Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego, legendarnego polskiego reportera, przyznawana jest od 2010 roku. Ma na celu uhonorowanie najlepszych książek reporterskich, które ukazały się w roku poprzedzającym, a także przypomnienie wielkiej postaci pisarza, autora „Cesarza”, „Imperium” i „Wojny futbolowej”. W jedenastoletniej historii laureatami nagrody byli m.in. noblistka Swietłana Aleksijewicz (dwukrotnie, za książki „Wojna nie ma w sobie nic z kobiety” i za „Czasy secondhand”), Paweł Piotr Reszka, Rana Dasgupta, czy Anna Bikont. Tegoroczny zwycięzca otrzyma nagrodę pieniężną w wysokości 100 tys. zł; pozostali finaliści zaś 5 tys. zł.

Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego to również docenienie tłumaczy, przekładających na język polski reportaże z literatury światowej. Dla tłumacza najlepszej książki reporterskiej przewidziano 20 tys. złotych, a dla dla tłumaczy książek nominowanych, których autorzy nie zostali laureatami: 2 tys. zł.

Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego 2021

Jury konkursowe w składzie: William R. Brand, Julia Fiedorczuk, Elżbieta Sawicka, Abel A. Murcia Soriano i Maria Krawczyk pracowało pod przewodnictwem przewodniczącej Katarzyny Surmiak-Domańskiej. Na konkurs nadesłanych zostało 128 reportaży literackich, z czego aż 93 napisali polscy autorzy i autorki. W toku obrad wyłonione zostało 10 książek, spośród których w czerwcu ogłoszeni zostaną finaliści. Wśród nich są ważne nazwiska polskiego reportażu jak Hanna Krall i Marcin Kącki, a także książka, której ekranizacja została właśnie laureatką Oscarów – mowa oczywiście o „Nomadland” Jessici Bruder. W tym gronie znalazł się również głośny reportaż o skandalu w Komitecie Noblowskim, autorstwa Matildy Voss Gustavsson. Konkursowe jury doceniło także reportaż autorstwa laureatki z lat poprzednich – w zeszłym roku Katarzyna Kobylarczyk została nagrodzona za książkę „Strup. Hiszpania rozdrapuje rany”. Co warte podkreślenia, na 10 nominowanych książek, aż 7 z nich napisały kobiety.

Pełna lista nominowanych do Nagrody im. Kapuścińskiego za najlepszy reportaż 2020 r.

• Jessica Bruder, „Nomadland. W drodze za pracą”, tłum. z jęz. angielskiego Martyna Tomczak, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2020. 
• Eliane Brum, „Kolekcjoner porzuconych dusz. Reportaże z Brazylii”, tłum. z jęz. portugalskiego Gabriel Borowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2020. 
• Marcin Kącki, „Oświęcim. Czarna zima”, wydawnictwo Znak Literanova, Kraków 2020. 
• Katarzyna Kobylarczyk, „Kobiety Nowej Huty. Cegły, perły i petardy”, wydawnictwo Mando, Kraków 2020. 
• Jelena Kostiuczenko, „Przyszło nam tu żyć. Reportaże z Rosji”, tłum. z jęz. rosyjskiego Katarzyna Kwiatkowska-Moskalewicz, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2020. 
• Hanna Krall, „Synapsy Marii H.”, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2020. 
• Mark O'Connell, „Być maszyną”, tłum. z jęz. angielskiego Aleksandra Małecka, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2020. 
• Karolina Sulej, „Rzeczy osobiste. Opowieść o ubraniach w obozach koncentracyjnych i zagłady”, Wydawnictwo Czerwone i Czarne, Warszawa 2020. 
• Mirosław Tryczyk, „Drzazga. Kłamstwa silniejsze niż śmierć”, wyd. Znak Literanova, Kraków 2020. 
• Matilda Voss Gustavsson, „Klub. Seksskandal w komitecie noblowskim”, tłum. z jęz. szwedzkiego Justyna Czechowska, wyd. Wielka Litera, Warszawa 2020.

Laureat lub laureatka tej nagrody zostaną ogłoszeni we wrześniu 2021 roku. 

Które z tych książek mieliście już okazję przeczytać?

[aj]