Powstanie styczniowe to jeden z najważniejszych i najbardziej dramatycznych okresów w historii Polski. Niegdyś był bardzo popularnym tematem w literaturze, obecnie jest nieco zapomniany. Ja przeczytałam tylko kilka książek nawiązujących do tej tematyki(a rozgrywających się bezpośrednio w tamtych czasach tylko dwie), ale na ten moment całkowicie zgadzam się ze wszystkimi, którzy nazywają ,,Wierną rzekę" najpiękniejszą powieścią o tym okresie.

Akcja toczy się w dworku w Niezdołach, gdzie dociera ciężko ranny książę Józef Odrowąż, który wbrew woli swojej rodziny przyłączył się do powstańców. Mężczyzną opiekuje się piękna, ale uboga szlachcianka Salomea, która pod nieobecność reszty rodziny zajmuje się dworkiem, w czym pomaga jej oddany sługa Szczepan, Ukrywanie Józefa jest wielkim ryzykiem dla Salomei, nieustannie nachodzonej przez rosyjskich żołnierzy. Mimo to kobieta z oddaniem i poświęceniem zajmuje się rannym, z którym zaczyna łączyć ją coś więcej...

Żeromski stworzył niesamowitą powieść napisaną pięknym językiem. Nie przepadam za opisami przyrody, zazwyczaj je omijam, ale tutaj wszystko idealnie ze sobą współgrało. Przyroda oddaje uczucia bohaterów, a na końcu staje się jedynym sojusznikiem i przyjacielem Salomei. Wątek patriotyczny jest podniosły i dający do myślenia, ale opisany bez moralizatorstwa i przesadnego patosu. Najpiękniej wypada jednak historia miłości, opisana przez Żeromskiego bardzo delikatnie, subtelnie i romantycznie. Tutaj każdy gest ma znaczenie i jest wyjątkowy, miłość nabiera niemal wymiaru sakramentalnego.

Salomea to wspaniale skonstruowana postać kobieca. Nasza bohaterka jest dumna, silna, uparta, ale też wrażliwa i szlachetna. Nic nie jest w stanie jej zatrzymać i sprawić, by odstąpiła do swoje celu, z wyjątkiem jednego - miłości. No właśnie, ale czy obiekt tej miłości był właściwy? Jak wspomniałam, Żeromski opisał historię miłości głównych bohaterów w sposób tak piękny i czarujący, że nie można się nie zachwycić, ale obiektywnie rzecz biorąc, Józef nie zrobił dla Salomei ani połowy tego, co ona dla niego. Dopóki byli sami i ona się nim opiekowała, wszystko było dobrze i cudownie, ale później, kiedy pojawiła się jego matka, młodzieniec szybko i bez bólu zrezygnował z ukochanej i zgodził się wyjechać. Równie szybko zrezygnował z walki o ojczyznę. Dobrze, może jestem dla niego za surowa i pewnie jego postać też by mnie urzekła, gdyby nie jeden szczegół...

A tym szczegółem jest Wiesnicyn, rosyjski oficer, zakochany do szaleństwa w Salomei. Postać najpiękniejsza i najtragiczniejsza w całej powieści. On - zaborca, ona - polska patriotka. Wiesnicyn w głębi serca wie, że nie ma u niej szans, ale nie może przestać jej kochać i korzystać z najmniejszej okazji, by ją zobaczyć. Jeszcze niedawno Wiesnicyn był niemalże kandydatem na rewolucjonistę, który utożsamiał się z Polakami i pragnął ich wyzwolenia, jednak przyszło na niego powołanie do wojska, gdzie musiał wyrzec się swoich ideałów. Chyba najbardziej poruszyła mnie scena, kiedy Wiesnicyn znajduje rannego Odrowąża i ratuje mu życie, mając nadzieję, że Salomea zaraz przyjdzie, dowie się o tym i poczuje do niego wdzięczność. Bo nie pragnął już miłości, wystarczyło mu przekonanie, że ukochana nie uważa go za potwora. Czyż nie jest to najpiękniejszy wyraz miłości? Miłości, gdzie jedynym szczęściem jest szczęście ukochanej osoby, a nie własne? W sumie cieszyłam się z zakończenia, bo jakaś głupia część mnie nadal wierzy, że on ją potem zdobył i byli razem, choć to pewnie mało realne.

,,Wierna rzeka" to naprawdę cudowna i poruszająca historia o różnych odcieniach miłości, nie tylko między mężczyzną i kobietą, ale też do kraju, rodzinnej, przyjacielskiej i macierzyńskiej. Co ciekawe, macierzyństwo nie dotyczy tylko Odrowążowej i ciotki Salomei, ale później także głównej bohaterki. Rzadko ktoś wspomina o tym, że Salomea pod koniec dowiaduje się, że jest w ciąży, ale dla mnie było w tym coś bardzo optymistycznego i dającego nadzieję - życie się nie kończy, ono się zaczyna.

Ta książka głęboko zapadła w moje serce. Czytałam ją chyba cztery razy i będę jeszcze do niej wracać.

,,Bo jakże wyjąć z duszy cały jej świat, jak wyrwać wszystko, co tym światem rządzi?"

Powstanie styczniowe to jeden z najważniejszych i najbardziej dramatycznych okresów w historii Polski. Niegdyś był bardzo popularnym tematem w literaturze, obecnie jest nieco zapomniany. Ja przeczytałam tylko kilka książek nawiązujących do tej tematyki(a rozgrywających się bezpośrednio w tamtych czasach tylko dwie), ale na ten moment całkowicie zgadzam się ze wszystkimi,...