Harry Johnson nie jest najgenialniejszym pisarzem. Nie może poszczycić się praktycznie żadną bibliografią. Ale to właśnie jemu składa się propozycję napisania biografii wielkiej sławy autora. Dzieło z założenia ma napędzić wydawnictwu nowych czytelników, zwiększyć sprzedaż zarówno powieści sławnego Mamoona, jak i doprowadzić do olbrzymiego zarobku na opowieści o życiu wielkiego pisarza. Harry wie, że musi zaszokować, musi odnaleźć pikantne szczegóły z życia Mamoona, co, według zapewnień wydawcy, nie powinno okazać się zbyt trudne.

Stary pisarz bowiem ma wiele tajemnic do odgrzebania. Zmarła żona Peggy, będąca jego muzą, pisarską pomocą i pierwszą zranioną. Następnie bezwzględna kochanka z Ameryki, włoska żona, a także niecodzienna relacja, która łączy pisarza ze swoją służąca, jej córką oraz ciężarną żoną Harry’ego. Wszystko to sprawia, że Harry wpada w sieć poszukiwań, stając się pisarzem-detektywem, przedstawionym jednak w dość specyficzny sposób.

Motyw, po który sięga Hanif Kureishi jest znany i wielokrotnie podejmowany. Pod tym względem fabuła nie zaskakuje niczym literacko nowym. Styl autora jest jednak głównym elementem, dla którego warto sięgnąć po tę lekturę. Harry zostaje uwikłany w swoistą grę, która w pewnym sensie przypomina przygodę damskiego fryzjera z powieści Eduardo Mendozy. Porównanie wydaje mi się adekwatne. Kureishi wprowadza czytelnika w podobny nastrój, co Mendoza, a nasz biograf wikłany jest w intrygę, w taki sam sposób, jak wspomniany fryzjer.

Losem Harry’ego, tokiem jego książki, kolejnymi faktami przed nim odkrywanymi, rządzą kobiety. Największą rolę trzeba przyznać tu Lianie, żonie Mamoona, która umiejętnie manipuluje niedoświadczonym młodzieńcem. Kolejne moce trzeba przyznać kochance, Julii, a także jego zmarłej matce, powracającej w jego snach, jako Peggy, pierwsza żona Mamoona. Manipulacji na Harrym dokonuje kochanka pisarza, Marion oraz, prawdopodobnie w najmniejszym stopniu, jego narzeczona, Alice, która z kolei odgrywa zbyt wielką rolę dla Mamoona. Wydaje się oczywiście, że to Harry jest mężczyzną, któremu kobiety nie mogą się oprzeć. Wysoki blondyn, o męskiej posturze. Przechwala się ilością swoich kochanek i skutecznością w łóżku. W efekcie, podobnie, jak w przypadku Mamoona, to właśnie kobiety tworzą jego świat, popychają go do działania. Im bardziej odkrywa prawdę o życiu Mamoona, tym więcej rozumie także i samego siebie. Mamoon jest w rzeczywistości wielkim pisarzem, który jednak nie osiągnąłby niczego i nie napisałby ani linijki, bez swoich kochanek.

Powieść napisana jest w iście mistrzowski sposób. Czytanie jej jest swego rodzaju ucztą. Kureishi prowadzi fabułę i kobiecą grę w łatwo i zabawnie, co przekłada się na przyjemność i prędkość lektury. Ale nie brak i tu inteligencji. Pod skorupą zabawnej narracji leży bowiem nietuzinkowa historia o dwóch pisarzach, procesie tworzenia, ich muzach i życiowych inspiracjach. Gra pożądania, którą kobiety podejmują z Harrym w istocie jest grą autora z odbiorcą, gwarantującą dobrą czytelniczą zabawę.

Monik Samitowska-Adamczyk