Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Być może z tytułu bycia wspomnianą w książce Christiana Kobluka mogę wydawać się niezbyt obiektywną recenzentką. Ale książkę przekazałam w prezencie trzem innym osobom, dziś skończyłam ją czytać (starannie notując autorskie wnioski) sama.

Przede wszystkim, w polskiej literaturze brakuje pozycji o rasizmie. Nie wspominając o pozycjach o rasizmie napisanych przez osoby Czarne. Tak się składa, że książka autorstwa Christiana Kobluka nie skupia się tylko na rasizmie. Ten zbiór esejów jest wielowątkowy i wzbogacony o tezy, ale też i pytania, które mają za zadanie przemawiać bezpośrednio do osoby czytającej.

Wcale nie tak łatwo pisać o własnych zmaganiach w poszukiwaniu tożsamości, a tym bardziej o napotkanych przeszkodach, które nie tyle wiążą się z indywidualnym podejściem do Ciebie, jako Obcego we własnym kraju, a o tyle są wynikiem tępej, bezrefleksyjnej, powielanej i namiętnie pochłanianej przez społeczeństwo nagonki.

Nie wiem, w jaki sposób trafiliście na tę pozycję. Ale kilka aspektów jest pewnych.
Jeśli szukasz wskazówek (bo moim zdaniem, ciężko mówić o uniwersalnych odpowiedziach) dotyczących tego, jak to jest doświadczać alienacji ze strony współobywateli we własnym kraju – znajdziesz to w tej książce.
Jeśli zastanawiasz się, jak to jest być ciągle spychanym we własnej walce i marginalizowanym pod pretekstem braku odpowiedniego czasu – znajdziesz to w tej książce.
Jeśli kompletnie nie pojmujesz, jaką rolę w polityce i w opinii publicznej odgrywa narracja wokół kryzysów migracyjny – znajdziesz to w tej książce.

Nie gwarantuję, że Autor przeprowadzi Cię gładko przez całą tę problematykę. Ale na pewno wciśnie Cię w fotel na tyle, ażeby zmusić do refleksji i podążania za odpowiedziami na pytania, które nurtują nas w naszych głowach.

A zamiast wierszyków, zdewaluowanych pozycji w wykazie lektur i innych tekstów, co do których mamy wątpliwości, a którymi karmi się młode pokolenie – mam nadzieję, że kiedyś otworzę podręcznik młodej osoby z kręgu mojej rodziny, w którym znajdę fragment tej pozycji.

Być może z tytułu bycia wspomnianą w książce Christiana Kobluka mogę wydawać się niezbyt obiektywną recenzentką. Ale książkę przekazałam w prezencie trzem innym osobom, dziś skończyłam ją czytać (starannie notując autorskie wnioski) sama.

Przede wszystkim, w polskiej literaturze brakuje pozycji o rasizmie. Nie wspominając o pozycjach o rasizmie napisanych przez osoby...

Swoiste zebranie się do tego, aby tę książkę przeczytać zajęło mi prawie rok.
Świadomość tego, jak trudny i złożony jest temat przemocy seksualnej sprawia, że na co dzień mam problem do tego, w jaki sposób poruszać go zarówno w pracy, jak i na uczelni czy też w działalności aktywistycznej. Tym trudniej jest czytać bez emocji książkę, która w dużej mierze składa się ze świadectw ofiar przemocy seksualnej.

Autorki – Patrycja Wieczorkiewicz i Maja Staśko – nie tylko w sposób prawidłowy i empatyczny podeszły do opisania historii ofiar przemocy seksualnej, ale także podparły je czymś, co od razu zamyka usta wszelkim oponentom i osobom, które uwielbiają poddawać w wątpliwość wszelkie świadectwa: statystką oraz rozmowami z ekspertkami i ekspertami, którzy na co dzień zajmują się pomocą właśnie takim jak te, które zdecydowały się podzielić swoimi przeżyciami z czytelniczkami i czytelnikami...

Mam problem z napisaniem tej opinii. Ciężko się ocenia reportaż, szczególnie o tak silnym tle emocjonalnym. Ale jako aspirująca politolożka, na podsumowanie podzielę się subiektywną oceną i wskazaniami, jakie mnie naszły podczas lektury rozdziału „Miliony niewidzialnych...”.

Mamy XXI wiek, o wiele więcej i bardziej zaawansowanych narzędzi oraz mechanizmów do wykorzystania, a mimo to potrafimy polec na stereotypowym podejściu do m.in. gwałtu w małżeństwie czy przemocy seksualnej w rodzinie – pokazuje to sama statystyka, która w tym zakresie – i na szczeblu polskim, i na europejskim – jest nieubłagana. Nadal pozwalamy na to, aby za działania pomocowe i wdrażanie działań prewencyjnych odpowiadali Panowie w garniturach, typowi politycy. Ale i nierzadko Panie, które – tak jak policjantka nadzorująca wydział czy sędzia podczas jednego ze szkoleń – nie mają za grosz empatycznego podejścia do ofiar i tego, w jaki sposób będą się zachowywać po doświadczeniu gwałtu. Każda historia, jak i właśnie przypadki opisane w tej części książki błagalnie krzyczą: dajmy zająć się tym osobom, które znają się na temacie i wiedzą, w jaki sposób pomóc!

Tak więc ta pozycja wraz z kilkoma innymi trafia na moją osobistą listę pt. „Lektury dla Ministrów, którzy będą zajmować się tematem, o którym nie mają zielonego pojęcia”. Uważam, że w przeciwieństwie do mnie, jako osoby znającej ten temat, książka Wieczorkiewicz i Staśko ma niezwykłą moc przebicia, która powinna zostać wykorzystana w bańkach konserwatywnych, pełnych stereotypów.

Swoiste zebranie się do tego, aby tę książkę przeczytać zajęło mi prawie rok.
Świadomość tego, jak trudny i złożony jest temat przemocy seksualnej sprawia, że na co dzień mam problem do tego, w jaki sposób poruszać go zarówno w pracy, jak i na uczelni czy też w działalności aktywistycznej. Tym trudniej jest czytać bez emocji książkę, która w dużej mierze składa się ze...

„Partia interesuje się dzieckiem, zanim zostanie ono poczęte. Zdrowe dzieci należą do Państwa, te z defektami otrzymują łaskę śmierci. Szkoła to poligon Partii – słabi i nieposłuszni zostają wydaleni. Chłopcy będą żołnierzami, dziewczęta – urodzą żołnierzy.”

Te przerażające słowa są bez wątpienia jednymi z kluczowych, które spisał i zawarł w swoim reportażu Gregor Ziemer – dyrektor Szkoły Amerykańskiej w Berlinie. Dzięki swojej wnikliwości i nieustępliwości, a także sprytowi, który pozwolił mu na funkcjonowanie w całej specyfice nazistowskiej Rzeszy, dzisiaj możemy czerpać z tej książki bardzo cenną lekcję. Mówi ona wprost: nie pozwólcie na to, aby edukacja stała się narzędziem politycznym. A już tym bardziej narzędziem totalitarystów.

Naziści nie tylko sprawiali, że ich młode pokolenia mogły śmiało dowodzić tezie, jakoby człowiek był z natury zły. W przedstawiony w reportażu sposób udowadniali, że pociągając za odpowiednie sznurki (edukację oraz funkcję opiekuńczą państwa), są w stanie wychować pokolenie maszyn. W przypadku chłopców – maszyn gotowych do bezrefleksyjnego zabijania i odejścia w imię Hitlera. W przypadku dziewczynek – sprowadzania swojego życia do wychowywania kilkorga dzieci, aby potem móc wysłać je do walki w imię Führera.

Fragmenty tej pozycji bez wątpienia powinny znaleźć się w podręcznikach do przedmiotów historycznych i społecznych, a całość powinna być wnikliwie przestudiowana przez aspirujących socjologów/socjolożki i politologów/politolożki. Dla niektórych może wydawać się to absurdalne, ponieważ książka nie jest napisana w sposób przyjemny i sprzyjający pochłanianiu jej. Jest jednak bez wątpienia najlepszym dowodem na praktyki minionych lat, których część – co piszę z pełną odpowiedzialnością – pozostała w naszym życiu do dziś.
A, całość poza ostatnim rozdziałem. Wiem, że w przypadku tak skrajnych wówczas realiów, jak i biorąc pod uwagę pochodzenie autora, ciężko było o obiektywizm. Jednak końcowa laurka dla amerykańskiej edukacji może (szczególnie wśród ekspertek i ekspertów w tym zakresie) pozostawić swoisty niesmak. Ten za to powinien zniknąć, gdy przypomnimy sobie wstęp Bogdana de Barbaro: celny, dosadny i taki, z którym utożsami się spory odsetek czytelniczek oraz czytelników.

„Partia interesuje się dzieckiem, zanim zostanie ono poczęte. Zdrowe dzieci należą do Państwa, te z defektami otrzymują łaskę śmierci. Szkoła to poligon Partii – słabi i nieposłuszni zostają wydaleni. Chłopcy będą żołnierzami, dziewczęta – urodzą żołnierzy.”

Te przerażające słowa są bez wątpienia jednymi z kluczowych, które spisał i zawarł w swoim reportażu Gregor Ziemer –...