Zawsze bardzo emocjonalnie podchodziłam do biografii znanych osób napisanych na podstawie opowieści ludzi, którzy bezpośrednio z nimi obcowali. Dlaczego? Być może spowodowane jest to moją wewnętrzną świadomością, że ich spojrzenie na życie tej osoby jest najbardziej obiektywne.
Książek o papieżu Janie Pawle II napisano bardzo dużo. Nawet sam Karol Wojtyła napisał swoją autobiografię, do tego wiele tekstów kościelnych, w których zawarł nie tylko swoje nauczanie, ale też oparł je na własnych doświadczeniach. Mnie jednak najbardziej podobają się książki, których treść oparta jest na wspomnieniach. Do takich pozycji z całą pewnością dotyczy książka napisana przez włoskiego dziennikarza, Giana Franco Svidercoschi – „List do przyjaciela Żyda”.
Jak wiemy z papieskiej biografii, Wadowice w okresie międzywojennym zamieszkiwane były przez sporą część ludności wyznania mojżeszowego. Wielu z nich chodziło z przyszłym Ojcem Świętym do szkoły, a na ulicy mowa jidysz przeplatała się z językiem polskim. Wśród szkolnych kolegów młodego Wojtyły znalazł się też syn wadowickiej gminy żydowskiej – Jerzy Kluger. Chłopców połączyła szczera przyjaźń, którą przerwało straszne widmo II wojny światowej. Karolowi przyszło pracować fizycznie w Krakowie, Jurek z ojcem zaciągnęli się do armii, dzięki czemu uniknęli losu babci, matki i siostry chłopca, które jak większość wadowickich Żydów, zginęły w obozie koncentracyjnym.
Przyjaciele spotkali się ponownie w 1965 roku, kiedy arcybiskup Wojtyła przyjechał do Rzymu na obrady II Soboru Watykańskiego. Jednak prawdziwą genezą tytułu książki jest list, który Jerzy Kluger dostał na jakiś czas przed odsłonięciem pamiątkowej tablicy w Wadowicach, poświęconej pamięci zamordowanych przedstawicieli wyznania mojżeszowego. Wśród zaproszonych gości był też syn prezesa przedwojennej wadowickiej gminy żydowskiej. Powrót do miasta dzieciństwa obudził w mężczyźnie wspomnienia z tamtych lat.
Ach, jak cudownie płynęło życie w międzywojennych Wadowicach. Ciche miasteczko nieopodal Krakowa, szum przepływającej przez nie rzeki oraz drzew w pobliskich górach, spokojne alejki parku miejskiego, pod który teren ofiarował dziadek Jerzego. I oni – dwójka chłopców, którzy mimo różnic religijnych wspólnie spędzali czas. Z przyjemnością czytałam fragmenty dotyczące szkoły chłopców, ich figli i zabaw, opowieści ojca Karola o przeszłości ojczyzny, maturze. Wzruszyły mnie fragmenty mówiące o rodzinie Jurka, o kochającej mamie i Tesi wyśmienicie grającej w tenisa. Jak sobie pomyślę jaki los je spotkał… I studia, które rozdzieliły chłopców, a następnie straszliwa wojna. Karol z ojcem bezskutecznie próbowali uciec na wschód, Jurek ze swoim trafił zaś do łagru na Syberii. Po wyswobodzeniu obozu pracy oboje trafili do wojska. Szczęśliwym zbiegiem okoliczności obaj uniknęli losu wielu swoich przyjaciół ze szkoły – chociaż śmierć czyhała na każdym kroku. Opaczność widać chciała, aby jeden z nich został cenionym inżynierem, a drugi papieżem.
Książkę przeczytałam jednym tchem. Zresztą inaczej się nie dało. Z każdym zdaniem chciałam wiedzieć co mówi następne. W dodatku opowieść o życiu Jerzego Klugera i Karola Wojtyły doskonale się uzupełniają, co nie powoduje u czytelnika znużenia. Svidercoschi doskonale oddał nastrój galicyjskiego miasteczka, Krakowa opanowanego przez hitlerowców, walki na froncie, a przede wszystkim pokazał autentyczną przyjaźń pomiędzy chłopcem wyznania żydowskiego, a innym, ochrzczonym w kościele katolickim. Przyjaźń, jaką pewnie nie jeden z nas chciałby przeżyć.

Zawsze bardzo emocjonalnie podchodziłam do biografii znanych osób napisanych na podstawie opowieści ludzi, którzy bezpośrednio z nimi obcowali. Dlaczego? Być może spowodowane jest to moją wewnętrzną świadomością, że ich spojrzenie na życie tej osoby jest najbardziej obiektywne.
Książek o papieżu Janie Pawle II napisano bardzo dużo. Nawet sam Karol Wojtyła napisał swoją...

Książka którą warto przeczytać.

Książka którą warto przeczytać.