Ponoć: wszystko, co nas spotyka na świecie, dobrego i złego, zapisane jest w górze [s. 7], a przynajmniej tak mawiał pan Kubusia i tak twierdził on sam. Bo tak właściwie - kto, może z całą pewnością stwierdzić, że jest i było inaczej? ;)

Spotkali się przypadkiem, przybywali z bliska, a dokąd dążyli - któż to wie...

Tytułowy Kubuś Fatalista wraz ze swym panem wędruje niespiesznie - właściwie nie wiadomo dokąd: Dokąd dążyli? Alboż kto wie, dokąd dąży? [s. 7]. Podczas owej podróży, obaj panowie prowadzą niekończące się filozoficzne dyskusje na temat życia oraz własnych doświadczeń.

Po lekturze tej książki śmiem sądzić, że nie było wcześniej i nie ma do tej pory w literaturze drugiego takiego gawędziarza - jak służący nakreślony piórem Denisa Diderota. Owszem proza Diderota momentami męczy pewną wymuszonością formy i czasami potrzeba dużo samozaparcia, aby przebrnąć przez tę lekturę - której struktura wydaje się być zawiła niczym labirynt - ale summa summarum, jest to książka ważna, aktualna i zdecydowanie warta przeczytania.

Złożona przede wszystkim z dialogów dwóch tytułowych bohaterów, zawiła i trochę niejasna struktura dzieła (głównie czasowa) utrudnia wyraźny odbiór, ale paradoksalnie to właśnie pod względem tej dziwacznej narracji i nietuzinkowego prowadzenia akcji - dzieło Diderota poraża bogactwem form. Dominującym motywem, powtarzanym przez całą powieść, jest przekonanie, że wszystko jest zapisane w gwiazdach, a człowiek samodzielnie nie może zmienić biegu swojego życia. Wiele miejsca w powieści, autor, przeznaczył na opisanie relacji damsko-męskich, gdzie skrupulatnie skupił się nawet na znaczeniu dojrzewania płciowego, zahaczając o doświadczenia seksualne - mające niebagatelne odzwierciedlenie w budowaniu dorosłego życia. Oczywistym przykładem są amory Kubusia, przewijające się niemal przez całą treść, a sam bohater stopniowo, aczkolwiek odważnie, zdradza Panu pikantne szczegóły swoich doświadczeń inicjacji seksualnej.

Dzieło Diderota to opowieść filozoficzna, utrzymana w tak żywej, świeżej i przewrotnej formie, że stanowi sobą dość spore wyzwanie - zwłaszcza dla niewytrawnego odbiorcy. Jednak niekończące się dysputy i zabawne opowieści przerywane równie komicznymi dygresjami, szczątkowa fabuła i niepokorny narrator - kryją w sobie soczyste życiowe mądrości pragnące refleksji i niejakiej zadumy. Są tu i filozofia, i powiew idei demokratycznych, zalążek rewolucji francuskiej, a nawet krytyka literacka. Każdy czytelnik samodzielnie wyłowi z tego rozgardiaszu interesujące wątki i aluzje - według własnego uznania.

"Kubuś Fatalista i jego Pan" gorzko i zarazem soczyście satyrycznie ukazuje obraz warstw społecznych osiemnastowiecznej Francji. Pełen życia, gadatliwy Kubuś opowiadający różnorakie historie dla rozrywki swojego pana - jest jego dokładnym przeciwieństwem. Pan, jako wyostrzona karykaturą francuskiej arystokracji i ziemiaństwa - znudzony, bezmyślny i zupełnie niezaradny, trawiący życie na próżnowaniu - zupełnie nie potrafi poradzić sobie bez swojego wiernego sługi. Wyrazistość wyolbrzymień potęguje lekki i nieco żartobliwy charakter, ironizującej postawy narratora, który sprytnie kształtuje światopogląd czytelnika. Narrator bezpośrednio i ze smakiem bawi się zarówno historią, którą opowiada, bohaterami, jak i... samymi czytelnikami.

Kubuś Fatalista po raz pierwszy ukazał się we Francji w 1796 roku (po śmierci autora).

Recenzja w skrócie:
Pełna sprośności, łamiąca wszelkie reguły i prowadząca polemikę z czytelnikiem. Niespójna i skacząca w przestrzeni czasowej fabuła utworu - oparta głównie na dialogowej formie. Momentami męczy i wymaga dużych pokładów samozaparcia, aby przebrnąć przez całą jej treść. Jednakże na koniec odwdzięczy się, ponieważ jest to książka wciąż ważna, aktualna i warta przeczytania. Zdecydowanie dla tych wymagających.
_____________________
źródło recenzji:
http://recenzjeami.blogspot.com/2014/12/kubus-fatalista-i-jego-pan-denis-diderot.html

Ponoć: wszystko, co nas spotyka na świecie, dobrego i złego, zapisane jest w górze [s. 7], a przynajmniej tak mawiał pan Kubusia i tak twierdził on sam. Bo tak właściwie - kto, może z całą pewnością stwierdzić, że jest i było inaczej? ;)

Spotkali się przypadkiem, przybywali z bliska, a dokąd dążyli - któż to wie...

Tytułowy Kubuś Fatalista wraz ze swym panem wędruje...