Trzecia z kolei książka tego autora mówiąca o historii bieszczadzkich miejscowości. Obok istniejących Wetliny czy Kalnicy znajdziemy tu losy wsi, których już nie ma, jak np. Zawój, Łuh, Tworylne, Caryńskie.

Bieszczady ze swoją trudną historią wysiedleń wielu tysięcy ludzi stanowią ciekawe pole dla badań historycznych. Badania te są jednak trudne, bo po ludnych nieraz wsiach prawie nic nie pozostało. Jednak dzięki takim zapaleńcom jak Stanisław Kryciński możemy prześledzić dzieje tych terenów, możemy dowiedzieć się kiedy te miejscowości powstały, czyją były własnością, ilu ludzi w nich mieszkało, jakiego byli wyznania.
W książce można wyczytać dużo ciekawostek.

Polecam tylko zainteresowanym historią bieszczadzkich wsi. Tym, którzy lubią poszukiwać śladów przeszłości.
Polecam też wycieczkę w te tereny.
Można dziś wędrować ścieżką historyczną "Bieszczady odnalezione" i na własne oczy zobaczyć, co zostało z dawnego życia.

Trzecia z kolei książka tego autora mówiąca o historii bieszczadzkich miejscowości. Obok istniejących Wetliny czy Kalnicy znajdziemy tu losy wsi, których już nie ma, jak np. Zawój, Łuh, Tworylne, Caryńskie.

Bieszczady ze swoją trudną historią wysiedleń wielu tysięcy ludzi stanowią ciekawe pole dla badań historycznych. Badania te są jednak trudne, bo po ludnych nieraz...

Barwna, przeciekawa opowieść o rozmaitych istniejących i nieistniejących wsiach w Bieszczadach, skupiająca się na wieku XIX i XX z prostej przyczyny, jaką jest dostępność informacji w źródłach o tym obszarze, odległym, górskim, do którego - wydawałoby się - historia nie zagląda. A jednak, niestety, zajrzała. Mordy partyzantów OUN, zwanych banderowcami, na Polakach przeplatają się z mordami, pobiciami i brutalnymi wywózkami ludności ruskiej, najpierw do ZSRR, a później na Ziemie Odzyskane. Te drugie wykonywane były najpierw przez siły NKWD (nie miałam skądinąd pojęcia, że aż tak liczne odziały enkawudzistów szalały w Bieszczadach),a potem niestety przez polskie wojsko. Taki np. oddział ppłka Gerharda (tak, tego od kłamliwych "Łun w Bieszczadach") wypychał za San, na terytorium sowieckie, mieszkańców wielu wiosek - z brutalnej łapanki, nie pozwalając im zabierać nic z dobytku (wbrew wcześniejszym uzgodnieniom).
Niewspółmiernie do tej tragedii - zamordowanych ludzi różnych nacji i religii i niszczeniu kultury, bo inna - łzy stawały mi w oczach głównie wtedy, gdy czytałam o paleniu cerkwi, czy w czasie akcji Wisła, czy już po zlikwidowaniu resztek ounowców, kiedy było to już oczywiste działanie na rzecz unicestwienia śladów po kulturze Bojków i Łemków na tych terenach. Rozmyślne niszczenie cerkwi, głównie przez polskie wojsko, trwało do lat 70., a murowaną cerkiew w Krywem wysadzono specjalnie (żeby miejscowa ludność nie mogła jej zaadaptować na kościół) w 1980 r.
Historyczne informacje łączą się płynnie, na zasadzie skojarzeń, z bardziej współczesnymi wspomnieniami autora z obozów, podczas których od lat 70. on i inni zapaleńcy remontowali niknące w zaroślach resztki zdewastowanych cmentarzy, odkrywali podmurówki dworów i chat. Tu i ówdzie niespodziana anegdotka o ludziach, znanych bieszczadnikach i mniej znanych, a kochających tę krainę, jak meteor rozjaśnia tę smutną w gruncie rzeczy opowieść o nieistniejącym świecie. Można by uznać, że opisy historyczne i osobiste wspomnienia autora łączą się ze sobą nieco chaotycznie - mnie to jednak bardzo ujęło, bo ma to w sobie urok gawędy, w którą puszcza się czasem prelegent na wykładzie albo przewodnik beskidzki stojący przed wycieczką ze Szczecina...
[Ach i jeszcze coś - te pełne nostalgii wzmianki o ciężkich namiotach, nieporęcznych plecakach i rozpadających się butach przenoszą mnie w świat opowieści mojego ojca i jego rajdów studenckich w latach 70. ]

Barwna, przeciekawa opowieść o rozmaitych istniejących i nieistniejących wsiach w Bieszczadach, skupiająca się na wieku XIX i XX z prostej przyczyny, jaką jest dostępność informacji w źródłach o tym obszarze, odległym, górskim, do którego - wydawałoby się - historia nie zagląda. A jednak, niestety, zajrzała. Mordy partyzantów OUN, zwanych banderowcami, na Polakach...