Krytyka czystego rozumu jest dziełem niełatwym w lekturze. Składa się ona z - by tak rzec - nierównych części. Niektóre z nich są niezwykle drobiazgowe i rozwlekłe (np. analityka transcendentalna), inne zaś jakby pisane w ogromnych pośpiechu, w wielkim przyspieszeniu, tak że czytelnik chcąc nie chcąc dostaje przy nich intelektualnej "zadyszki" (metodologia transcendentalna). Przedmowy do dzieła zdawałyby się sugerować, że mamy tu do czynienia po prostu z kolejną próbą zbudowania całkowicie wyemancypowanej wizji racjonalistycznej zgodną z duchem Oświecenia, jednakże uważniejsza lektura zdaje się prowadzić do wniosku nieco odmiennego - Kant w tej samej mierze, w jakiej rzeczywiście tworzy filozofię racjonalną i dyskursywną, dokonuje również swego rodzaju dekonstrukcji charakterystycznych dla Oświecenia mitów, odnajdując gdzieś drugie dno w pozornie oczywistym świecie poznania. Krytyka rozumu jest zatem nie tyle ustanowieniem hegemonicznego panowania Rozumu, panowania by tak rzec absolutnego, co raczej - jak sam Kant stwierdza - tego rozumu "dyscypliną", to jest pohamowaniem jego roszczeń, by uniknąć w ten sposób błędów, w które rozum z samej swej natury wpada (dialektyka transcendentalna). Powstrzymując w ten sposób zapędy spekulatywnego rozumu tworzy Kant miejsce dla rozumu praktycznego, z jego wolnością i prawem moralnym, które to prawo skutkuje moralną wiarą - wiarą konieczną, choć jednocześnie nie skutkującą wiedzą. Wiara ta wiedzie do konieczności stwierdzenia zarówno istnienia Boga, jak i istnienia nieśmiertelności duszy, jakkolwiek wcale nie można przez to mówić o tym, że stwierdzenia te mają charakter wiedzy, z której można jeszcze cokolwiek wnioskować - są one punktem dojścia, a nie punktem wyjścia.
Rzecz jasna sama konstrukcja krytyki, a także jej możliwość, budzi u czytelnika spore wątpliwości, które sam Kant niekiedy sygnalizuje i szczerze wyjawia, a niekiedy próbuje zatuszować używając do tego nieprzekonywujących argumentów. Dla mnie sprawą podstawową była kwestia dedukcji kategorii, której Kant w żaden sposób nie uzasadnia, przyjmując kategorię jako fakt zastany - a przecież należałoby się zastanowić nad warunkami umożliwiającymi tego rodzaju dedukcję - jeśli bowiem nie założy się władzy innej od dyskursywnego (a więc również kategorialnego) intelektu, mamy do czynienia z błędem "petitio". Inną ważną kwestią jest charakter władzy sądzenia (rozpoznawania), o której Kant wypowiada się, że można ją ćwiczyć i że to właśnie ona jest właściwym adresatem krytyki - a przecież gdy mówimy o ćwiczeniu mamy na myśli pewien proces zachodzący w czasie, podczas gdy czas jest tylko formą zmysłu wewnętrznego: jakże zatem możliwe jest ćwiczenie władzy poznawczej dokonujące się w formie władzy niższej? - to komplikacje charakterystyczne dla myśli oświeceniowej i w ogóle dla myśli transcendentalistycznej, ale nie miejsce tutaj by nad tym szerzej się rozwodzić.
Mimo jednakże wszystkich tych wątpliwości i uproszczeń, krytyka jest dziełem/drogą myślenia, przez które każdy myślący człowiek powinien przebrnąć. Nawet jeśli nie wszystkie argumenty Kanta dają się utrzymać, to lektura ta zawsze jest swego rodzaju otrzeźwieniem, które nawet jeśli nie wiedzie do zbudowania metafizyki jako nauki, każe na nowo rozpocząc proces poszukiwań.

Znaczenie dzieła: 10/10
Wyrażone poglądy: 7/10
Styl pisarski: 6/10
Jakość tłumaczenia: 9/10
Przyjemność z lektury: 7/10

Krytyka czystego rozumu jest dziełem niełatwym w lekturze. Składa się ona z - by tak rzec - nierównych części. Niektóre z nich są niezwykle drobiazgowe i rozwlekłe (np. analityka transcendentalna), inne zaś jakby pisane w ogromnych pośpiechu, w wielkim przyspieszeniu, tak że czytelnik chcąc nie chcąc dostaje przy nich intelektualnej "zadyszki" (metodologia...