Thrillery kojarzyły mi się do tej pory z głupawymi powieściami, pełnymi przemocy, w których co drugą stronę produkuje się nowego trupa, a dzielny policjant z pistolecika kal. 5,6 mm rozkłada całą mafię, dysponującą bronią maszynową i grzejącą do niego ile wlezie. John Grisham pokazał mi, że można inaczej - można napisać książkę, trzymającą w napięciu, w której chodzi o coś wręcz przeciwnego - próbę utrzymania przy życiu kogoś, kto według prawa powinien umrzeć.
Najważniejszym bohaterem powieści jest bowiem skazaniec, od wielu lat oczekujący na egzekucję w celi śmierci.
Po raz pierwszy do problemu kary śmierci ktoś podszedł tak dokładnie i drobiazgowo, w dodatku w sposób, który nie pozwala oderwać się od powieści ani na chwilę. Akcja wcale nie pędzi na złamanie karku, powiedziałbym, że jest nawet dość statyczna, a jednak czytelnik odnosi wrażenie, że mknie ona z prędkością światła. Fizyka się kłania - prędkość można przecież zwiększyć również poprzez... zredukowanie czasu... Tykający zegar - rzadko kiedy tak wyraźnie go słyszę w czasie lektury. A tutaj człowiek słyszy każdą uciekającą sekundę.
Nie ma tutaj naiwnych tez, które przypisać można różnym pięknoduchom, że "kara śmierci jest nieludzka", że "musimy być lepsi od morderców", że "stosując karę śmierci sami stajemy się mordercami". A co jest? Autor czaruje nas tu obrazami - drobiazgowo opisana jest na przykład procedura przeprowadzenia egzekucji w komorze gazowej. Starczy za tysiąc banalnych haseł, wypisanych na transparentach.
Jest coś jeszcze - i za to wielki ukłon w stronę autora. Otóż, on nie rozsądza, nie daje odpowiedzi, nie wartościuje ludzkich postaw. Choć główny bohater jest przeciwnikiem kary śmierci, autor nie narzuca czytelnikowi tego poglądu. Zamiast tego podaje mu fakty. Tylko tyle i aż tyle. Czytelnik musi rozsądzić sam. A nie jest mu łatwo, bo John Grisham postarał się o to, by czytelnik w stosunku do bohaterów wzbudził w sobie uczucia, bardzo utrudniające wydanie obiektywnego wyroku.
Sporą część autor poświęcił problemom, z jakimi muszą borykać się bliscy ofiary i zabójcy, a także jak niszczące potrafi być społeczne przyzwolenie na zbrodnię.
Dla mnie rewelacja. Nie dość, że powieść naprawdę wartościowa pod względem poznawczym i emocjonalnym, to jeszcze napisana tak, że nie sposób się od niej oderwać. Dowód na to, że literatura wyższych lotów wcale nie musi być trudna w odbiorze.

Thrillery kojarzyły mi się do tej pory z głupawymi powieściami, pełnymi przemocy, w których co drugą stronę produkuje się nowego trupa, a dzielny policjant z pistolecika kal. 5,6 mm rozkłada całą mafię, dysponującą bronią maszynową i grzejącą do niego ile wlezie. John Grisham pokazał mi, że można inaczej - można napisać książkę, trzymającą w napięciu, w której chodzi o coś...