"Jako człowiek jestem teraz bezpieczna, ale jako matka nie"

Tymi słowami rozpoczyna swą smutną i porażającą opowieść Genowefa Smoliwąs, wdowa po straconym z rąk Niemców Franciszku, matka Januszka. Zwraca się do mężczyzny, opowiada historię swojego życia i trudnego macierzyństwa, opowiada o własnym dziecku, "które to za przyczyną złych ludzi i niedobrego towarzystwa uległo wykolejeniu". Tak uważa matka, sąsiedzi i znajomi mają o Januszku inne zdanie.

Pracowita, sumienna Gienia jakoś łączy koniec z końcem, żadnej pracy się nie boi, a pracuje ciężko, ponad siły. To wszystko dla ukochanego jedynaka, dla jego lepszej przyszłości, bo według matki, syna czeka dobra przyszłość, wymarzona posada, może nawet na stanowisku inżyniera. Nie oszczędza się kobieta wcale, co niestety w późniejszym czasie odbije się na jej zdrowiu.
A czy Januszek docenia pracę matki? Szanuje ją za poświęcenie, pomaga, wspiera?
Nie, Januszek matką gardzi i okazuje jej to na każdym kroku, "garkotłuk", tak o niej mówi.

Genowefa Smoliwąs nie jest postacią kryształową, potrzebuje od czasu do czasu mężczyzny i się tego nie wypiera, a i za kołnierz nie wylewa. Jeśli jakąś sprawę, a w szczególności dotyczącą Januszka może załatwić za pomocą własnego ciała, to załatwi, ale nie z byle kim. A wszystko dla synka. Januszek tego nie docenia, on taką pomocą gardzi.

"Dosyć już tych mamusinych rządów nad moją osobą. A rączek to lepiej nie podnosić na mnie, bo jeszcze mogę wziąć siekierkę, rączki uciąć i wrzucić do ustępu. Taki już jestem, a takiemu to wszystko jedno".

Smutna jest to opowieść, samotna matka dźwiga swój krzyż idąc przez życie z jedynym przyświecającym jej celem, wszystko dla Januszka, ukochanego jedynaka. Czasy są niełatwe, lata powojenne, podwarszawska miejscowość, bieda, szara rzeczywistość i silna kobieta, która na przekór ludziom, ciągle wierzy, że syn tak naprawdę w niczym nie zawinił, to inni są odpowiedzialni za to, kim się stał, co zrobił i gdzie się znalazł.

Historię poznajemy z perspektywy matki, ciężko pracującej niewykształconej kobiety, z racji tego język powieści, styl narracji jest dość specyficzny.
Choć książka powstała w latach siedemdziesiątych, myślę, że wystarczy się rozejrzeć, a gdzieś na pewno spotkamy taką Genowefę Smoliwąs i takiego Januszka, temat "Ballady..." bowiem nie ulega przedawnieniu.
W latach osiemdziesiątych na podstawie powieści powstał serial pod tym samym tytułem, z późniejszych powtórek zapamiętałam "karcer" i krzyk matki. Mocne. O "Balladzie..." trudno jest zapomnieć.

"Jako człowiek jestem teraz bezpieczna, ale jako matka nie"

Tymi słowami rozpoczyna swą smutną i porażającą opowieść Genowefa Smoliwąs, wdowa po straconym z rąk Niemców Franciszku, matka Januszka. Zwraca się do mężczyzny, opowiada historię swojego życia i trudnego macierzyństwa, opowiada o własnym dziecku, "które to za przyczyną złych ludzi i niedobrego towarzystwa uległo...