"Kartoteka 64" to kryminał trzymający w napięciu od pierwszej do ostatniej strony. Gdy wydaje nam się, że już wszystko wiemy i że wszystko stało się oczywiste, czeka na nas kolejna zaskakująca niespodzianka.

Powieść Jussi Adler-Olsena to czwarty tom cyklu o Departamencie Q, który zajmuje się w Danii wykrywaniem spraw sprzed wielu lat. Stanowi om jednak zamkniętą całość, więc można czytać bez znajomości poprzednich części.

Rozwiązywaniem kryminalnych zagadek zajmuje się tu Carl Morck. Pomagają mu w tym nieobliczalna Rose i niezwykle inteligentny Assad.

Tym razem detektywistyczne trio bada sprawę tajemniczego zaginięcia z lat osiemdziesiątych minionego wieku. Energiczna właścicielka domu publicznego, Rita, zapadła się wówczas pod ziemię. Ponieważ nie znaleziono żadnych dowodów na morderstwo, przyjęto możliwą wersję o samobójstwie i odłożono teczkę do archiwum.
Teraz Morck, Rose i Assad odgrzebują różne szczegóły sprzed lat. Sprawa wydaje się beznadziejna, ale nagle okazuje się, że w tym samym czasie, gdy zaginęła Rita, zniknęło i nie odnalazło się też kilka innych osób. Śledczy podążają tym śladem, zastanawiając się, co łączy tych ludzi.

Równolegle z tym wątkiem kryminalnym śledzimy burzliwe losy Nete Hermansen. Życie zniszczył jej lekarz uchodzący obecnie za sławę i kandydata na polityka. Leciwy Curt Wad w rzeczywistości jest opętanym eugenicznymi pseudoideami chirurgiem, który w połowie XX wieku doprowadził do sterylizacji wielu młodych kobiet. Trafiały one pod jego "opiekę" w różnych ośrodkach, gdy uznawano je za upośledzone, zdegenerowane lub gdy zachodziły w niechcianą ciążę.
Wśród ofiar jest Nete, która postanawia po latach zemścić się na swoim prześladowcy.

Prócz tego pojawiają się i poboczne wątki, które mają wpływ na losy bohaterów, także na życie śledczych. Oni również zdają się skrywać jakieś tajemnice, a ich prywatna codzienność obfituje w problemy.
Ten obyczajowy rys powieści bardzo przypadł mi do gustu, gdyż lubię takie połączenia i śledzenie nie tylko kryminalnych intryg.

"Kartotekę 64" czyta się z niesłabnącym zainteresowaniem, a gdy wydaje nam się, że autor odkrył już przed nami całą prawdę, pojawia się kolejna niespodzianka. Takie zaskoczenie to prawdziwa wisienka na torcie.

Napięcie podczas lektury podnosi poruszona tematyka, związana z eugeniką i haniebnymi praktykami medycznymi, jakie miały miejsce jeszcze w połowie minionego stulecia nie tylko w Danii. Przymusowe usuwanie ciąży oraz sterylizacje traktowano wówczas jako sposób na wychowanie młodych kobiet i dziewcząt, które wcześniej uznawano za "niedostosowane społecznie". Pod tym pojęciem kryły się osoby sprawiające kłopoty wychowawcze, upośledzone, a także całkiem zdrowe, lecz będące kolejnymi ofiarami systemu prawniczego.

Za podjęcie tej, jakże ważnej i wciąż dyskutowanej, problematyki należy się autorowi wielki plus. Kraje, w których dochodziło do eugenicznych praktyk, nie lubią się do tego przyznawać i często temat ten uznaje się nadal za tabu. Dlatego taż ważne jest przypominanie o tym, do jak wielkich dramatów prowadzić może negatywna selekcja.

Kolejne zalety powieści to lekki styl, dynamiczne dialogi oraz odrobina humoru, która pojawia się zazwyczaj w rozmowach między Curtem, Rosą i Assadem.

Polecam z czystym sumieniem.

"Kartoteka 64" to kryminał trzymający w napięciu od pierwszej do ostatniej strony. Gdy wydaje nam się, że już wszystko wiemy i że wszystko stało się oczywiste, czeka na nas kolejna zaskakująca niespodzianka.

Powieść Jussi Adler-Olsena to czwarty tom cyklu o Departamencie Q, który zajmuje się w Danii wykrywaniem spraw sprzed wielu lat. Stanowi om jednak zamkniętą całość,...