Zbigniew Rokita laureatem Nagrody Literackiej Nike 2021
W niedzielę 3 października ogłoszono nazwisko laureata tegorocznej Nagrody Literackiej Nike. Jury zdecydowało się nagrodzić „Kajś” Zbigniewa Rokity. Takiego samego zdania byli czytelnicy – Rokita otrzymał również Nike Czytelników.
Książka, która „pomaga zrozumieć przemocowy charakter oficjalnej historii”
Zbigniew Rokita urodził się w 1989 roku, pracuje jako reporter, redaktor, w swoich książkach, artykułach zajmuje się tematyką związaną z Europą Wschodnią, Górnym Śląskiem. Autor urodził się w Gliwicach, jednak – jak zaznacza – „przez większość życia uważał Ślązaków za jaskiniowców z kilofem i roladą”.
Swoją śląskość wypierałem. W podstawówce pani Chmiel grała nam na akordeonie Rotę, a ja nie miałem pojęcia, że ów plujący w twarz Niemiec z pieśni był moim przodkiem. O swoich korzeniach wiedziałem mało. Nie wierzyłem, że na Śląsku przed wojną odbyła się jakakolwiek historia. Moi antenaci byli jakby z innej planety, nosili jakieś niemożliwe imiona: Urban, Reinhold, Liselotte.
Z czasem jednak, gdy Rokita postanowił przyjrzeć się historii Górnego Śląska, „pokręcić się po okolicy, spróbować złożyć to w całość”, okazało się, że pojawiła się przed nim zupełnie inna historia. W jego „silezjogonii” jest nie tylko opowieść o własnej rodzinie, ale i niemal milionie osób, które deklarują „nieistniejącą” narodowość, jest opowieść o katastrofie ekologicznej o trudnych do oszacowania rozmiarach, są polskie kolonie, regionalne separatyzmy. W „Kajś” Rokita odkrywa Śląsk na nowo przed samym sobą, ale i przed czytelnikami i czytelniczkami. Poszukuje własnej tożsamości, śląskości, korzeni, a osoby czytające książkę w tych poszukiwaniach mu towarzyszą.
Jak mówiła w laudacji na cześć nagrodzonego autora prof. Inga Iwasiów, przewodnicząca jury:
Nagradzajmy „Kajś”, książkę pomagającą zrozumieć przemocy charakter oficjalnej historii i podnoszącą na duchu jako zapis codzienności, w której dobroć ludzka odgrywa ratunkową rolę. Książkę pokazującą, jak bardzo konieczne są zmiany i rewizje zapieczonych poglądów, ustalonych zasad. Po lekturze wiem więcej nie tylko o Śląsku, lecz o świecie, o polityce, ludziach i przypadkach. O pochodzeniu, które z reguły jest zmącone i drwi z potrzeby podziałów, stawiania granic. Mocnej też wierzę w sens zapisywania zdarzeń, a więc w literaturę.
W kapitule Nagrody, poza jej przewodniczącą, prof. Iwasiów, znaleźli się również: Teresa Bogucka, Przemysław Czapliński, Maryla Hopfinger, Dariusz Kosiński, Iwona Kurz, Tadeusz Nyczek, Magdalena Piekara i Szymon Rudnicki. Razem ze Zbigniewem Rokitą do wyróżnienia nominowano w tym roku również: Krzysztofa Fedorowicza („Zaświaty”), Kaspera Bajona („Fuerte”), Aleksandrę Lipczak („Lajla znaczy noc”), Grzegorza Piątka („Najlepsze miasto świata”), Monikę Śliwińską („Panny z >>Wesela<<”) oraz Jacka Podsiadłę („Podwójne wahadło”).
Mariusz Szczygieł i „Nie ma” z nagrodą dla książki ćwierćwiecza
Nagrodę Literacką Nike przyznano w tym roku po raz 25. Z okazji jubileuszu zorganizowany został wśród czytelników konkurs na ulubioną książkę za wszystkich nagrodzonych wcześniej. A ci swoimi głosami zadecydowali, że wyróżnienie to powinien otrzymać Mariusz Szczygieł za „Nie ma”, które Nike otrzymało w roku 2019. Jak krótko skomentował tę decyzję nagrodzony autor na swoim Instagramie:
„Szok! Nigdy Państwu tego nie zapomnę”
„Nie ma” to książka o nieobecności, utracie, braku. To też „wielogłosowa rozprawa reporterska”, w której rozmówcami Mariusza Szczygła są m.in.: własny ojciec, z którym po raz ostatni wybiera się do Pragi, izraelska pisarka, polska księgowa, ukraiński żołnierz, czeska poetka. Książka w roku 2019 otrzymała także Nike Czytelników i znalazła się w finale Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego.
Warto dodać, że „Kajś” Zbigniewa Rokity oraz „Nie ma” Mariusza Szczygła uzyskały wysoką średnią ocen również od użytkowników i użytkowniczek lubimyczytać.pl. Pierwszą książkę oceniono na 8,2/10, a drugą – na 7,3/10.
Nagroda Literacka Nike przyznawana jest za najlepszą książkę roku. Nie można jej podzielić ani nie przyznać, w całej jej historii 11 razy nagrodzono powieść, 6 razy poezję i książki poetyckie, 2 razy eseje, 2 razy reportaż, 2 razy książki autobiograficzne lub opisujące historię rodziny i tylko raz dramat. Organizatorami Nagrody są „Gazeta Wyborcza” oraz Fundacja Agory.
[as]
komentarze [26]
Książka ciekawa, ale ma wiele mielizn - wskazałem na nie w opinii. I bynajmniej nie jest charakterystyczna dla poglądów większości Ślązaków, ale jedynie zwolenników autonomizmu. Od dawna nagroda Nike przestała być opiniotwórcza. Odzwierciedla jedynie opinie pewnego środowiska. Natomiast ciekawa jest nagroda czytelników i świadczy o potrzebie autentycznych, regionalnych...
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Nike w pełnej krasie. Kogoś to jeszcze dziwi? Nike rokrocznie typuje do swojej nagrody kompletnie niezdatnych do czytania autorów- z kilkoma wyjątkami, jak Rak w zeszłym roku, czy Rymkiewicz (może jeszcze ze dwa, trzy nazwiska można by wymienić).
Ideą nagrody Nike nie jest docenienie wartości literackich pisarzy, którzy wykazali się talentem i przebili się pod względem...
Rozumiem, ze ktoś jest zaangażowany politycznie i daje temu wyraz, ale niektóre formy tego wyrazu są niedopuszczalne. Jakie ma być społeczeństwo, skoro chamieją elity i "elity"?
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten postWarszawa nagradza książkę o Śląsku. To tak jakby Madryt nagradzał książkę o Katalonii, a Stambuł o Kurdach czy Ormianach. Zazwyczaj dzieje się tak jeżeli jest ona zgodna z retoryką i propagandą stolicy. Śląsk nie jest czarnobiały jak okładka książki, ale jest bardziej kolorowy.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten postGratulacje! Mieszkam na Śląsku, więc ten wybór cieszy.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten postCóż, forma finału konkursu - jego język oraz skrajne politykierstwo były rozczarowujące. Jednak oczekiwałem czegoś więcej niż pokrzykiwań jak na targowisku...
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten postNike to dziś lewicowa propaganda .Śmieją się z TVP. A sami to tylko PO popierają Nie moja bajka
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten postA może by tak sięgnąć do książek i przeczytać zamiast wszędzie wpychać politykę
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten postWidzi Pan coś, czego nie ma. Nike to ważna nagroda literacka, a nie żadna propaganda lewicowa.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten postJestem bardzo usatysfakcjonowany zarówno wyborem jury jak i czytelników. Jak w laudatio mówiła pani prof. Iwasiów "Kajś" pokazuje jak konieczna jest rewizja starych poglądów. Mam nadzieję, że wyróżnienie tej książki pomoże nam wszystkim w głębokiej ewaluacji wzajemnych stosunków.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten postAle stosunków między kim a kim, bo niemiecko - polskie to były zawsze stosunki kija i dupy i jeszcze długo się to nie zmieni.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post@Armand_Duval Ale czyja to wina? To chyba Szczerek się zastanawiał, nie pamiętam gdzie, czemu to Polaków tak dupa boli, że trafiliśmy geograficznie między Niemcy a Rosję? Czemu Niemcy nie szlochają, w literaturze i sieci, że żyć im przyszło między Polską a Francją?
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten postJeżeli taki osobnik jak Piątek był nominowany to znak, żeby książki z Nike omijać szerokim łukiem.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
<<Niejaki Grzegorz Piątek stwierdził podczas gali Nike- "To faszystowskie g#wno, w którym się znaleźliśmy też się kiedyś skończy".
Grzegorzu! Masz rację. Wyborcza, to faszystowskie g#wno, w jakim siedzisz, już się kończy. Tylko czemu jesteś taki niemiły, skoro Ci nagrodę dają?">> (Dawid Wildstein, wypowiedź na tt)
Zatem "osobnik" - to delikatnie mówiąc...
...
Nie tyle rację, co... prezentację - własnego poziomu, zarówno kultury osobistej, jak i intelektu.
Nie życzę mu, żeby się znalazł w warunkach prawdziwego "faszystowskiego g..." (jak na przykład bohaterowie powieści "Każdy umiera w samotności" - H. Fallady) - bo z zasady nie życzę źle innym ludziom.
Miałby facet bardzo bolesne przebudzenie się do rzeczywistości... ;)
p.s.
bo...
Lekka ironia? No ale przynajmniej kulturalna - to miło, to już jakiś poziom ponad minimum, w przeciwieństwie do pana, o którym mówimy...
A co do kwestii merytorycznej, to można (kulturalnie) dyskutować, no ale pewnie ten wątek nie jest właściwym miejscem na to... :)
Właściwie miałem na myśli nie tyle ten wątek, co cały temat - no bo on jest nie o tym i zapewne nie po to został założony.
Pouczenie? Raczej stwierdzenie faktu, po prostu (tego, co w zdaniu powyżej).
Dobrego dnia. I spokoju ducha oraz tego, by nie daj Boże nie nastał w Polsce NAPRAWDĘ zły czas (bo sprawy na granicy mnie niepokoją) i byśmy nie musieli doświadczyć na własnej...
Pomimo politykierstwa Nike wciąż należy jednak szanować (patrz: "Baśń o wężowym sercu" Raka). Piątek zaś to oszołom taki sam jak ci z Ruchu Narodowego tyle że z drugiej strony. Jako centrowiec, chędożę zarówno PiS i Kościół jak i lewaków, LGBT i wyznawców fałszywej muzułmańskiej religii.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten postAkurat ta książka jest bardzo prawdziwa i godna przeczytania, ale tylko tym którzy prawdy się nie boją. Jeżeli ktoś ma przodków którzy mieli udział w nękaniu Ślązaków to się nie dziwie, że prawda w oczy kole... Oczywiście, że dostała nagrodę, bo w niej się "jedzie" po PIS-ie, ale wszystkie informacje o tym jak to było w czasach dwudziestolecia międzywojennego, w czasie...
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej