Name: Stoner
Rating: 7,8 (2162 reviews)
Author: John Williams
ISBN: 9788396674821

Question 1

O czym jest Stoner?

Accepted Answer

„Stoner” Johna Williamsa – jak pisze w posłowiu do książki tłumacz Maciej Stroiński – „jest znany z tego, że jest mało znany, albo ściślej mówiąc – z tego, że był mało znany”. Opublikowana w 1965 roku powieść przeszła na rynku amerykańskim bez echa i sprzedała się zaledwie w 2000 egzemplarzy. Czterdzieści lat później, już po śmierci autora, uznany irlandzki pisarz Colum MacCann opublikował w „Guardianie” artykuł, w którym napisał, że w swoim życiu kupił co najmniej 50 egzemplarzy Stonera, by obdarować tą jedną z najwspanialszych powieści wszystkich swoich bliskich. Tekst przeczytała popularna francuska pisarka Anna Gavalda, sięgnęła po powieść Williamsa, którą się zachwyciła, po czym przetłumaczyła ją na francuski. Książka sprzedała się we Francji w kilkusettysięcznym nakładzie, powtarzając następnie sprzedażowy sukces w Wielkiej Brytanii, Holandii, Hiszpanii, Izraelu i we Włoszech. W 2013 roku była jedną z najchętniej czytanych powieści również w Stanach Zjednoczonych. A do grona jej wielbicieli dołączyli tak znakomici pisarze, jak Julian Barnes, Ian McEwan, Bret Easton Elis czy piszący aktor Tom Hanks.

Można mnożyć hipotezy, dlaczego John Williams musiał być najpierw przeczytany w Europie, zanim został doceniony w Stanach. I dlaczego powieść o akademickim wykładowcy na prowincjonalnym uniwersytecie zrobiła furorę dopiero pół wieku po pierwszej publikacji. Być może za jej pierwotną komercyjną porażkę odpowiada nieudolne przedstawienie książki czytelnikom, bo gdy rzecz ograniczyć do streszczenia fabuły – faktycznie nic ciekawego w powieści się nie dzieje. Oto William Stoner, wyrwawszy się ze wsi, zostaje na uniwersytecie, gdzie bez wątpienia jest jednym z najbłyskotliwszych nauczycieli literatury staroangielskiej, nie udaje mu się jednak zrobić wielkiej kariery, za co po części odpowiada jego charakter, a po części jego uczelniany rywal, który postanawia Stonera zniszczyć. W tej zaliczanej do gatunku campus novel powieści z wypiekami na twarzy czytamy o ambicjonalnych rozgrywkach między akademikami i pasji, jaką w studentach potrafi wzniecić dobry pedagog. Z podobnym napięciem śledzimy skazane na porażkę małżeństwo Stonera, powolną utratę córki, namiętny, lecz nietrwały romans z dużo młodszą od niego studentką, jego bezsilność tak wobec intryg żony, jak i współpracowników. Stoner, jak każda dobra powieść uniwersytecka (by przywołać chociażby „Pnina” Vladimira Nabokova, „Ludzką skazę” Philipa Rotha czy „Hańbę” Johna Maxwella Coetzeego),wykracza jednak poza swój gatunek i jest uniwersalną opowieścią o tym, w jaki sposób życiu nadajemy sens. Mówi o wadze uczuć i pracy. O kulturze, która – by odwołać się do słynnego tytułu Mony Chollet – sabotuje relacje między mężczyznami a kobietami, niszcząco wpływając na miłość, seksualność i pożądanie. Czytając scenę nocy poślubnej w „Stonerze” – jedną z najlepszych, jakie zna literatura – czujemy, jak przebiega nas gęsia skórka.

Agentka Williamsa, wyrażając obawy na temat potencjału sprzedażowego powieści, pisała do niego w liście z roku 1963: „przeciętny czytelnik może troszeczkę się zrazić posępnością tej historii”. Autor odpowiadał jej: „Wiem tylko tyle, że powieść jest dobra, a kiedyś być może nawet ją docenią”. Gdzie indziej natomiast stwierdził: „Miałem świadomość, że w jakiś sposób idę wbrew modnym powieściom moich czasów. Chciałem napisać powieść, która byłaby szczera, a nie sensacyjna, która przytrzymywałaby uwagę czytelnika bez uciekania się do sztuczek i wymysłów i która wzruszałaby na tym samym poziomie, na jakim wzrusza nas życie; krótko mówiąc, chciałem napisać powieść, która byłaby niemal całkowicie pozbawiona symboli, a chciałem to zrobić, bo żywiłem przekonanie, że ludzie są istotni nie dlatego, że są symbolami czegoś, ale dlatego, że są ludźmi”.

Nasz bohater, przy wszystkich różnicach, niejako à rebours, jest męską wersją pani Bovary; do słynnego dzieła Flauberta John Williams skądinąd w „Stonerze” się odwołuje. Jedna i druga powieść opowiada bowiem o losach zupełnie przeciętnych osób, ich aspiracjach, pomyłkach, porażkach, ich nieudolnym dążeniu do szczęścia. Jak słusznie jednak zauważa Maciej Stroiński, „Stoner to jest książka o zbawiennym wpływie książek, Pani Bovary – o zgubnym”. Oddani czytelnicy, namiętni kochankowie z radością przeczytają zdanie Katherine, jedynej miłości naszego bohatera: „Pożądanie i czytanie. I czego chcieć więcej?” Stoner jej przytakuje, a my wraz z nim. Późny sukces powieści Williamsa z pewnością bierze się z faktu, że tak łatwo nam współodczuwać z głównym bohaterem, każdy i każda z nas może zakrzyknąć „Stoner to ja”. A identyfikacja ta zarówno koi, jak napawa bezbrzeżnym smutkiem.

„A czego się spodziewałeś?” – pyta siebie w myślach bohater na łożu śmierci. To, czy zobaczymy w Stonerze przegrywa, czy człowieka spełnionego, ofiarę czy sprawcę, zależy od odpowiedzi, jakiej sami udzielimy sobie w życiu na to pytanie.

Question 2

Kim jest John Williams?

Accepted Answer

John Edward Williams (1922–1994) – amerykański pisarz, poeta, redaktor, wykładowca akademicki. Urodził się w Clarksville w Teksasie. Ukończył wydział anglistyki na Uniwersytecie w Denver, po czym został doktorantem i asystentem na znanym ze „Stonera” Uniwersytecie Missouryjskim.
Dorastał w przeświadczeniu, że jego ojciec był dozorcą na lokalnej poczcie, dopóki matka nie powiedziała mu, że jego biologiczny rodziciel zginął w strzelaninie podczas napadu na bank. Williams jednak sprawdził w archiwach miejscowych gazet, że żadne takie wydarzenie nie miało miejsca i najprawdopodobniej ojciec opuścił rodzinę dla innej kobiety. Kłamstwa te nie pozostały bez wpływu na jego twórczość i utwierdziły go w przekonaniu, że to siła słowa kreuje rzeczywistość.
W swoich książkach poruszał problemy inicjacji młodych chłopców, bezwzględnej męskiej rywalizacji, subtelnych napięć w relacjach między kobietami i mężczyznami, pisał o poczuciu rozczarowania i niespełnienia.
Williams zmagał się z alkoholizmem (potrafił przyjść na ciężkim kacu na zajęcia ze studentami),był też nałogowym palaczem. Zmarł na niewydolność oddechową w swoim domu w Fayetteville w stanie Arkansas. Zapytany kiedyś w wywiadzie, czy literatura powinna bawić, odparł: „Absolutnie. Mój Boże, głupotą jest czytanie, które nie sprawia radości”.
Opublikowana w 1972 roku książka „Augustus” przyniosła mu najważniejszą amerykańską nagrodę literacką, The National Book Award, jednak międzynarodową sławę zyskał dopiero dwadzieścia lat po śmierci za sprawą powieści „Stoner”, która po raz pierwszy ukazała się w roku 1965 i przeszła w zasadzie bez echa, sprzedając się w zaledwie dwóch tysiącach egzemplarzy. Cztery dekady od premiery, w 2005 roku, prestiżowy dwutygodnik „The New York Review of Books” umieścił „Stonera” na liście klasyki. I to nadało powieści drugie życie. W 2011 przetłumaczyła ją znana francuska pisarka Anna Gavalda i „Stoner” szybko trafił na listę bestsellerów we Francji. Prawa do jego wydania zakupiło natychmiast kilkanaście krajów, a bestsellerem stał się również we Włoszech, Wielkiej Brytanii, Holandii, Niemczech, Izraelu i sprzedał łącznie w blisko półmilionowym nakładzie. Powieść zebrała entuzjastyczne recenzje – w „Guardianie”, który okrzyknął ją książką 2013 roku, jej fenomen omówił sam Julian Barnes, a „The New Yorker” napisał: „to największa amerykańska powieść, o której nie słyszeliście”. Zakupiono też prawa do ekranizacji; tytułową rolę ma zagrać Casey Affleck.
W Polsce powieść ukazała się w 2014 roku pod tytułem „Profesor Stoner” w tłumaczeniu Pawła Cichawy (wyd. Sonia Draga),natomiast Wydawnictwo Filtry wydało ją pod tytułem „Stoner” w przekładzie Macieja Stroińskiego.

Question 3

Do jakiego gatunku należy Stoner?

Accepted Answer

Stoner należy do gatunku klasyka i ma 352 stron.

Question 4

Gdzie kupię książkę Stoner?

Accepted Answer

Sprawdź gdzie kupić najtaniej książkę Stoner

Question 5

Co napisał(-a) John Williams?

Accepted Answer

Zobacz ostatnio wydane książki autora:

Question 6

Szukasz cytatu z książki Stoner?

Accepted Answer

Jakże porządni i przyzwoici wydajemy się samym sobie, dopóki nie mamy okazji ani powodu, żeby się zachować nieprzyzwoicie! Potrzeba dopiero miłości, żebyśmy mogli czegoś się dowiedzieć o sobie samych.
Codziennie nowe cytaty z najpopularniejszych książek Cytaty, aforyzmy, sentencje z książek

Stoner

Porównaj ceny

Patronaty LC

Książki autora

Mogą Cię zainteresować

Oceny

OPINIE i DYSKUSJE

Książka na półkach

Cytaty

Podobne książki

Przeczytaj także