Zbigniew Rokita laureatem Nagrody Literackiej Nike 2021

LubimyCzytać LubimyCzytać
04.10.2021

W niedzielę 3 października ogłoszono nazwisko laureata tegorocznej Nagrody Literackiej Nike. Jury zdecydowało się nagrodzić „Kajś” Zbigniewa Rokity. Takiego samego zdania byli czytelnicy – Rokita otrzymał również Nike Czytelników.

Zbigniew Rokita laureatem Nagrody Literackiej Nike 2021 Sławomir Kamiński/Agencja Gazeta

Książka, która „pomaga zrozumieć przemocowy charakter oficjalnej historii”

Zbigniew Rokita urodził się w 1989 roku, pracuje jako reporter, redaktor, w swoich książkach, artykułach zajmuje się tematyką związaną z Europą Wschodnią, Górnym Śląskiem. Autor urodził się w Gliwicach, jednak – jak zaznacza – „przez większość życia uważał Ślązaków za jaskiniowców z kilofem i roladą”.

Swoją śląskość wypierałem. W podstawówce pani Chmiel grała nam na akordeonie Rotę, a ja nie miałem pojęcia, że ów plujący w twarz Niemiec z pieśni był moim przodkiem. O swoich korzeniach wiedziałem mało. Nie wierzyłem, że na Śląsku przed wojną odbyła się jakakolwiek historia. Moi antenaci byli jakby z innej planety, nosili jakieś niemożliwe imiona: Urban, Reinhold, Liselotte.

Z czasem jednak, gdy Rokita postanowił przyjrzeć się historii Górnego Śląska, „pokręcić się po okolicy, spróbować złożyć to w całość”, okazało się, że pojawiła się przed nim zupełnie inna historia. W jego „silezjogonii” jest nie tylko opowieść o własnej rodzinie, ale i niemal milionie osób, które deklarują „nieistniejącą” narodowość, jest opowieść o katastrofie ekologicznej o trudnych do oszacowania rozmiarach, są polskie kolonie, regionalne separatyzmy. W „Kajś” Rokita odkrywa Śląsk na nowo przed samym sobą, ale i przed czytelnikami i czytelniczkami. Poszukuje własnej tożsamości, śląskości, korzeni, a osoby czytające książkę w tych poszukiwaniach mu towarzyszą.

Jak mówiła w laudacji na cześć nagrodzonego autora prof. Inga Iwasiów, przewodnicząca jury:

Nagradzajmy „Kajś”, książkę pomagającą zrozumieć przemocy charakter oficjalnej historii i podnoszącą na duchu jako zapis codzienności, w której dobroć ludzka odgrywa ratunkową rolę. Książkę pokazującą, jak bardzo konieczne są zmiany i rewizje zapieczonych poglądów, ustalonych zasad. Po lekturze wiem więcej nie tylko o Śląsku, lecz o świecie, o polityce, ludziach i przypadkach. O pochodzeniu, które z reguły jest zmącone i drwi z potrzeby podziałów, stawiania granic. Mocnej też wierzę w sens zapisywania zdarzeń, a więc w literaturę.

W kapitule Nagrody, poza jej przewodniczącą, prof. Iwasiów, znaleźli się również: Teresa Bogucka, Przemysław Czapliński, Maryla Hopfinger, Dariusz Kosiński, Iwona Kurz, Tadeusz Nyczek, Magdalena Piekara i Szymon Rudnicki. Razem ze Zbigniewem Rokitą do wyróżnienia nominowano w tym roku również: Krzysztofa Fedorowicza („Zaświaty”), Kaspera Bajona („Fuerte”), Aleksandrę Lipczak („Lajla znaczy noc”), Grzegorza Piątka („Najlepsze miasto świata”), Monikę Śliwińską („Panny z >>Wesela<<”) oraz Jacka Podsiadłę („Podwójne wahadło”).

Mariusz Szczygieł i „Nie ma” z nagrodą dla książki ćwierćwiecza

Nagrodę Literacką Nike przyznano w tym roku po raz 25. Z okazji jubileuszu zorganizowany został wśród czytelników konkurs na ulubioną książkę za wszystkich nagrodzonych wcześniej. A ci swoimi głosami zadecydowali, że wyróżnienie to powinien otrzymać Mariusz Szczygieł za „Nie ma”, które Nike otrzymało w roku 2019. Jak krótko skomentował tę decyzję nagrodzony autor na swoim Instagramie:

„Szok! Nigdy Państwu tego nie zapomnę”

„Nie ma” to książka o nieobecności, utracie, braku. To też „wielogłosowa rozprawa reporterska”, w której rozmówcami Mariusza Szczygła są m.in.: własny ojciec, z którym po raz ostatni wybiera się do Pragi, izraelska pisarka, polska księgowa, ukraiński żołnierz, czeska poetka. Książka w roku 2019 otrzymała także Nike Czytelników i znalazła się w finale Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego.

Warto dodać, że „Kajś” Zbigniewa Rokity oraz „Nie ma” Mariusza Szczygła uzyskały wysoką średnią ocen również od użytkowników i użytkowniczek lubimyczytać.pl. Pierwszą książkę oceniono na 8,2/10, a drugą – na 7,3/10.

Nagroda Literacka Nike przyznawana jest za najlepszą książkę roku. Nie można jej podzielić ani nie przyznać, w całej jej historii 11 razy nagrodzono powieść, 6 razy poezję i książki poetyckie, 2 razy eseje, 2 razy reportaż, 2 razy książki autobiograficzne lub opisujące historię rodziny i tylko raz dramat. Organizatorami Nagrody są „Gazeta Wyborcza” oraz Fundacja Agory.

[as]


komentarze [26]

Sortuj:
więcej
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Oxeven  - awatar
Oxeven 15.11.2021 21:39
Czytelnik

Książka ciekawa, ale ma wiele mielizn - wskazałem na nie w opinii. I bynajmniej nie jest charakterystyczna dla poglądów większości Ślązaków, ale jedynie zwolenników autonomizmu. Od dawna nagroda Nike przestała być opiniotwórcza. Odzwierciedla jedynie opinie pewnego środowiska. Natomiast ciekawa jest nagroda czytelników i świadczy o potrzebie autentycznych, regionalnych...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Mariusz Miszke - awatar
Mariusz Miszke 31.10.2021 00:09
Czytelnik

Nike w pełnej krasie. Kogoś to jeszcze dziwi? Nike rokrocznie typuje do swojej nagrody kompletnie niezdatnych do czytania autorów- z kilkoma wyjątkami, jak Rak w zeszłym roku, czy Rymkiewicz (może jeszcze ze dwa, trzy nazwiska można by wymienić).

Ideą nagrody Nike nie jest docenienie wartości literackich pisarzy, którzy wykazali się talentem i przebili się pod względem...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Ewagriusz  - awatar
Ewagriusz 09.10.2021 18:17
Bibliotekarz

Rozumiem, ze ktoś jest zaangażowany politycznie i daje temu wyraz, ale niektóre formy tego wyrazu są niedopuszczalne. Jakie ma być społeczeństwo, skoro chamieją elity i "elity"?   

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
RomanWolfSilesia  - awatar
RomanWolfSilesia 08.10.2021 15:17
Czytelnik

Warszawa nagradza książkę o Śląsku. To tak jakby Madryt nagradzał książkę o Katalonii, a Stambuł o Kurdach czy Ormianach. Zazwyczaj dzieje się tak jeżeli jest ona zgodna z retoryką i propagandą stolicy. Śląsk nie jest czarnobiały jak okładka książki, ale jest bardziej kolorowy. 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
joannasurma  - awatar
joannasurma 05.10.2021 16:12
Autorka

Gratulacje! Mieszkam na Śląsku, więc ten wybór cieszy.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Baldwin  - awatar
Baldwin 05.10.2021 03:20
Czytelnik

Cóż, forma finału konkursu - jego język oraz skrajne politykierstwo były rozczarowujące. Jednak oczekiwałem czegoś więcej niż pokrzykiwań jak na targowisku...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
czytamcałyczas   - awatar
czytamcałyczas 04.10.2021 16:35
Czytelnik

Nike to dziś lewicowa propaganda .Śmieją  się  z TVP. A sami to tylko PO  popierają  Nie moja bajka 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Hamlet  - awatar
Hamlet 06.10.2021 19:42
Czytelnik

A może by tak sięgnąć do książek i przeczytać zamiast wszędzie wpychać politykę 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Wojtek  - awatar
Wojtek 10.10.2021 10:29
Czytelnik

Widzi Pan coś, czego nie ma. Nike to ważna nagroda literacka, a nie żadna propaganda lewicowa.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Zoltar  - awatar
Zoltar 04.10.2021 12:31
Bibliotekarz

Jestem bardzo usatysfakcjonowany zarówno wyborem jury jak i czytelników. Jak w laudatio mówiła pani prof. Iwasiów "Kajś" pokazuje jak konieczna jest rewizja starych poglądów. Mam nadzieję, że wyróżnienie tej książki pomoże nam wszystkim w głębokiej ewaluacji wzajemnych stosunków.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Armand_Duval  - awatar
Armand_Duval 04.10.2021 14:14
Czytelnik

Ale stosunków między kim a kim, bo niemiecko - polskie to były zawsze stosunki kija i dupy i jeszcze długo się to nie zmieni.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
asymon  - awatar
asymon 06.10.2021 17:07
Bibliotekarz

@Armand_Duval Ale czyja to wina? To chyba Szczerek się zastanawiał, nie pamiętam gdzie, czemu to Polaków tak dupa boli, że trafiliśmy geograficznie między Niemcy a Rosję? Czemu Niemcy nie szlochają, w literaturze i sieci, że żyć im przyszło między Polską a Francją?

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Roman Dłużniewski - awatar
Roman Dłużniewski 04.10.2021 12:04
Czytelnik

Jeżeli taki osobnik jak Piątek był nominowany to znak, żeby książki z Nike omijać szerokim łukiem.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
blawoj  - awatar
blawoj 04.10.2021 20:33
Czytelniczka

A co jest nie tak z Piątkiem?

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Mylengrave  - awatar
Mylengrave 04.10.2021 21:27
Czytelniczka

Brawa dla Pana Piątka, całym sercem za nim.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
MarekFeliks  - awatar
MarekFeliks 05.10.2021 11:16
Czytelnik

<<Niejaki Grzegorz Piątek stwierdził podczas gali Nike- "To faszystowskie g#wno, w którym się znaleźliśmy też się kiedyś skończy".
Grzegorzu! Masz rację. Wyborcza, to faszystowskie g#wno, w jakim siedzisz, już się kończy. Tylko czemu jesteś taki niemiły, skoro Ci nagrodę dają?">> (Dawid Wildstein, wypowiedź na tt)

Zatem "osobnik" - to delikatnie mówiąc...

...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
MarekFeliks  - awatar
MarekFeliks 05.10.2021 11:30
Czytelnik

Nie tyle rację, co... prezentację - własnego poziomu, zarówno kultury osobistej, jak i intelektu.
Nie życzę mu, żeby się znalazł w warunkach prawdziwego "faszystowskiego g..." (jak na przykład bohaterowie powieści "Każdy umiera w samotności" - H. Fallady) - bo z zasady nie życzę źle innym ludziom.
Miałby facet bardzo bolesne przebudzenie się do rzeczywistości... ;)
p.s.
bo...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
MarekFeliks  - awatar
MarekFeliks 05.10.2021 11:49
Czytelnik

Lekka ironia? No ale przynajmniej kulturalna - to miło, to już jakiś poziom ponad minimum, w przeciwieństwie do pana, o którym mówimy...

A co do kwestii merytorycznej, to można (kulturalnie) dyskutować, no ale pewnie ten wątek nie jest właściwym miejscem na to... :)

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
MarekFeliks  - awatar
MarekFeliks 05.10.2021 12:49
Czytelnik

Właściwie miałem na myśli nie tyle ten wątek, co cały temat - no bo on jest nie o tym i zapewne nie po to został założony.
Pouczenie?  Raczej stwierdzenie faktu, po prostu (tego, co w zdaniu powyżej).
Dobrego dnia. I spokoju ducha oraz tego, by nie daj Boże nie nastał w Polsce NAPRAWDĘ zły czas (bo sprawy na granicy mnie niepokoją) i byśmy nie musieli doświadczyć na własnej...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Iselor  - awatar
Iselor 06.10.2021 16:19
Bibliotekarz

Pomimo politykierstwa Nike wciąż należy jednak szanować (patrz: "Baśń o wężowym sercu" Raka). Piątek zaś to oszołom taki sam jak ci z Ruchu Narodowego tyle że z drugiej strony. Jako centrowiec, chędożę zarówno PiS i Kościół jak i lewaków, LGBT i wyznawców fałszywej muzułmańskiej religii.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Ann  - awatar
Ann 28.05.2022 07:43
Czytelnik

Akurat ta książka jest bardzo prawdziwa i godna przeczytania, ale tylko tym którzy prawdy się nie boją. Jeżeli ktoś ma przodków którzy mieli udział w nękaniu Ślązaków to się nie dziwie, że prawda w oczy kole... Oczywiście, że dostała nagrodę, bo w niej się "jedzie" po PIS-ie, ale wszystkie informacje o tym jak to było w czasach dwudziestolecia międzywojennego, w czasie...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
LubimyCzytać  - awatar
LubimyCzytać 04.10.2021 11:01
Administrator

Zapraszamy do dyskusji.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post