W 1939 roku na Wołyniu istniały antypolskie grupy, w skład których wchodzili Ukraińcy. Po ataku ZSRR na Polskę 17 września wymierzone przeciw Polakom akcje zaczęły się nasilać, a ich liczba i rozmiary wzrosły jeszcze po wybuchu wojny między Niemcami a ZSRR i zajęciu dawnych Kresów Rzeczpospolitej przez III Rzeszę w 1941 roku.
Jesienią 1942 roku swoją działalność rozpoczęła Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) – formacja zbrojna walcząca o niepodległość Ukrainy. Celem jej ataków od początku stali się mieszkający na Wołyniu Polacy. UPA wraz z OUN (Organizacją Ukraińskich Nacjonalistów) są współodpowiedzialne za mordowanie polskiej ludności cywilnej. Koncentracja działań antypolskich miała miejsce latem 1943 roku.

Nacjonaliści ukraińscy przekonywali, że nadszedł odpowiedni moment dla wywalczenia niepodległej Ukrainy, ale główną przeszkodą są Polacy i dopóki choć jeden będzie żył na ukraińskiej ziemi, to nie uda się zdobyć samodzielnego państwa.

Bohaterkami powieści jest dziewięć dzielnych kobiet, Wołynianek, które przeżyły ten okropny czas ataków UPA i OUN. Przeżyły i mogą dać świadectwo współcześnie żyjącym, szczególnie młodym osobom, aby ich cierpienie i trud nie poszły w zapomnienie, aby mogło być dalej przekazywane, z pokolenia na pokolenie.

Powieść podzielona jest na dziewięć rozdziałów. Każdy zatytułowany imieniem bohaterki i opatrzony zdjęciem, w miarę aktualnym. Janina, Teodora, Alfreda, Helena, Rozalia...W treści rozdziałów poznajemy historię każdej z kobiet, okrucieństw jakich doznały, w jaki sposób cudem uniknęły śmierci i w jaki próbowały wrócić do normalnego życia. Cenne są również fotografie, które przetrwały i są dołączone do treści wraz z opisami.

„To straszne do czego zdolny jest człowiek. Jaką krzywdę może wyrządzić bliźniemu w imię obłędnej, nienawistnej ideologii”

Większość bohaterek w latach 1941-1943 miało zaledwie kilka lat. Najstarsza około siedemnastu. Dlatego wiele historii jest opowiedziana bez większych szczegółów. Niektóre z historii są opowiedziane chaotycznie, ale cóż się dziwić, kiedy opowiadane są w emocjach, które pomimo wielu lat od tych wydarzeń biorą górę nad spokojem serca i duszy. Ciężko jest przypominać sobie śmierć swoich bliskich, którzy ginęli katowani w bestialski sposób.

Powieść wywarła na mnie ogromne wrażenie. Każda z historii wywołała u mnie przerażenie, smutek, łzy i ogromny, ogromny podziw dla kobiet, które to wszystko przeżyły. Kobiet, które wychowane były w duchu patriotycznym. W domach przekazywano im miłość do ojczyzny, umiłowanie wolności, chęć niesienia pomocy innym. Jak to jedna z bohaterek wspomniała

„ Dla takich wartości gotowi byliśmy na najwyższe poświęcenia i wyrzeczenia. Dobro własne znajdowało się na szarym końcu”

Czy te wartości w dzisiejszych czasach są dla nas tak bardzo ważne, jak dla tych kobiet ?
Czy bylibyśmy w stanie znieść to wszystko co One przeżyły ?

Takie pytania nasunęły mi się po przeczytaniu książki, a na twarzy nie zagościł uśmiech, kiedy sobie na nie w duchu odpowiedziałam...

W 1939 roku na Wołyniu istniały antypolskie grupy, w skład których wchodzili Ukraińcy. Po ataku ZSRR na Polskę 17 września wymierzone przeciw Polakom akcje zaczęły się nasilać, a ich liczba i rozmiary wzrosły jeszcze po wybuchu wojny między Niemcami a ZSRR i zajęciu dawnych Kresów Rzeczpospolitej przez III Rzeszę w 1941 roku.
Jesienią 1942 roku swoją działalność rozpoczęła...