Mamy przed sobą dzieło autora wielce wymownego, powyższego cytatu, którego, po namyśle, zdecydowaliśmy się nie przytaczać, zatytułowane po prostu "Petersburg". Poświęcone na pierwszy rzut oka zdaje się w całości jednemu tematowi — steatopygii ówczesnych wzburzeń społecznych i przemian ustrojowych (Rosja, Petersburg, styczeń 1905). Lecz nie jest to po prostu tego rodzaju zwyczajna frakowa liberia, dla większości równie obowiązkowa jak galony i kalesony w tamtych czasach. Zważywszy, że jest to dzieło niezwykle skomplikowane, wielowymiarowe, o potężnym, fantastycznie skotłowanym poetyckim tle, w stosunku do którego "rzeczywistość" zajmuje tyle miejsca ile, dajmy na to, jeden przecinek w "Don Kichocie". Tak więc "poważni czytelnicy" pragnący faktów, "prawdziwych uczuć", "zainteresowania człowiekiem" — biedaczyska! — nie mają tu czego szukać. Komponując swą powieść z nabożeństwem i konsekwentną pomysłowością, autor pozwala przeniknąć do powieści jedynie temu, co w pełni i bez żadnej przymieszki posiada literacką odrębność, własny wzór, wyjątkowe ubarwienie, indywidualność myśli przemieszkującej we własnym domu, ornament rządzony czymś głęboko zrymowanym: stąd szczególny poetycki sens i wyszukanie. (Nadmieńmy, że Andriej Bieły był twórcą monumentalnego studium o rytmach, które hipnotyzuje swym systemem oznaczania i podliczania pół akcentów). Zgódźmy się więc, że całe dzieło powstało według strategii natchnienia i taktyki rozumu, a nie według sejsmografii wstrząsów społecznych i teolatrii publicznego pożytku; że na szachownicy tej powieści lśni gwieździście cudowne dzieło sztuki i planetarium głębokiej myśli; że wszystko, co zostało w niej opisane, tchnie iście gogolowskim smakoszostwem i zamiłowaniem do niesamowitych szczegółów (niejako kontynuując budowę miasta z opowiadań Gogola); że autor dotrzymał wszystkich punktów artystycznej umowy, co mimowolnie sugerują czytelnikowi współbrzmienia detali rozmieszczonych i połączonych w anagramatyczny tok opowieści według swego rodzaju kosmicznej kombinatoryki i fonetycznej instrumentacji, trzymając się z dala od anachronicznej doniosłości epoki i opatentowanych obyczajów literackich. Ciało poezji i widmo przejrzystej prozy! Oto określenia, które naszym zdaniem oddają charakter twórczości autora dzieła zatytułowanego po prostu "Petersburg", którego wielce wymownych słów ośmieliliśmy się na początku nie przytaczać.

Mamy przed sobą dzieło autora wielce wymownego, powyższego cytatu, którego, po namyśle, zdecydowaliśmy się nie przytaczać, zatytułowane po prostu "Petersburg". Poświęcone na pierwszy rzut oka zdaje się w całości jednemu tematowi — steatopygii ówczesnych wzburzeń społecznych i przemian ustrojowych (Rosja, Petersburg, styczeń 1905). Lecz nie jest to po prostu tego rodzaju...

Wybitne dzieło Andrieja Biełego,ukazujące w sposób mistrzowski skomplikowane relacje miedzy ojcem a synem na tle równie pogmatwanej sytuacji społecznej i politycznej ówczesnego Petersburga,a tym samym całej Rosji w przededniu wybuchu rewolucji 1905 roku.Powieść jest dziełem wielowątkowym rozpatrywanym na wielu płaszczyznach,przenikających się na wzajem do tego stopnia,że chwilami traci się rozeznanie;co jest fikcją a co jest rzeczywistością w danej chwili.Po przeczytaniu kilkudziesięciu stron,narzuciło mi się podobieństwo stylu pisarskiego A.Biełego do literatury F.Dostojewskiego,oczywiście w jak najlepszym tego słowa znaczeniu
(nie mylić z próbami naśladownictwa)Dzieło wybitne ,choć nie tak znane jak:"Zbrodnia i kara" czy "Biesy" F.Dostojewskiego,ale w moim osobistym odczuciu w niczym im nie ustępujące. Gorąco polecam wszystkim,którzy lubią się nieco wysilić przy czytaniu.

Wybitne dzieło Andrieja Biełego,ukazujące w sposób mistrzowski skomplikowane relacje miedzy ojcem a synem na tle równie pogmatwanej sytuacji społecznej i politycznej ówczesnego Petersburga,a tym samym całej Rosji w przededniu wybuchu rewolucji 1905 roku.Powieść jest dziełem wielowątkowym rozpatrywanym na wielu płaszczyznach,przenikających się na wzajem do tego stopnia,że...

Abstrakcyjny symbolizm w swej najlepszej postaci - bardzo ciekawa lektura. Strumieniu świadomości, płyń!

Abstrakcyjny symbolizm w swej najlepszej postaci - bardzo ciekawa lektura. Strumieniu świadomości, płyń!

Z pewnego punktu widzenia to jedna ze ściśle najbardziej imponujących powieści w historii literatury. Andrzej Bieły zaprezentował tu niewiarygodnie wręcz progresywny, awangardowy styl pisarstwa jak na 1913 rok. "Petersburg" niemal przeskakuje modernizm i uderza od razu w tony postmodernistyczne. Zaczyna się jeszcze niewinnie - jak bardzo odświeżone bajania Gogola, ale z czasem przeradza w opowieść szaloną, paranoiczną, oniryczną (ale nie - senną, nie ospałą, jest to sen pędzący, sen wariata),mieszającą prawdę z fantazją i ostatecznie pozostawiającą wrażenie, że wszystko, co przeczytaliśmy - nie tylko te jawnie odjechane fragmenty - mogło wydarzyć się tylko w głowie głównego bohatera. Pokręcona narracja, daleka od jednoznacznego przedstawiania zdarzeń, daleka od mówienia wprost, zmuszająca czytelnika do domyślania się, do współpracy, prowokująca, operująca skomplikowaną siecią alegorii, symboli i pół-symboli. Świat przedstawiony jest zamazany, odrealniony, jakby niepełny, jakby nieciągły, jakby jego obserwator widział tylko jego prześwity. Z rozdziału na rozdział - aż do ostatnich kilkudziesięciu stron, gdy wraca względna normalność - autor coraz bardziej przyspiesza, aż w końcu powieść zaczyna przypominać psychodeliczny rajd po świadomości bohaterów. Tytułowe miasto, w którym rozgrywa się niby nie za skomplikowana, ale przedstawiona bardzo skomplikowanie i emocjonalnie intryga, jawi się jako jakaś paranoiczno-mistyczna oaza, miejsce wyjęte ze świata. Bieły eksperymentuje nie tylko kompleksowo, ale i na mniejszą skalę - bawiąc się składnią, interpunkcją, rozbijając utarty porządek dialogów i narratora. To również imponujący i zaskakująco rozległy jak na początki XX wieku popis erudycji i intertekstualności.

Z oceną jednak nie szaleję, gdyż zwyczajnie nie czytało mi się tego aż tak dobrze. W dużej mierze wynika to z zakiszenia się tej powieści we własnym sosie. Jest pełna odniesień, uwag, koncepcji, które zrozumie tylko Rosjanin; pełna i takich, które zrozumie tylko Rosjanin ponad stuletni - w końcu też takich, których nie zrozumie raczej nikt poza autorem. Nie byłoby to jeszcze wielkim hamulcem, gdyby wynagradzała to nieco większymi uniwersalnymi wartościami artystycznymi, ale jakoś ta zwariowana magma nie brzmi tak dobrze, jak chociażby magma Pynchona, który chyba musiał się Biełym trochę inspirować. Sam też mogę nie być bez winy - przy swojej złożoności "Petersburg" czyta się bardzo lekko i może właśnie zbyt lekko i szybko go czytałem. Tak czy inaczej bardzo warto, wręcz trzeba.

7.5/10

Z pewnego punktu widzenia to jedna ze ściśle najbardziej imponujących powieści w historii literatury. Andrzej Bieły zaprezentował tu niewiarygodnie wręcz progresywny, awangardowy styl pisarstwa jak na 1913 rok. "Petersburg" niemal przeskakuje modernizm i uderza od razu w tony postmodernistyczne. Zaczyna się jeszcze niewinnie - jak bardzo odświeżone bajania Gogola, ale z...

"Petersburg" to duchowość od zewnątrz, to tak jakby koszulę odwrócić na drugą stronę albo czytać wspak. W książce ukazany jest materialny świat i jego mutacja - świat duchowy czyli ten "rzeczywisty". Religia lub wiara jako omam rozpłynie się jak fosforyczny obłok na tle uśpionej materii. A czy materia jest w stanie poradzić sobie bez fantazji?

"Petersburg" to duchowość od zewnątrz, to tak jakby koszulę odwrócić na drugą stronę albo czytać wspak. W książce ukazany jest materialny świat i jego mutacja - świat duchowy czyli ten "rzeczywisty". Religia lub wiara jako omam rozpłynie się jak fosforyczny obłok na tle uśpionej materii. A czy materia jest w stanie poradzić sobie bez fantazji?