Klaudyna bez Klaudyny. Zmiana formuły w (przez długi czas) ostatnim tomie serii stanowi ciekawy zabieg. Wprowadzenie nowej bohaterki, której oczyma mamy widzieć Klaudynę jest ryzykowane. Czy czytelnik zdoła utożsamić się z Annie równie mocno, co z Klaudyną, czy zdąży ją na tyle polubić, aby być zainteresowanym jej punktem widzenia? Widać, w którym momencie powieści przestały być erotyzującym opowiastkami, a nabrały własnego sensu i logiki. Klaudyna odchodzi to pożegnanie, sumiennie zaplanowane, pozwalające nam rozstać się z Klaudynką stopniowo, ale nieubłaganie.
Sama historia Annie, wyzwalającej się z przemocowego związku (nawet jeśli ta przemoc odbywała się w wymiarze emocjonalnym i psychologicznym, a nie fizycznym, to dalej jest związek przemocowy) to dosyć, aby przykuć moją uwagę. Annie uświadamiająca sobie, w co zmienił ją mąż, jak bardzo nie jest sobą, jak wiele traci, Annie zmagająca się ze swoim strachem i żalem, aby wreszcie zaryzykować, Annie zdobyła mój podziw. Jest wspaniałą postacią i cieszę się, że miała okazję poznać Klaudynę i zdobyć trochę jej siły i determinacji, a nawet wygodnictwa, dość, żeby zawalczyć o siebie. Oglądanie paryskiej socjety oczyma Annie to rozrywka sama w sobie, biorąc pod uwagę, jak wiele się przed nią odsłania tylko dlatego, że wszyscy ją lekceważą. I znowu, komiczne wpadki i skandale z życia dobrego paryskiego mieszczaństwa opowiedziane z cudowną ironią, bawiły mnie do łez. Okazuje się, że Klaudyna i Renaud wcale nie są najbardziej ekscentrycznym czy wyuzdanym małżeństwem w Paryżu. Szwagierka Annie, uwikłana w komiczny czworokąt, to cud sam w sobie. Jak zwykle Colette nie zawodzi, nawet jeśli tak potwornie mało Klaudyny w tej Klaudynie.

Klaudyna bez Klaudyny. Zmiana formuły w (przez długi czas) ostatnim tomie serii stanowi ciekawy zabieg. Wprowadzenie nowej bohaterki, której oczyma mamy widzieć Klaudynę jest ryzykowane. Czy czytelnik zdoła utożsamić się z Annie równie mocno, co z Klaudyną, czy zdąży ją na tyle polubić, aby być zainteresowanym jej punktem widzenia? Widać, w którym momencie powieści...