"Jakiś cel w życiu to jest to, co życie lubi najbardziej (…)".


Gra w brydża wpływa odżywczo na pracę naszego mózgu, a co najważniejsze, nigdy się nie nudzi. Z każdym jej, kolejnym rozdaniem, pojawiają się bowiem nowe intelektualne wyzwania, jakich chcemy się podjąć. Podobnie jest z tą książką, której trzema rozgrywającymi kartami są tworzenie, orgazm i brydż. I jeszcze liczba dwieście, niezwykle istotna w kontekście całej tej opowieści.

Stanisław Kubajek to urodzony w 1951 r. absolwent obecnej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, który w 1981 udał się emigrację do Francji. Autor od wielu lat tworzy fraszki, zadebiutował tomem wierszy pt. "Istotki nieogolone". Swoje życie dzieli obecnie na Warszawę i Mentonę, francuski nadmorski kurort. "Piruet Mentony" to jego prozatorski debiut.

Zach potrzebuje zmiany. Z tego też względu podejmuje decyzję o napisaniu swojej pierwszej powieści. Proces tworzenia okazuje się dla niego wielkim wyzwaniem, gdyż bohater pracuje nad każdym słowem i każdym zdaniem swojego dzieła. Sprawy nie ułatwia mu także liczba dwieście, której próbuje się doliczyć.

"Piruet Mentony" to książka, która swoim tajemniczym tytułem, zapowiada iście nietuzinkową treść. Trudno bowiem początkowo zrozumieć korelację pomiędzy słowami "piruet" oraz "Mentona" i jest to jak najbardziej zrozumiałe, gdyż symbolikę tytułu odkrywa się dopiero w trakcie poznawania tej historii. Historii o tym, jak trudno podsumować swoje życie, gdy cały czas walczy się z potrzebą bycia kimś w oczach innych. Historii w głównej mierze o obsesjach, tych mniejszych i tych większych, które siedzą w każdym z nas.

Stanisław Kubajek buduje fabułę swojej powieści bazując na retrospekcjach łącząc je z wyczuwalną surrealistyczną warstwą, a taki zabieg wymaga od czytelnika sporej uważności podczas czytania. Powroty do przeszłości bohatera, do jego dzieciństwa i młodości, do kobiet, które darzył uczuciem, ze strony na stronę budują obraz psychologiczny mężczyzny, także w ujęciu socjologicznym. Warstwa ta w połączeniu z ukazaną teraźniejszością protagonisty, daje jego pogłębiony portret. Czasowość książki zbudowana więc zostaje z kilku światów, na które składa się całe życie Zacha — zarówno jego sfera emocjonalna, materialna, jak i seksualna, niezwykle ważna w kontekście ciągłych poszukiwań bohatera.

Podróż przez życie Zacha z jego strumieniem świadomości, dającemu czytelnikowi pewną przestrzeń do własnych interpretacji, pozwala mi zaryzykować twierdzenie, że protagonista w płaszczyźnie dotyczącej procesu twórczego to alter ego samego autora. Ukazany bowiem nieco ironicznie, mechanizm pisania swojego pierwszego dzieła wydaje się nacechowany jego intymnymi przemyśleniami, a także różnorakimi doświadczeniami. I to chyba, oprócz wątku brydżowego, najbardziej frapująca warstwa tej książki.

Jak wskazuje wszechwiedzący narrator tej powieści "brydżyści nigdy nie mają dosyć". Podobnie rzecz ma się z pisaniem Zacha, który w pewien sposób, w tej właśnie płaszczyźnie swojego życia, cały czas kręci piruety. Czy tylko w tej i czy uda mu się w końcu odnaleźć dwieście zaginionych orgazmów dawnej miłości? Odpowiedzi oczywiście znajdują się w tej książce, która pokazuje, że życie to fraszka z każdej strony.

https://www.subiektywnieoksiazkach.pl/

"Jakiś cel w życiu to jest to, co życie lubi najbardziej (…)".


Gra w brydża wpływa odżywczo na pracę naszego mózgu, a co najważniejsze, nigdy się nie nudzi. Z każdym jej, kolejnym rozdaniem, pojawiają się bowiem nowe intelektualne wyzwania, jakich chcemy się podjąć. Podobnie jest z tą książką, której trzema rozgrywającymi kartami są tworzenie, orgazm i brydż. I jeszcze...

Piruet to słowo kojarzące się głównie z tańcem i ruchem. Określenie na obrót wokół własnej osi stało się jednym ze składowych tytułu powieści Stanisława Kubajka. Drugie nawiązuje do francuskiej miejscowości Mentona znajdującej się niedaleko granicy z Włochami. Do tego trzeba dodać nadmorski klimat. Zestawienie Nazwy miejscowości i ruchu wypada zaskakująco, dziwnie i intrygująco, bo jaki ruch może wykonywać miasteczko? I dlaczego właśnie to, a nie inne wykorzystano w tytule? Te pytania pojawią się w trakcie czytania.
Opowieść zaczyna się od planów pisarskich Zacha, który zabiera nas w podróż po swoich doświadczeniach, przeżyciach. Mężczyzna w średnim wieku ma już zbudowaną pozycję społeczną, stałych znajomych i ogrom doświadczeń. Pragnie w swoim życiu coś zmienić. Inspiracją do tego jest powracające do niego pierwsze zdanie powieści. Razem ze śledzeniem procesu twórczego, reakcji na niego otoczenia towarzyszy nam strumień wspomnień. Pisana książka ma być résumé swojego dotychczasowego życia. Przygląda się różnym wydarzeniom z dzieciństwa, czasów nastoletnich i dorosłości. Każdy element staje się punktem wyjścia do kolejnego, każda sytuacja napędza kolejne. Równocześnie obserwujemy relacje Zacha z otoczeniem, jego stosunek do zapisywanych opowieści, dylematy dotyczące tworzenia oraz tego jak powieść zostanie odebrana przez bliskich. Śledzimy też zależności towarzyskie, wydarzenia odciągające od pracy twórczej oraz wymawianie się pisaniem od uczestnictwa w różnych spotkaniach. Zach jest postacią rozdartą między tym jak czuje się postrzegany, a potrzebą bycia widzianym w określony sposób. Przeszłość i teraźniejszość są niczym kolejne pomieszczenia, po których może podróżować niczym bohater opowiadań Bruna Schulza. Wszystko to na pograniczy jawy i snu. Realność zmieszana z oniryzmem sprawiają, że to, co nierealne i nieistniejące jest odbierane jako element życia, część codzienności, w której jest miejsce na irracjonalność. Opowieść pełna ciekawych skojarzeń, intrygujących porównań i opisów poruszających wyobraźnię, co pozwala z jednej strony na wrażenie dystansu, a z drugiej na uczestniczenie w życiu bohatera. Wszechwiedzący narrator trzecioosobowy jest tu kimś, kto wprowadza nas w obszar najintymniejszych myśli i doświadczeń Zacha, a z drugiej strony pokazanie postaci z perspektywy takiej narracji pomaga zachować dystans, daje wrażenie obiektywizmu.
Opisy różnych wydarzeń to z jednej strony nawarstwianie się różnych doświadczeń, a z drugiej zabieranie nas do świata wrażeń, które sprawiają wrażenie wyrazistości przeżyć, uzmysławiają jak bardzo minione obrazy mogą tkwić w naszej pamięci. Stanisław Kubajek posługuje się językiem eufuizmu czy manieryzmu bądź patosu wymieszanego z przenikliwością ubranych w liczne środki retoryczne sprawiają, że narracja jest tu czymś w rodzaju mityzacji rzeczywistości, z jednej strony pokazywaniem jej z dystansu, a z drugiej strony widzenie oczami Zacha doświadczającego różnych rzeczy. Zwykłe wydarzenia przeżywane intensywniej urastają do wyrafinowanych konstrukcji opisowych, co potęguje wrażenie intensywności niektórych wydarzeń i pokazuje ich miejsce w zestawieniu z innymi doświadczeniami. Bohater jest tu postacią błądzącą po zakamarkach swojej codzienności, kręcący się w kółko wokół pisania i próby wprowadzenia otoczenia do swojego życia. Stanisław Kubajek pisząc o Zachu piszącym powieść rzuca też w pewien sposób światło na akt twórczy, mechanizm tworzenia. Mamy tu do czynienia z autorefleksją lub autoironią dotyczącą pisania, przybierania maski twórcy. Bohater jest tu pokazany w teatrze codzienności, przez co ciągle uczestniczy w zakładaniu i zrzucaniu masek założonych do chwilowych ról, które przychodzi mu odegrać. Są to scenki przerysowane, akty bogate w ironię, a całość sprawia wrażenie satyry. Im bardziej wędrujemy w przeszłość tym większe mamy wrażenie baśniowości i groteski życia w realiach zaserwowanych przez dorosłych.

Piruet to słowo kojarzące się głównie z tańcem i ruchem. Określenie na obrót wokół własnej osi stało się jednym ze składowych tytułu powieści Stanisława Kubajka. Drugie nawiązuje do francuskiej miejscowości Mentona znajdującej się niedaleko granicy z Włochami. Do tego trzeba dodać nadmorski klimat. Zestawienie Nazwy miejscowości i ruchu wypada zaskakująco, dziwnie i...