Cyryl Ratajski 1875 - 1942: "na przekór wątpiącym i zrozpaczonym"

Kiedy w 1934 roku władze sanacyjne nie zatwierdziły ponownego wyboru Cyryla Ratajskiego (1875-1942) - prawnika, menedżera i polityka, na Prezydenta Poznania, to do bliskiego sobie Ignacego Paderewskiego napisał: "Uznano mnie za niezdolnego do piastowania urzędu prezydenta Poznania, jako, że mi brak wykształcenia akademickiego (nie uczestniczyłem w akademiach na rzecz Marszałka Piłsudskiego)". W odpowiedzi I. Paderewski stwierdził: "(...) dzięki Panu urząd ten stał się u nas jednym z najwyższych". Tak w istocie było. Prezydent stołecznego miasta Poznania w latach 1922-1924, 1925-1934 oraz we wrześniu 1939 roku. Minister Spraw Wewnętrznych (1924-1925) w rządzie W. Grabskiego. Pierwszy Delegat Rządu RP na Kraj (1940-1942). Prowadził różnorodną i trwałą w dokonania działalność na Górnym Śląsku, w Poznaniu, Gdyni i w Warszawie. Jego drogę życiową - po raz pierwszy w oparciu o materiały źródłowe, relacje ludzi z nim związanych począwszy od osobistego kierowcy, służby domowej, rodziny, a skończywszy na osobach piastujących wysokie stanowiska, także w ujęciu anegdotycznym (m.in. kontakty M. Wańkowicza z ministrem C. Ratajskim) - przedstawia Andrzej Zarzycki.

Trwałymi dokonaniami Cyryla Ratajskiego są instytucje założone lub współtworzone przez niego, nadal służące społeczeństwu polskiemu: Międzynarodowe Targi Poznańskie i Polska Żegluga Morska w Szczecinie, Oddział Cieszyński PTTK „Beskid Śląski” w Cieszynie, Dom Narodowy „Strzecha” w Raciborzu, Oddział Poznański PTTK w Poznaniu czy Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania.