Wiemy wszystko o Katyniu, obozach śmierci (oczywiście nie polskich), o Wołyniu komentarze pojawiają się na Onecie nawet pod artykułami o gotowaniu- aby przypadkiem ktoś nie zapomniał o polskiej krzywdzie. Co wiemy o pogromach Żydów na Podlasiu po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej? Bez zawahania powiem, że nic. Dlatego według mnie to pozycja przełomowa.

Przedmiot pracy Tryczyka to temat tabu, daremno szukać jakichś szerszych opracowań na ten temat. Przeciwnie, wiedza na ten temat jest nawet na minusie, ponieważ większość zainteresowanych stara się wypierać fakt, że szlachetni Polacy mogli mordować żydowskich sąsiadów. Idealnym podsumowaniem tej postawy jest cytat z recenzji historyka IPN-u na temat owej książki: "Ogromnie ubolewam, że takie wydawnictwo ukazało się drukiem." Idealnie to określa podejście nie tylko Polaków, ale i nawet historyków do tematu pogromów żydowskich- narodowa agresja, wyparcie faktów. Naszą polską postawę w tej kwestii podsumowują moim zdaniem słowa Kazika: głupia duma narodowa i kompleksy od stuleci.

Co do samej książki, przede wszystkim zwraca uwagę bardzo bogata bibliografia, autor musiał włożyć ogrom pracy, żeby dotrzeć do wszystkich źródeł i przeanalizować wszystkie procesy sądowe. Bardzo podobał mi się wstęp, który rzeczowo wykładał podłoże przedwojennego antysemityzmu oraz sytuację społeczną na Podlasiu. Sama treść robi ogromne wrażenie, nie miałam świadomości, że pogromy miały aż taki wymiar. Jednakże ważne, żeby przyjąć te fakty jako ludobójstwo na ludziach, a nie konkretnym narodzie. Według mnie pogromy na Podlasiu jest tym samym co ludobójstwo na Wołyniu.

Temat jest delikatny, bardzo podobała mi się również postawa autora. Dystansuje się i nie ocenia- stara się jedynie wyłożyć argumenty, które mogłyby tłumaczyć takie a nie inne zachowania ludzi. Brak tutaj naukowej analizy czy nawet podsumowania na koniec. Nie traktuję tego jako minus, do tej treści nie potrzeba komentarza.

To co mi się nie podobało, to sam układ treści. Kolejne pogromy w okolicznych wsiach nie są uszeregowane chronologicznie, a od końca. Tryczyk podzielił rozdziały na okoliczne wsie, a analizę rozpoczął od apogeum żydowskiej nienawiści w Jedwabnem- wydarzenia w kolejnych rozdziałach miał miejsce wcześniej i jest to układ nieco nieczytelny, a momentami męczący.

Nie sądzę, aby była ta książka na miarę świadomości historycznej Polaków, zapewne wiele jeszcze lat minie aby ludzie spojrzeli z trzeźwym dystansem na te wydarzenia. Tym bardziej pokłony w stronę autora, że odważył się podjąć takiego tematu.Jest to doskonałe studium ludzkiej nienawiści, pomijając tu narodowość. A to, jak większość ludzi próbuje wyprzeć te okropne akty nienawiści z naszej historii jest równie zastanawiające, co przedmiot pracy.

Wiemy wszystko o Katyniu, obozach śmierci (oczywiście nie polskich), o Wołyniu komentarze pojawiają się na Onecie nawet pod artykułami o gotowaniu- aby przypadkiem ktoś nie zapomniał o polskiej krzywdzie. Co wiemy o pogromach Żydów na Podlasiu po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej? Bez zawahania powiem, że nic. Dlatego według mnie to pozycja przełomowa.

Przedmiot pracy...