Obserwacja świata zaczyna napawać niepokojem. Z jednej strony ciągle mamy w pamięci przedwojenne szkoły, które w trosce o wysoki poziom kształcenia i w poczuciu odpowiedzialności za wychowanie podtrzymywały trwającą od tysiącleci tradycje szkół jednopłciowych (pamiętajmy, że koedukacja to zjawisko bardzo młode i związane z rozwojem ruchów emancypacyjnych i feministycznych, które wprawdzie walczyły o słuszne prawo dostępu do szkół i możliwości kształcenia kobiet na uniwersytetach, ale jednocześnie wylały dziecko z kąpielą, bo złamały mającą swoje psychologiczne uzasadnienie zasadę, że kształcenie powinno być nie zakłócane żadnymi niepotrzebnymi dystraktorami, a takimi na pewno jest obecność płci przeciwnej w procesie uczenia). Już starożytni wiedzieli, że młodzi ludzie, których osobowość wymaga szczególnej troski i opieki, muszą mieć właściwe ramy formacyjne i nie mogą być narażeni na takie bodźce, które mogą nie tylko wytrącić z równowagi ale wręcz zakłócić, a nawet skutecznie zatrzymać prawidłowy rozwój, bo brak nadzoru nad najbardziej istotną i jednocześnie najmniej poddającą się kontroli sferą, jaką jest seksualność może bardzo zniekształcić cały proces. Młody człowiek, który bardziej ulega wpływom i podszeptom swych zmysłów niż rozumu, nie może być wrzucany na głęboką wodę, najpierw musi i powinien nauczyć się pływać w brodziku. Do tego potrzebna jest odpowiednia dyscyplina i rygor, wyraźny system zasad, na którym opiera się budowanie jego kręgosłupa moralnego, ale co najważniejsze, tyko odpowiednia motywacja dokonująca się na drodze wzajemnej rywalizacji będzie w stanie pchnąć go do przodu i być motorem napędowym jego zachowań. A tymczasem koedukacja skutecznie to wszystko eliminuje i sprawia, że oto od dzieciństwa młodzi ludzie przebywający w towarzystwie kobiet nie nabierają tak bardzo potrzebnych im cech męskich, ale mocni się feminizują, ba, coraz częściej jest tak, że w grupie rówieśniczej więcej jest dziewcząt niż chłopców, i na zasadzie odzwierciedlania, chłopcy przyjmują wzorce zachowań żeńskich, a tłamszą cechy męskie. Wydarzenia ostatnich miesięcy związane z napływem rzeszy imigrantów obcych kulturowo, pokazały, że społeczeństwa, które poszły tą drogą stały się łatwym celem napaści ze strony silnych, emskich i nie pozwalających na kobiece wpływy grup, podczas gdy element kobiecości w mężczyznach Europejczykach jest na tyle silny, że zamiast walki i obrony siebie i swoich kobiet, przyjmują oni postawy bardziej kobiece niż męskie, prezentując delikatniejszy i wrażliwszy model mężczyzny, który wychowany wśród kobiet i przez kobiety w kobiecej kulturze nie potrafi już zachowywać się inaczej. Obowiązujące style i mody najpierw wykreowały mężczyznę metroseksualnego, a dziś tworzą nam mężczyzn albo wykastrowanych albo wręcz książątek, czułych i romantycznych, ale nie męskich. Zimbardo jest w swych obserwacjach jak zawsze niezwykle trafny. Jego badania mimo, że przeprowadzone na gruncie amerykańskim, tak naprawdę opisują stan rzeczy również tego, z czym spotykamy się w Europie. Teza jest niezwykle ostra, zanika obraz twardego mężczyzny, a wyłania się mężczyzna miękki, stłamszony, sfeminizowany, nie potrafiący poradzić sobie z niczym, bo kobiety zastąpiły go w jego typowych do tej pory męskich funkcjach i o dziwo, świetnie sobie z tym radzą, a on sam godząc się na to i przyjmując taką rolę wszedł w tę nową funkcję bardzo zadowolony z powstałej zmiany. Czy to pierwszy objaw przechodzenia patriarchatu w matriarchat? Może tak, a może to tylko wielka kulturowa rewolucja, która trwa, i co rusz dostarcza nam nowych elementów, które kiedyś połączone razem stworzą nam nową jakość. Proces zmian jest wydaje się nieuchronny, choć niesie ze sobą wiele wyzwań, i jak w każdej rewolucji również przynosi trupy. Obraz mężczyzny: męża, ojca został w wyniku tych przemian mocno zachwiany i dziś rzeczywiście mamy do czynienia z kryzysem, który wymaga daleko idących działań zapobiegawczych, w tym rezygnacji z pewnych, wydawałoby się już zakorzenionych sposobów myślenia, bo nie tylko, ze się nie sprawdziły, ale zaszkodziły, mimo, że wynikały z głębokiego przekonani, że są dobre i prowadzą do pozytywnych zmian. Z perspektywy czasu przyniosły więcej problemów, z którymi dziś muszą się zmagać rozliczne rodziny. Pytanie Zimbardo ma więc nie tylko prowokować, ono jest zachęta do dyskusji, czy zmiany, aby na pewno poszły w dobrą stronę, czy to nie jest tak, że to, co się dzieje jest na nasze własne życzenie, i czy współczesny kryzys męskości to tylko jeden z etapów czy trwała tendencja, i jak ona wpłynie na nasze dalsze życie. Świetna lektura poparta badaniami.

Obserwacja świata zaczyna napawać niepokojem. Z jednej strony ciągle mamy w pamięci przedwojenne szkoły, które w trosce o wysoki poziom kształcenia i w poczuciu odpowiedzialności za wychowanie podtrzymywały trwającą od tysiącleci tradycje szkół jednopłciowych (pamiętajmy, że koedukacja to zjawisko bardzo młode i związane z rozwojem ruchów emancypacyjnych i feministycznych,...