Pandemia, związana przede wszystkim z gwałtowną zmianą stylu życia, podejścia do codzienności, niekiedy z osobistymi tragediami, wyrządziła wiele szkody w sferze emocjonalnej, zaburzając również nasze poczucie bezpieczeństwa. Skazała nas również na samotność, spowodowaną przez chorobą, kwarantannę, jak i zamknięcie wszystkich obiektów oraz instytucji, a także okresowy brak możliwości. Naukowcy już analizują wpływ pandemii na gospodarkę, na osoby, które straciły pracę, na związki i relacje rodzinne, wciąż jednak mało jest opracowań dotyczących wpływu Covid-19 na dzieci. Tymczasem to właśnie w dzieciach, niczym w lustrze, odbijają się emocje rodziców, to również dzieci cierpią z powodu tymczasowej izolacji, ograniczenia kontaktu z rówieśnikami czy nawet nauczycielami, stanowiącymi element ich bezpiecznego, znanego świata.
W jaki sposób pracować zatem z dziećmi, z ich emocjami? Jak pozwolić im zrozumieć i nazwać to, co czują, by można było zaproponować najlepszy sposób radzenia sobie z emocjami? Pomóc może w tym wyjątkowy zbiór bajek autorstwa Joanny Bogudał-Borkowskiej pt. „Opowieść o Czujątkach – z empatią w czasie zarazy”. Opublikowana nakładem Oficyny Wydawniczej IMPULS książka pomaga koić bóle i smutki, napawa optymizmem, pokazuje uniwersalne wartości. Choć wydana w okresie pandemii, tak naprawdę sprawdzi się w różnych sytuacjach, stając się swego rodzaju panaceum na lęki, inspiracją do zmiany postaw, do innego spojrzenia na świat.
Po książkę sięgnąć mogą zarówno nauczyciele, terapeuci i rodzice, jak i same dzieci, które potrafią już czytać, choć warto, by teksty stanowiły bodziec do rozmowy prowadzonej z rodzicem czy starszym rodzeństwem. Jak pisze autorka, teoretycznym podłożem baśni był program Porozumienie bez Przemocy, stworzony przez Marshalla Rosenberga, przeciwstawiającego się skłonności do moralnej oceny emocji, zachęcając raczej do zastanowienia się nad ukrytymi pod daną emocją niezaspokojonymi potrzebami. Opisane pięknym, ale zrozumiałym dla dzieci językiem, losy i emocje bohaterów, pozwalają nam poznać mechanizmy radzenia sobie z trudnymi emocjami, tak naprawdę nie tylko w trakcie pandemii.
W książce znajdziemy pięć wyjątkowych baśni, dzięki którym poznajemy małą myszkę Maję, która bardzo tęskniła za braciszkiem, ciekawą świata kurkę Zoję, kolejną myszkę – Lajlę, mieszkającą w pięknej, górskiej dolinie, odważną biedronkę Agatkę oraz żyrafy: Nanę i jej przyjaciela Marcela. Opowiedziane historie pokazują różne postawy wobec pandemii, pokazują, jak choroba i strach przed nią może zmienić życie, a także z jakimi emocjami pandemia się wiąże. Przeczytamy zatem o tęsknocie i radzeniu sobie z lękiem o bliskich, o emocjach pojawiających się w trakcie zamknięcia w domu, o tendencji, by w sytuacji zagrożenia obwiniać innych, a także o radzeniu sobie w sytuacji możliwego zakażenia koronawirusem.
Po każdej bajce autorka przygotowała część dydaktyczną, podsuwając tematy do rozważań, tworząc niemal gotowy scenariusz prowadzenia zajęć, oparty na przeczytanej opowieści. Wszystko to sprawia, że książka jest nie tylko piękna, ale bardzo przydatna osobom pracującym z dziećmi. Choć tak naprawdę i dorosłych książka skłoni do refleksji, zaś baśnie i zachowania bohaterów dostarczają podpowiedzi, a nawet gotowych wzorców postępowania w kryzysowych sytuacjach. Ilustracje Anny Andrzejewskiej są pięknym uzupełnieniem historii i sprawiają, że nawet dzieci, które jeszcze nie radzą sobie z czytaniem, będą mogły lepiej wczuć się w klimat tego wyjątkowego zbioru.

Pandemia, związana przede wszystkim z gwałtowną zmianą stylu życia, podejścia do codzienności, niekiedy z osobistymi tragediami, wyrządziła wiele szkody w sferze emocjonalnej, zaburzając również nasze poczucie bezpieczeństwa. Skazała nas również na samotność, spowodowaną przez chorobą, kwarantannę, jak i zamknięcie wszystkich obiektów oraz instytucji, a także okresowy brak...

Książka Joanny Bogudał-Borkowskiej Opowieści o Czujątkach – z empatią w czasie zarazy dotyka bardzo aktualnego zagadnienia radzenia sobie z trudnymi sytuacjami i emocjami wywołanymi pandemią. Jest napisana żywym, barwnym, obrazowym i przystępnym językiem.

Autorka przybliża Czytelnikowi świat emocji doznawanych przez dzieci w czasie pandemii. Tekst Opowieści o Czujątkach – przy zastosowanej konwencji pięciu baśniowych opowieści ze świata zwierząt i owadów – wydaje się być skierowany bezpośrednio do dzieci. Jednak ze względu na to, że opisane alegorycznym językiem sytuacje związane z pandemią są zbyt trudne do percypowania, reflektowania i radzenia sobie z nimi przez dzieci bez pomocy dorosłych (baśń piąta),książka przewiduje udział dorosłych (rodziców, wychowawców, pedagogów, psychologów) w wędrówce dziecka przez świat trudnych emocji i ukrytych potrzeb odkrywanych przy pomocy baśniowych „Czujątek”. Na końcu każdej baśni znajduje się propozycja warsztatowa do wykorzystania w pracy psychoedukacyjnej z dziećmi. [...]

Teksty baśni, napisane pięknym i bogatym językiem literackim, są zabarwione przyjaznym stosunkiem do świata, optymizmem i łagodnym poczuciem humoru. To sprawia, że mimo iż opisy groźnych okoliczności poruszają emocjonalnie, Czytelnik, zarówno dorosły, jak i dziecko, może w bezpieczny sposób odkrywać, rozpoznawać i reflektować swoje własne emocje i ukryte za nimi potrzeby. Konfrontacja z nimi w sytuacjach rozłąki (baśń pierwsza),ograniczenia aktywności i perspektyw na przyszłość (baśń druga),a także realnego zagrożenia (baśń trzecia, czwarta i piąta) jest podstawą prawdziwie empatycznego stosunku do innych, skłania do budowania zaufania, a także współpracy. Empatia rodząca się podczas prób rozwiązania sytuacji trudnych w społeczności „Czujątek” ukierunkowuje ich działania na zaspokojenie potrzeb wszystkich członków społeczności (nie wykluczając „sprawców” danej sytuacji),pozwala na rezygnację z obwiniania, odrzucenia, wykluczania osób upatrzonych na „wroga” czy „kozła ofiarnego” (baśń trzecia i czwarta).

Powszechne zagrożenie zdrowia i życia, jakie niesie pandemia, powoduje, że coraz więcej ludzi dorosłych i dzieci doświadcza frustracji i deprywacji podstawowych potrzeb. Książka jest bardzo aktualną i potrzebną pomocą, zarówno dla małych, jak i dużych Czytelników, w radzeniu sobie z negatywnymi emocjami i rozwiązywaniu problemów, jakie przynosi ta sytuacja.

prof. dr hab. n. med. Maria Załuska
specjalista psychiatra

Książka Joanny Bogudał-Borkowskiej Opowieści o Czujątkach – z empatią w czasie zarazy dotyka bardzo aktualnego zagadnienia radzenia sobie z trudnymi sytuacjami i emocjami wywołanymi pandemią. Jest napisana żywym, barwnym, obrazowym i przystępnym językiem.

Autorka przybliża Czytelnikowi świat emocji doznawanych przez dzieci w czasie pandemii. Tekst Opowieści o Czujątkach –...