Kilkanaście dni temu grupa posłów złożyła interpelację do ministra edukacji narodowej w sprawie błędnego przedstawienia Stefana Czarnieckiego w podręcznikach do historii. Według polityków hetman polny koronny był zbrodniarzem wojennym, a nie bohaterem. W związku z tym, sięgnąłem po biografię Czarnieckiego autorstwa Adama Kerstena. Przede wszystkim jest to książka niezwykle wyważona. Autor przedstawia zarówno ciemne jak i jasne strony życia hetmana, wskazując przykładowo na łupieżcze zachowania wojsk Czarnieckiego czy tajemnicze wzbogacanie się bohatera książki. Kersten przestrzega jednak przed wkładaniem dzisiejszych norm i wartości w umysł XVII wiecznego szlachcica. Na łamach pracy znalazło się również miejsce na polemikę z innymi historykami, którzy do tamtej pory często bezkrytycznie budowali legendę hetmana. Przyznam, że wielkie wrażenie na mnie wywarły zwłaszcza pierwsze rozdziały książki, gdzie Kersten porusza się w oparach przypuszczeń i na podstawie dostępnych źródeł w sposób wręcz detektywistyczny buduje pierwsze lata życia Czarnieckiego. Później autor przedstawia działalność wojskową Stefana na tle wydarzeń militarnych skupiając swoją uwagę tylko na postaci, co w pewnych momentach może trochę niektórych irytować. O ile nie ma problemu kiedy Czarniecki był dowódcą wojsk, to w chwilach kiedy bohater był "tylko" porucznikiem dostrzegamy tylko pewien ułamek pola bitwy. Całość jest jednak fascynującą lekturą, którą ułatwiają liczne mapy umieszczone w książce. Docenić należy zwłaszcza wielki wysiłek autora (chociaż pozostaje pytanie na ile tezy zawarte w książce są po 60 latach nadal aktualne) w sprawiedliwe przedstawienie postaci Czarnieckiego, a do myślenia zmusza zwłaszcza konkluzja Kerstena, który mimo konfrontacji z legendą Czarnieckiego uważał, że zasługuje on na "pełne prawo do utrzymania swego dotychczasowego miejsca w społecznych stereotypach myślowych."

Kilkanaście dni temu grupa posłów złożyła interpelację do ministra edukacji narodowej w sprawie błędnego przedstawienia Stefana Czarnieckiego w podręcznikach do historii. Według polityków hetman polny koronny był zbrodniarzem wojennym, a nie bohaterem. W związku z tym, sięgnąłem po biografię Czarnieckiego autorstwa Adama Kerstena. Przede wszystkim jest to książka niezwykle...