Mój młodszy kolega szkolny /Szkoła nr 35 im Bolesława Prusa na Saskiej Kępie/ Waldemar Łysiak /ur.1944/ napoleonistą był, jest i będzie, a w ogóle to inteligentem. Wiem również, że kolekcjonował exlibrisy. Nie czytuję jego książek zaangażowanych politycznie i żałuję, że odszedł od swojego powołania tj spraw architektury, historii i kultury. Z przyjemnością zauważyłem w bibliotece pięknie wydane jego dzieło poświęcone księciu Pepi i natychmiast zacząłem je przeglądać.
Dostaliśmy piekną, arcyciekawą, apologizującą opowieść służącą umocnieniu naszego patriotyzmu i podtrzymaniu dumy z naszych bohaterów narodowych. „Dobra robota”, a że postać Księcia trochę wyidealizowana, to „finis sanctificat media” /„cel uświęca środki”/ i wszelka licentia poetica jest uzasadniona.
Łysiak imponuje rzetelnością, gdy cytuje ocenę Chwalby: /str.74 i nast./
„Historyk Andrzej Chwalba, tłumacząc logikę złożenia „Pepiego” na Wawelu, uzasadnił też nimb księcia jako „herosa narodowego, czyli sensowność legendy: „-Książę Poniatowski doskonale się do tej roli nadawał. Był dzielny, miał zasługi i w dodatku pięknie poległ. Wszystko mieściło się w konwencji rodzącego się romantyzmu europejskiego”.
Dalej, ciągnąc myśl, Łysiak pisze:
/Pepi/ „..żył bowiem w Rokoku /jako młodzieniaszek/, w Neoklasycyzmie /jako dojrzały mężczyzna/ i w zaawansowanym Preromantyzmie /u schyłku swych dni/. Bohaterem Rokoka był kobieciarz-fircyk typu wicehrabiego de Valmont z bestsellerowych wówczas „Niebezpiecznych związków” Choderlos de Laclosa - i „Pepi” w ostatnich dwóch dekadach XVIII wieku przywdziewał takie emplois bardzo chętnie.. Bohaterem Neoklasycyzmu był heros antyczny, z mitologii /Achilles czy Patrokles/ lub z Rzymu starożytnego /np. Germanik/ - i „Pepi” w Księstwie Warszawskim grał taką rolę bez błędu... ..Wreszcie Preromantyzm upijał się herosami typu szekspirowsko-byronowskiego, więc tutaj również „Pepi” pasuje idealnie, przez swoją krakowską noc 1813 roku, gdy gnębiony żądaniami magnaterii, by nie dotrzymać słowa Bonapartemu, był bardzo bliski samobójstwa,... i przez swój zgon”.
Dalszej części, obyczajowo-rozrywkowej, podanej przez autora w sposób dowcipny i kulturalny, nie sposób recenzować, tak ze względu na obfitość anegdot, jak i delikatność materii, przeto zapraszam do lektury i podziwiania olbrzymiej ilości wspaniałych ilustracji, które wzbogacają dzieło niezrównanego napoleonisty Waldemara Łysiaka.

Mój młodszy kolega szkolny /Szkoła nr 35 im Bolesława Prusa na Saskiej Kępie/ Waldemar Łysiak /ur.1944/ napoleonistą był, jest i będzie, a w ogóle to inteligentem. Wiem również, że kolekcjonował exlibrisy. Nie czytuję jego książek zaangażowanych politycznie i żałuję, że odszedł od swojego powołania tj spraw architektury,...

Nasz wielki narodowy bohater w łysiakowym ujęciu jak zawsze nie tylko nic nie traci, ale wręcz zyskuje. Jawi nam się jako człowiek z krwi i kości, który oprócz swego ogromnego patriotycznego zaangażowania i poświecenia sprawom Polski nigdy nie zaniedbał tego, co do niego, jako ministra wojny i głównego wodza należało, przedkładając zawsze nad własne dobro dobro ojczyzny; był korzystającym z życia mężczyzną nie stroniącym od harc, hulanek, swawoli. Kiedy jako młodemu żołnierzowi Cyganka przepowiedziała, że musi się strzec sroki (po niemiecku Elster),bo będzie przyczyną jego śmierci słuchał tej wróżby z uśmiechem na twarzy. Jednak historia zatoczyła koło i kiedy dzielnie stawiał czoła przed nacierającą armią rosyjską, a śmierć zagadała mu w oczy, zapamiętane słowo Elster błyszczało przed nim i falowało wezbraną wodą Elstery. To nie jedyny ze znaków który zwiastował nadciągający koniec. Inna z legend związanych z rodem Poniatowskich dotyczyła postaci Białej Damy, która ukazywała się członkom jego rodziny, jak również i jemu samemu, w kluczowych dla ich życia wydarzeniach. Opuszczając Kraków tuż przed ostatnia swoją bitwą Biała Dama nawiedziła Księcia Józefa. Ale to tylko mity, które narosły wokół postaci Pepiego, Dodawały mu blasku, dzięki któremu rosła jego sława wśród żołnierzy, a pamięć u potomnych. Nie bał się szaleństw i skandali, biorąc pod uwagę tamte czasy to dopiero była sensacja. Nie raz wprowadził mieszkańców Warszawy w zakłopotanie, kiedy huczne zabawy w Pałacu pod Blachą trwające kilka dni przynosiły opowieści o mających tam miejsce wydarzeniach, zakładach, zabawach. A i sam prowokował i tylko dolewał oliwy do ognia, gdy nagle przegrawszy zakład wsiadał nago na konia i pędził po uliczkach i polach stolicy. Ułańska fantazja. Nie wylewał tez za kołnierz. Miał tęgą głowę do picia, a wszystko, co się wydarzyło świetnie pamiętał. Nie unikał także kobiet, te zachwycone jego męską postawą, ale chłopięcą urodą, mocnym zarostem lgnęły do niego przy każdej okazji. Nie przepuścił i szlachetnej pannie i zwykłej dzierlatce. Miejsca schadzka to przydrożne karczmy, ale i bogate pałace. Jako gentlemen w każdym calu żadnej z zapoznanych panien nie zostawił bez opieki, wydawał je za mąż za swoich wojaków, obficie zaopatrując w ślubny posag, tym bardziej, że z wielu tych przygód rodziły się później jego dzieci, o których nie zapominał. Był dzieckiem swej epoki. Jednak przede wszystkim był żołnierzem, który wypełniał swoje obowiązki z pełnym oddaniem i poświęceniem Żadna sprawa nie mogła przesłonić tego, co należało do spraw honoru. Ten zawsze był na pierwszym planie. Nie oszczędzał swego życia, walczył zawsze w pierwszym szeregu, by być przykładem i wzorem. I walczył do końca. Pozostał również nieprzekupnym, choć nie raz przedstawiciele obcych dworów oferowali mu ogromne pieniądze, by wyparł się swej ojczyzny, a przede wszystkim, by opuścił zostawił Napoleona. Pozostał księciem niezłowionym i do dziś w swej ludzkiej słabości kimś wielkim i zasługującym na uznanie.

Nasz wielki narodowy bohater w łysiakowym ujęciu jak zawsze nie tylko nic nie traci, ale wręcz zyskuje. Jawi nam się jako człowiek z krwi i kości, który oprócz swego ogromnego patriotycznego zaangażowania i poświecenia sprawom Polski nigdy nie zaniedbał tego, co do niego, jako ministra wojny i głównego wodza należało, przedkładając zawsze nad własne dobro dobro ojczyzny;...