Pięćdziesiąt sześć lat. Tyle lat miał Jean Améry, gdy ukazał się jego esej O starzeniu się. Bunt i rezygnacja. W dzisiejszych czasach to wiek, gdy jeszcze można być w szczycie aktywności, zarówno zawodowej, jak i realizować przeróżne pasje. Améry pisze zaś o coraz większej świadomości nieuchronnego końca, ale przede wszystkim rozważa różnego rodzaju mankamenty starzenia się. Od tych fizycznych, poprzez tożsamościowe, kulturowe oraz społeczne.

Jean Améry był Austriakiem z rodziny o korzeniach żydowskich. Podczas II wojny światowej wyemigrował do Belgii, gdzie działał w ruchu oporu. Schwytany przez gestapo, torturowany, przeżył pobyt w kolejnych obozach koncentracyjnych. To doświadczenie musiało wpłynąć na jego kondycję fizyczną, więc jego wiek biologiczny w chwili pisania eseju mógł być znacznie niższy, niż ten wynikający z osobistych przeżyć i doświadczeń.

Niezmiernie przejmujący i smutny ten tekst. W podtytule niby pojawia się ten zwrot “bunt”, ale tego buntu tam nie widzę. Widzę przede wszystkim rezygnację i frustrację.
[...]
całość:
https://www.speculatio.pl/o-starzeniu-sie/

Pięćdziesiąt sześć lat. Tyle lat miał Jean Améry, gdy ukazał się jego esej O starzeniu się. Bunt i rezygnacja. W dzisiejszych czasach to wiek, gdy jeszcze można być w szczycie aktywności, zarówno zawodowej, jak i realizować przeróżne pasje. Améry pisze zaś o coraz większej świadomości nieuchronnego końca, ale przede wszystkim rozważa różnego rodzaju mankamenty starzenia...

Rozkoszna lektura na buchającą wiosnę, która zawsze może okazać się tą ostatnią. Analizy pogłębione, rozważne, jak i filuterne. Można czytać zarówno dla urody tekstu, jak i chęci zachowania własnej. Nic tak nie ujędrnia skóry jak myśli o śmierci i rozkładzie!

Rozkoszna lektura na buchającą wiosnę, która zawsze może okazać się tą ostatnią. Analizy pogłębione, rozważne, jak i filuterne. Można czytać zarówno dla urody tekstu, jak i chęci zachowania własnej. Nic tak nie ujędrnia skóry jak myśli o śmierci i rozkładzie!

Amery zabiera nas w ontyczną podróż przez kres żywota. Rozpoczyna ją od zauważenia własnej śmiertelności, zdania sobie sprawy z upływu czasu - a właściwie stania się tym czasem. Prowadzi wewnętrzny spór próbując wygrać nie tyle sam ze sobą, co ze światem, który zamierza go - jeśli już tego nie zrobił - odrzucić. Kwestia stania się samym czasem ujawnia się tutaj jako bycie wspomnieniami dawnego siebie. Jednak nie jest to czyste użalanie się nad swoim wyglądem i kondycją fizyczną. Autor widzi upadek jego czasów, śmierć i gaśnięcie wielu jego idoli, widzi to jaką świat nadaje mu rolę - czcigodnego zmarłego.

A gdy już się wejdzie w ten nowy dla siebie świat, mimowolnie chce się wrócić do tego co było - co definiowało nas kiedyś i próba pewnego rodzaju alteracji, lub syntezy świata "naszego" ze światem obecnym. Poruszana jest także kwestia nadziei na to co po tym wszystkim - jednak ponuro konkluduje, że "nie można jej ufać". Na przemiennie buntuje się wobec śmierci, by następnie zrezygnować z życia.

Rozprawa pisana kwiecistym językiem, z wieloma nawiązaniami do literatury i innych odmian sztuki pokazuje, że kwestia umierania nie jest autorowi obca - wręcz przeciwnie, głęboko studiowana i przemyślana. Podsycana wizualizmem Prousta, egzystencjalizmem Sartre'a i fenomenologiczną zabawą językiem stanowi ponurą, acz pełną zaskoczeń wędrówką przez umysł stężony umieraniem. Ostatecznie, czy możemy opisać coś poza odczuciami względem biologicznego stanu, który jest ostateczną negacją i paradoksalnie niewiadomą?

Amery zabiera nas w ontyczną podróż przez kres żywota. Rozpoczyna ją od zauważenia własnej śmiertelności, zdania sobie sprawy z upływu czasu - a właściwie stania się tym czasem. Prowadzi wewnętrzny spór próbując wygrać nie tyle sam ze sobą, co ze światem, który zamierza go - jeśli już tego nie zrobił - odrzucić. Kwestia stania się samym czasem ujawnia się tutaj jako bycie...

Jean Améry w swoim eseju "O starzeniu się" analizuje zmagania człowieka ze starością. Nie jest to walka równego z równym, gdyż wiadomo z góry kto wygra. Można ją rozpisać na wiele dekad, robić uniki, rzucać się rozpaczliwymi zrywami na przeciwnika i odnosić pozorne zwycięstwa, można w końcu... oddać wygraną walkowerem kończąc życie mniej lub bardziej świadomie wcześniej. Każda opcja i tak spotyka się ze śmiercią.

Améry swojemu pesymistycznemu dziełu nadał podtytuł "Bunt i rezygnacja". Czytając kolejne rozdziały, śledzimy losy i przemyślenia tajemniczego bohatera o imieniu A. Poznajemy go (autor zadbał o parytety - również ją) kiedy zastanawia się nad istotą czasu, nad jego istnieniem lub nieistnieniem, upływem i nieuchwytnością. Człowiek ten uświadamia sobie, że tego czasu, czymkolwiek on nie jest, ma przed sobą coraz mniej. Potem może nastąpić alienacja, gdyż nasz(a) A chce się odciąć od tej coraz bardziej podupadającej ziemskiej powłoki, od tego, z czym się tak mocno niegdyś identyfikował, co było obiektem pożądania tylu osób, a teraz staje się źródłem bólu i wszelkich innych ograniczeń. Nawet umysł zamieszkujący to ciało nie jest w stanie odczuwać satysfakcji z tego, iż z wiekiem odniósł wielkie sukcesy na polu intelektualnym i społecznym, bo cóż człowiekowi z jego pozycji w świecie duchowym czy materialnym, kiedy dostrzega coraz częściej drwiące spojrzenia młodych traktujących go jako zrzędliwego ramola; tych samych młodych, którzy chętnie przejmą dzieło przezeń zapoczątkowane i potem po swojemu je rozwiną, nadadzą mu nowe życie, co najwyżej pozwolą mu łaskawie na bycie honorowym patronem czegoś, co już coraz mniej jest jego własne.

A potem nawet ta ostatnia twierdza, jaką jest umysł zaczyna się kruszyć. Można próbować dotrzymywać kroku młodszym, ale za coraz większą cenę i coraz mniejszą satysfakcję z tego, że się po raz kolejny udało. Co potem? Chyba nie muszę dodawać... Jean Améry z pewnością nie pokrzepi serc. Kto nie boi się przejść przez ciemną dolinę jego eseju, niech sięgnie po niego. Będzie z pewnością miał na kolejnych stronach zacnych towarzyszy w postaci ludzi, którzy przed nim mierzyli się z upływem życia, spotka Prousta, Talleyranda, Sartre'a czy Hessego.

Jean Améry w swoim eseju "O starzeniu się" analizuje zmagania człowieka ze starością. Nie jest to walka równego z równym, gdyż wiadomo z góry kto wygra. Można ją rozpisać na wiele dekad, robić uniki, rzucać się rozpaczliwymi zrywami na przeciwnika i odnosić pozorne zwycięstwa, można w końcu... oddać wygraną walkowerem kończąc życie mniej lub bardziej świadomie wcześniej....