Eseje na temat kultury wysokiej i kultury masowej w czasach wolności, jak i czasach uciemiężenia. Garść ciekawych przemyśleń przeplatanych ciężkim do czytania tonem, w którym niestety przebija poczucie wyższości względem tych "innych", którzy z kulturą masową mają do czynienia i odnajdują w niej rozrywkę.

Eseje na temat kultury wysokiej i kultury masowej w czasach wolności, jak i czasach uciemiężenia. Garść ciekawych przemyśleń przeplatanych ciężkim do czytania tonem, w którym niestety przebija poczucie wyższości względem tych "innych", którzy z kulturą masową mają do czynienia i odnajdują w niej rozrywkę.

Lata mijają, a teksty Marii Janion z lat dziewięćdziesiątych nie tracą zaczepności oraz wyrazistości, mimo iż część z forsowanych przez nią prognoz zdezaktualizowała się w dobie teraźniejszości. Niewykluczone, że zdążą się jeszcze urzeczywistnić, choć w tym wypadku konieczny byłby gwałtowny obrót spraw, czemu dano wyraz w rozważaniach o polskiej kulturze literackiej. Niezależnie od tego, które z zapatrywań Marii Janion uznamy za nieprzystające do obecnych realiów życia, nie można im odmówić świeżości, albowiem stawiane przez nią tezy i wyciągane wnioski pobudzają w czytelniku procesy myślowe, a co traktuję jako największą zaletę załączonej pozycji. Maria Janion uprawia naukę o polskiej humanistyce z ogromnym zaangażowaniem, co wyczuwa się już w pierwszym tekście, w którym porusza kwestię zmierzchu paradygmatu romantycznego. „Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś?” otwiera drzwi do problemu kultury masowej, jej wejścia na salony, zawłaszczania coraz większej przestrzeni i przyciągania rzeszy odbiorców za sprawą ogólnej dostępności oraz komercyjnego charakteru. Pojawia się wiele pytań o sens kultury wysokiej, jej pojmowanie, doświadczanie, jak również konieczność podtrzymywania kultu obcowania z czymś, co znajduje się dalej albo bywa trudniejsze w odbiorze. Myślę, że tekstów Marii Janion nie można oceniać jako udanych bądź nieudanych. Należy przyjąć do wiadomości jej punkt widzenia w kwestii polskiej humanistyki, z którym nie trzeba w pełni się zgadzać i nie ma w tym niczego niestosownego.

Lata mijają, a teksty Marii Janion z lat dziewięćdziesiątych nie tracą zaczepności oraz wyrazistości, mimo iż część z forsowanych przez nią prognoz zdezaktualizowała się w dobie teraźniejszości. Niewykluczone, że zdążą się jeszcze urzeczywistnić, choć w tym wypadku konieczny byłby gwałtowny obrót spraw, czemu dano wyraz w rozważaniach o polskiej kulturze literackiej....

W ciągu ostatnich lat kilka razy czytałam „Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś” M. Janion. Książeczkę mam w swojej biblioteczce. To cieniutka objętościowo książeczka. Ale niezwykle bogata w zakresie przekazanych czytelnikowi przemyśleń. A jeszcze bogatsza w zakresie ilości (i jakości) uruchamianych u czytelnika procesów myślowych. Za każdym razem, podczas lektury, odczuwałam zadziwienie i objawienie, że ktoś już dawno ubrał w słowa to, co ja zaledwie przeczuwałam, co starałam się umiejscowić w moim osobistym świecie wniosków, wartości i przemyśleń lub co usiłowałam nazwać po swojemu. I za każdym razem odkładałam napisanie tych słów o wrażeniu, jakie wywarła na mnie ta książeczka. Do czasu następnego spotkania z „Czy będziesz wiedział”. I do następnego. Bo okazało się, że przerastało mnie napisanie kilku słów o tym, jak wielkie wrażenie zrobiła na mnie lektura tej książeczki, jak ważne okazało się dla mnie to, co Autorka napisała i to, co ja z tego pisania wzięłam dla siebie, jaki podziw i szacunek dla Autorki wzbudziła ta maleńka książeczka.

„Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś” to zbiór przemówień i wykładów. O czym? O odnajdywaniu siebie. O tym, co nas kształtuje. O tożsamości. O kulturze wysokiej i masowej, o jej wpływie na społeczeństwa i na pojedynczego człowieka, o ideach, romantyzmie. O postmodernistycznym mieszaniu kultury wyższej z masową. O zmianach w przeżywaniu i odbierania kultury. I o przyszłości. Ludzi i kultury.

Polecam.

W ciągu ostatnich lat kilka razy czytałam „Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś” M. Janion. Książeczkę mam w swojej biblioteczce. To cieniutka objętościowo książeczka. Ale niezwykle bogata w zakresie przekazanych czytelnikowi przemyśleń. A jeszcze bogatsza w zakresie ilości (i jakości) uruchamianych u czytelnika procesów myślowych. Za każdym razem, podczas lektury,...

Maria Janion to dla mnie wielkie odkrycie roku 2020. To nie jest ktoś, o kim często mówi się w mainstreamie, a ja też nie miałam wcześniej głębszych związków z kulturą wysoką, ani literaturą, więc o jej istnieniu dowiedziałam się dopiero parę lat temu, od kolegi. Na bazie jego poleceń kupiłam tytuł Historia i romantyzm. Nie przewidziałam tylko, że to taka cegła. Zaległa więc na półce w oczekiwaniu na chęć na te pewnie z 700 stron. Miałam ją gdzieś z tyłu głowy, ale przecież wiadomo, że łatwiej czytać lżejsze i krótsze książki, sprawdzonych wcześniej autorów, a ta, to kiedyś…

Aż niedawno przypadkiem trafiła mi się ta cieniutka antologia. Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś dostałam za darmo i położyłam zdecydowanie bliżej oka, żeby się do mnie uśmiechała, bo to zdecydowanie niższy próg wejścia “w” nowego autora niż 700 stron. A później Maria Janion zmarła. Pomyślałam, że to jest idealny moment na to, żeby ta wielka kobieta pożyła jeszcze chwilę w swoich słowach, zaczęłam czytać i wsiąkłam.

Czy jesteś świadomy?

Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś to zbiór przemówień i krótkich wykładów. Jest tu też jeden wywiad. Wszystkie te teksty są wymagające. Wiele zdań musiałam przeczytać kilka razy, żeby upewnić się, że właściwie rozumiem przesłanie oraz jej punkt widzenia. Wiele informacji było dla mnie nowych, ale temat jest fascynujący, bo faktycznie, skąd mamy wiedzieć, co przeżyliśmy? Oraz, co może jest ważniejsze, jak mamy to wyrazić?

Wiele tu jest przemyśleń o kulturze, zarówno wysokiej jak i masowej, o jej roli w życiu zwykłego człowieka. Wiele jest też o romantyzmie, czyli w skrócie i wielkim uproszczeniu, o naturze ludzkiej wymagającej, żeby wszystko co się dzieje, miało za sobą jakąś wyższą ideologię (przejawem jest np. zasada: Bóg, Honor, Ojczyzna czy “Solidarność”). Romantyzm według Janion był charakterystyczny dla Polaków. Był, bo już zanika, a autorka pisze dlaczego tak się dzieje i dlaczego to niedobrze. Jeśli stracimy swoje korzenie, połączenie z wieszczami z poprzednich pokoleń, to kim będziemy w przyszłości?

Może jednak wcale nie będzie tak źle

Janion ukazuje najgorszy scenariusz dla społeczeństw środkowo europejskich, czyli zatracenie w kulturze masowej. Dlaczego to takie straszne? Nie, że kultura masowa jest be, bo tak, tylko ten rodzaj kultury nie uczy jak wyrażać emocje oraz jak o nich mówić, nie daje wystarczającego bogactwa języka oraz przykładów, że tak można i jak to robić. Kultura masowa nie uświadamia, nie sprawia, że wiemy, kim jesteśmy oraz co przeżywamy. Mam jednak wrażenie, że mimo wszystko pozostał w autorce pewien optymizm, ponieważ najczęściej zostawiała jakąś niedomkniętą furtkę. Pisała, że może wcale nie będzie tak źle?

Teraz już wiem, że będę czytać więcej Janion. Będzie moim przewodnikiem po przygodzie z poznawaniem siebie oraz rozwijaniem świadomości tego, co się dzieje dookoła.

PS A w ogóle tytuł tej antologii, to parafraza słów Kundery, który pisał, że celem kultury masowej jest to, “żebyś nigdy nie wiedział, co przeżyłeś” i dlatego autor ten trafia kilka oczek wyżej na mojej liście “do poznania”.

Maria Janion to dla mnie wielkie odkrycie roku 2020. To nie jest ktoś, o kim często mówi się w mainstreamie, a ja też nie miałam wcześniej głębszych związków z kulturą wysoką, ani literaturą, więc o jej istnieniu dowiedziałam się dopiero parę lat temu, od kolegi. Na bazie jego poleceń kupiłam tytuł Historia i romantyzm. Nie przewidziałam tylko, że to taka cegła. Zaległa...

Te eseje Marii Janion powinny być obowiązkowo omawiane w szkołach. Jest tu tyle mądrych rzeczy o zderzeniu kultury wysokiej z masową, o wyzwaniach stających przed kulturą przy końcu XX wieku( acz w obecnym czasie być może jeszcze bardziej aktualnych) czy wreszcie o zmierzchu paradygmatu romantycznego.

Te eseje Marii Janion powinny być obowiązkowo omawiane w szkołach. Jest tu tyle mądrych rzeczy o zderzeniu kultury wysokiej z masową, o wyzwaniach stających przed kulturą przy końcu XX wieku( acz w obecnym czasie być może jeszcze bardziej aktualnych) czy wreszcie o zmierzchu paradygmatu romantycznego.

Mała książeczka składająca się z pięciu esejów i rozmowy jaką przeprowadzili z Maria Janion Zbigniew Benedyktowicz i Czesław Robotycki. Jednakże niech nikogo nie zmyl;i ze mała książeczka (raptem 114 stron) nie zawiera wielu istotnych przemyśleń Pani profesor. We współczesnym świecie jakżeż ważne jest odnalezienie siebie, właśnie o osobowości i jej roli w głównej mierze traktują wszystkie zawarte tu teksty. Przewijają się cytaty z wielu myślicieli od Oświecenia poprzez oczywiście romantyzm do współczesności. Nie brak także ciekawego spojrzenia na literaturę współczesną i rolę sztuki. Mi szczególnie spodobał się esej wygłoszony w Klubie Unii Pracy - "Świadomość stylu", Janion zwraca tam uwagę na to jakie znaczenie mają dla kształtowania osobowości człowieka autorzy których się czyta. Pisze wprost "Trzeba prowadzić życie według autorów, których się czyta", zabrzmiało mi to niemal Ortegą y Gassetem u którego w jednym z esejów zamieszczonych w zbiorze "Dehumanizacja sztuki i inne eseje"

http://lubimyczytac.pl/ksiazka/101122/dehumanizacja-sztuki-i-inne-eseje

- przeczytałem o zarażaniu się człowiekiem. Tak właśnie bywa z autorami, których czytamy.
Polecam wszystkim którzy znają twórczość profesor Janion a także wszystkim tym, którzy w jakiś dziwny sposób nie mieli okazji spotkać się z jej mistrzowskim piórem.

Mała książeczka składająca się z pięciu esejów i rozmowy jaką przeprowadzili z Maria Janion Zbigniew Benedyktowicz i Czesław Robotycki. Jednakże niech nikogo nie zmyl;i ze mała książeczka (raptem 114 stron) nie zawiera wielu istotnych przemyśleń Pani profesor. We współczesnym świecie jakżeż ważne jest odnalezienie siebie, właśnie o osobowości i jej roli w głównej mierze...