbienia dla Manna. Naprawdę? Tak to działa? Tylko pochlebstwami można na siebie zwrócić swoja uwagę? Takie wyznanie ma jednak obustronne ostrze, wszak każdy sądzi wedle siebie. Robert Musil przedstawiony tu jest jako człowiek bojaźliwy, bez humoru, ostrożny, chowający się za plecami swojej żony i nie tylko. Innych pisarzy traktuje jak swoich rywali. Nie zapomina też o Hermanie Brochu, który po przeczytaniu rękopisu Auto da fe pyta Canettiego wprost: “Co pan chce przez to powiedzieć?” Prawdę mówiąc też bym chciał znać odpowiedź na to pytanie.
Jest w tej biografii jedna frapująca postać: Doktor Sonne. Tak do końca nie wiadomo kim był, ale Canetti uważał go za człowieka dobrego, nie wyjaśniając konkretnie co sprawia, że jego ocena jest taka, bo znowu poświęca Sonnemu bardzo dużo słów jednocześnie niczego nie mówiąc. Wiemy jedynie, ze doktor mówił w jakiś sposób, używając jakiś określeń, które jakoś tam wpływają na pisarza. W tej części poświęconej
Nie powiem, żeby ta biografia sprawiła, że Canetti stał mi się w jakiś sposób bliski. Raczej nie polubiłabym go jako człowieka. Autobiografia ta bowiem chociaż napisana w formie powieści jest wyjałowiona z emocji, żeby nie powiedzieć płaska. Chwilami miałam wrażenie, ze czytam jakiś referat, a nie autobiografię, chyba instrukcja pralki do prania ma więcej w sobie życia niż “Gra oczu”. Trzeba oddać sprawiedliwość, że jest to powieść napisana poprawnie i w zasadzie tylko poprawnie, ale stylu jakiegoś charakterystycznego doszukać się w jego utworach raczej trudno.

Gra oczu, to niestety lub stety trzecia i ostatnia już część autobiograficznego cyklu Eliasa Canetti. Stety, ponieważ ta część wymęczyła mnie potwornie, a niestety bo praktycznie w przeciwieństwie do poprzednich części autor prawie nic o sobie nie powiedział. To znaczy uzył bardzo wielu słów po to by nic nie powiedzieć. W przeciwieństwie do poprzednich tomów w tej części...