Co za piękna opowieść! Co za klimatyczny świat… Skuszona obłędnym filmem Akiry Kurosawy “Dersu Uzała” przeczytałam również książkę, a może piękno książki skusiło, aby obejrzeć film… Wszystko się ze sobą przenika, bo obie rzeczy są fascynująco piękne! Brak mi słów, by wyrazić, jak ciepłe uczucia wzbudziła we mnie ta książka, jak przepiękny był sposób przedstawienia przez Arsienjewa Dersu Uzały – Golda (myśliwego z plemienia Nanajów),człowieka lasu, dla którego las był domem, dla którego tajga nie miała tajemnic, a jeżeli miała to tylko te magiczne. Niezrównane są sceny z Ambą, czyli tygrysem syberyjskim – duchem tajgi, który dla Dersu był jej władcą. Zachwyca też totalny animizm Dersu – ogień to człowiek, słońce to człowiek, bez tych wszystkich “ludzi” nie byłoby nas.

Sięgając po tego typu książki, zawsze zastanawiam się, co mnie w nich tak ujmuje, bo nie jestem typem podróżnika, najwspanialsze podróże odbywam w kąciku z książką ;) Więc co jest najważniejsze? Relacje… opis drugiego człowieka, jakie piękno człowiek potrafi odkryć w drugim człowieku. Jakie cechy potrafi dostrzec i nauczyć się czegoś dobrego, w zwykłych codziennych czynnościach, które w tajdze nabierają ogromnego znaczenia.

Warto zaznaczyć, że “Na bezdrożach tajgi” to inne tłumaczenie książki “Po Ussuryjskim kraju” – pierwszej części opisującego Golda Dersu Uzałę. Oczywistym jest, że gdy tylko dorwę drugą część, to bez dwóch zdań wbije się ona w kolejkę.

Co za piękna opowieść! Co za klimatyczny świat… Skuszona obłędnym filmem Akiry Kurosawy “Dersu Uzała” przeczytałam również książkę, a może piękno książki skusiło, aby obejrzeć film… Wszystko się ze sobą przenika, bo obie rzeczy są fascynująco piękne! Brak mi słów, by wyrazić, jak ciepłe uczucia wzbudziła we mnie ta książka, jak przepiękny był sposób przedstawienia przez...

Cóż za wspaniała podróż! Właściwie podróż podwójna... baaaardzo rozciągnięta w czasie. Bo zaczęła się jeszcze w dzieciństwie, po obejrzeniu filmu Akira Kurosawy "Dersu Uzała". Jak się okazało, film ten łączy w sobie "Po Ussuryjskim Kraju/Na bezdrożach Tajgi" oraz książkę "Dersu Uzała". Arsenjew potrafił pisać niesamowicie. Był spostrzegawczy i pełen ciekawości. Doprawdy los zesłał mu przyjaciela Dersu Uzałę, który odkrywał przed nim rąbki tajemnic leśnych. Informacje geograficzne, geologiczne, przyrodnicze, historyczne a nawet społeczne i etnograficzne przeplatają się z pięknymi opisami przyrody. Wszystko uzupełniają przygody myśliwskie. To książka, którą się delektuje - nie po prostu czyta. Przy niej nie trzeba się spieszyć, trzeba iść powoli i przyglądać się każdej grudce ziemi, każdej złamanej gałązce be znaleźć trop zwierza i odczytać z niego leśną kronikę. Arsenjew jest człowiekiem miasta, który zakochał się w dzikiej przyrodzie z nad Ussuri. Dla Dersu Uzały to jest po prostu dom. Autor w pewnej chwili konstatuje, że Dersu stałby się bardziej towarzyski, gdyby tylko spędzał więcej czasu z człowiekiem. Automatycznie czytał otoczenie szukając zagrożeń ale i sposobności. Rzadko opowiada o tym co wyczytał... bo czyż my opowiadamy na głos to co widzimy w mieście? Przypomina mi się tytuł jednej z książek Ursuli le Guin "Słowo las znaczy świat". Dokładnie. Tajga jest całym światem dla Dersu. Niesamowity jest jego animizm, wiara w dobro, zachowanie równowagi w przyrodzie i pomyślunek o drugim człowieku.

Niestety to jest też opowieść o świecie, który już nie istnieje. Rosjanie i Chińczycy zniszczyli rdzenne kultury i społeczeństwa, wykorzystali je, spoili wódką. Coś tam jeszcze pozostało, coś co próbował pokazać Werner Herzog w filmie "Szczęśliwi ludzie: rok w tajdze" (2010). Jednak... to nie to samo co zastał Arsenjew jeszcze przed rewolucją. Może Tajga zachowała się taka sama... ale już nie Udechejczycy czy Nieńcy. Dlatego ta podróż tchnęła melancholią. Zasada pozostaje: nie idź w Tajgę sam, ruszaj zawsze ze sprawdzonym przyjacielem. Chyba, że jesteś Samojedem.

Cóż za wspaniała podróż! Właściwie podróż podwójna... baaaardzo rozciągnięta w czasie. Bo zaczęła się jeszcze w dzieciństwie, po obejrzeniu filmu Akira Kurosawy "Dersu Uzała". Jak się okazało, film ten łączy w sobie "Po Ussuryjskim Kraju/Na bezdrożach Tajgi" oraz książkę "Dersu Uzała". Arsenjew potrafił pisać niesamowicie. Był spostrzegawczy i pełen ciekawości. Doprawdy los...

Mocno wahałem się przed powrotem do tej lektury. Czytając ją po raz pierwszy jako dziecko pamiętam, że niezbyt daleko w nią zabrnąłem. Moje wędrowanie "Po kraju Ussuryjskim" (bo tak pierwotnie tłumaczono w Polsce Ludowej tytuł),zakończyło się szybko i pozostawiło spory niesmak do rozwlekłego, opisowego stylu autora.
Jako dorosły, zafascynowany niejako pięknem filmu Kurosawy, zapragnąłem raz jeszcze zmierzyć się z tą tematyką. Fakt, nie było to łatwe, ale zdecydowanie muszę stwierdzić, że udało mi się "dorosnąć do problemu".
Biorąc powyższe pod uwagę trzeba wprost napisać - nie jest to lektura dla każdego. Mówiąc więcej, nie każdemu miłośnikowi literatury podróżniczej Arsenjew przypadnie do gustu. A przeczytanie całości do końca (mam tu na myśli obie, a nawet wszystkie 3 części),będzie nie lada wyzwaniem, biorąc pod uwagę spore różnice tak w stylu, co i w treści.
Być może książka najłagodniej trafiała by do czytelnika, gdyby zawierała w sobie więcej informacji graficznych (mapki, rysunki roślin i zwierząt, szkice plenerów). Zwłaszcza wydane w dobrym "węglowym" wydaniu. Niestety bez tego natłok informacji i ogrom wszechstronnej wiedzy najzwyczajniej w świecie nas przytłacza. Dlatego nie można nazwać książek Arsenjewa przygodowymi (a często porównuje się je do prozy J. F. Coopera).
Kto nie zaśnie i przetrwa do końca ten prawdziwy zuch!

Mocno wahałem się przed powrotem do tej lektury. Czytając ją po raz pierwszy jako dziecko pamiętam, że niezbyt daleko w nią zabrnąłem. Moje wędrowanie "Po kraju Ussuryjskim" (bo tak pierwotnie tłumaczono w Polsce Ludowej tytuł),zakończyło się szybko i pozostawiło spory niesmak do rozwlekłego, opisowego stylu autora.
Jako dorosły, zafascynowany niejako pięknem filmu...

Po ponad dwóch latach, czytelniczo ochoczo powracam do syberyjskiej tajgi, by tam po raz kolejny móc odbyć wielce interesującą a nostalgiczną podróż wraz z Kapitanem Arsenjewem oraz jego przewodnikiem i przyjacielem – niezapomnianym Dersu Uzałą. "W Ussuryjskim Kraju" to pierwsza z książek autorstwa tego wojskowego topografa i etnografa, opisująca jego przyrodniczo-podróżnicze wyprawy z początku wieku XX., po dalekowschodniej rosyjskiej dziczy.

Książka ta, tak samo jak i czytana wcześniej, znakomita "Dersu Uzała", ma charakter kronik wyprawy naukowo-badawczej, opisującej nierzadko bardzo dokładnie przemierzany przez ekspedycję teren. I tutaj więc znajdziemy szczegółowe opisy występującej w Nadmorskim Kraju fauny, jak i flory, a także poznamy lokalny teren z punktu widzenia geologii i topografii.

„Wędrówka przez tajgę jest zawsze dość monotonna. Dzisiaj las, jutro las, pojutrze znowu las. Strumienie, które trzeba przechodzić w bród, zarośnięte krzakami, zawalone kamieniami, z czystą, przejrzystą wodą; suche stojące drzewa, drzewa leżące na ziemi, pokryte mchem, zdumiewająco podobne do siebie paprocie…”

Dodajmy, iż nie są to lekkie w odbiorze czytelnicze momenty, gdyż opisów takowych jest tutaj znów masa cała! Arsenjew precyzyjnie i żmudnie wymienia napotykane gatunki zwierząt i roślin, bez końca opisuje meandry ussuryjskich rzek, a także przedstawia zachowania tam zamieszkujących plemion i nacji: Tazów, Chińczyków, Koreańczyków, Rosjan czy też Goldów.

Tych ostatnich, przedstawicielem znakomitym jest Dersu Uzała. Wierny, prosty i uczciwy a wybitny myśliwy, będący przewodnikiem wypraw Kapitana. Człowiek tajgi, będący w zasadzie jej nieodłączną częścią. Żywa legenda tych ekspedycji. To jego, pojawiająca się w książce kilkukrotnie postać, ożywia znacząco lekturę tych kronik. Przygody z udziałem Dersu sprawiają, iż tempo pochłaniania "W Ussuryjskim…" drastycznie wzrasta, a przedzieranie się przez gąszcze i chaszcze oraz niedogodności rosyjskiej tajgi, wydaje się o wiele łatwiejsze i przyjemniejsze!

Jak i pouczające. Gold nie raz bowiem wprawia w szczere zadziwienie członków wyprawy, jak i samego czytelnika, swoją nieprawdopodobną przenikliwością oceny zaistniałej sytuacji i ponadprzeciętnymi myśliwskimi umiejętnościami. Aresnjew nie kryje swojej głębokiej fascynacji tym człowiekiem, którego szybko też uznaje i traktuje jako swego przyjaciela. Gdyż Uzała niejednokrotnie ratuje skórę Rosjaninowi, który pomimo iż całkiem nieźle przygotowany do takich wypraw, to jednak w sytuacjach kryzysowych i krytycznych pomoc Golda znajduje nieocenioną i bezcenną!

„Umówiliśmy się, że na początku lata, gdy wyruszę na nową ekspedycję, przyślę po niego Kozaka albo przyjdę sam. Dersu zgodził się i obiecał czekać. […] Siedzieliśmy i rozmawialiśmy ciągle o tym samym, ja trzeci raz umawiałem się z nim co do naszego spotkania za rok, za wszelką cenę starając się odciągnąć chwilę rozstania. Było mi ciężko.”

Znów muszę stwierdzić, że lektura kronik wypraw Arsenjewa po dalekowschodniej tajdze przyjemną i smaczną mi była. Na pewno nie będzie to pozycja dla każdego, bowiem badawcze podejście Autora do tych historii sprawia, iż liturgia czytania chwilami przemienia się w drogę iście krzyżową. Zdecydowanie jednak warto tę drogę z nim przejść. Nade wszystko dla chwil i przygód z Dersu!

Chwilę uwagi pragnę też poświęcić edycji niniejszej pozycji. Książka, opublikowana w serii Podróże retro przez Zysk i S-kę, wydana została w sposób znakomity! Twarda okładka z płóciennym grzbietem, stronice z wysokiej jakości papieru kredowego, oraz spora ilość kolorowych zdjęć przyrody syberyjskiej i autentycznych fotek z ekspedycji Arsenjewa, bardzo uatrakcyjniają tę pozycję.

Już biorąc ją do ręki i czując jej naprawdę spory ciężar, mamy przeświadczenie, iż obcować będziemy z czymś wyjątkowym, starym i pełnym przygód w dawno, daaawno zapomnianym już świecie…

Po ponad dwóch latach, czytelniczo ochoczo powracam do syberyjskiej tajgi, by tam po raz kolejny móc odbyć wielce interesującą a nostalgiczną podróż wraz z Kapitanem Arsenjewem oraz jego przewodnikiem i przyjacielem – niezapomnianym Dersu Uzałą. "W Ussuryjskim Kraju" to pierwsza z książek autorstwa tego wojskowego topografa i etnografa, opisująca jego...

Książka dla Ciekawych Życia i .....wrażliwych. Warta przeczytania m.i. dlatego, że opisywanego tam Świata już nie ma. No i duża doza prawdy o Chińczykach, której obecnie nie znajdzie się w mediach. Zderzenie misji cywilizacyjnej Carskiej Rosji reprezentowanej przez człowieka wykształconego, humanistę, i bezwzględnej, bezmyślnej, okrutnej ekspansji Chińczyków. Oczywiście dla znających nieco historię tych terenów. Smutne dla tych, którzy znają dalszą historię zarówno Arsenjewa jak i Dalekiego Wschodu.

Książka dla Ciekawych Życia i .....wrażliwych. Warta przeczytania m.i. dlatego, że opisywanego tam Świata już nie ma. No i duża doza prawdy o Chińczykach, której obecnie nie znajdzie się w mediach. Zderzenie misji cywilizacyjnej Carskiej Rosji reprezentowanej przez człowieka wykształconego, humanistę, i bezwzględnej, bezmyślnej, okrutnej ekspansji Chińczyków. Oczywiście dla...

Książka bardzo rozbudzająca wyobraźnię. Opisuje podróże Arseniewa po południowo-wschodnich terenach Rosji odbytych na początku XX wieku. To ekscytujące odbywać jednocześnie podróż w czasie i przestrzeni. A Arseniew to ułatwia. Tak wiele jest tam informacji przyrodniczych, konkretnych nazw roślin, zwierząt, ptaków, tak sugestywne obrazy prawie że tropikalnych lasów ussuryjskich, tak wiele wiadomości geograficznych i opisów charakterystycznych krajobrazów. A z drugiej strony ciekawie jest podpatrywać, jak sto lat temu wyruszano na wielkie wędrówki, jak wyglądało wyposażenie takiej wyprawy i jej codzienność. I wreszcie najciekawsze - ludzie, tubylcy i ich zwyczaje, ich losy, tryb życia, ubiór. A wśród nich wyjątkowy Dersu-Uzała - tajemniczy leśny człowiek, mądry, szlachetny, szanujący prawa przyrody i innych mieszkańców lasu. To właśnie czyni książkę Arseniewa wyjątkową.

Książka bardzo rozbudzająca wyobraźnię. Opisuje podróże Arseniewa po południowo-wschodnich terenach Rosji odbytych na początku XX wieku. To ekscytujące odbywać jednocześnie podróż w czasie i przestrzeni. A Arseniew to ułatwia. Tak wiele jest tam informacji przyrodniczych, konkretnych nazw roślin, zwierząt, ptaków, tak sugestywne obrazy prawie że tropikalnych lasów...