Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Tytułowy dom to właściwie wielki, potężny blok mieszkalny. Warszawa. Ulica Hołówki. Jedno z najważniejszych miejsc w historii polskiej literatury, gdyż to właśnie tu powstała zdecydowana większość utworów w dorobku Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Ale nie jest to reportaż poświęcony Baczyńskiemu jako takiemu. Poeta stanowi, tylko i aż, doskonały pretekst do przedstawienia historii budynku oraz jego mieszkańców na przestrzeni kilkudziesięciu lat. A historia ta - miejsca oraz konkretnych osob - jest wprost nieprawdopodobna. To istny mimrokosmos, historia Polski XX wieku ukazana na przykładzie wyjątkowego siedliska. To historia legionistów, żołnierzy czasu pierwszej Apokalipsy, potem drugiej, mieszkanców, których historia zakończyła się w Katyniu, to dzieje członków okupacyjnego ruchu oporu, denuncjatorów i kolaborantow, opowieść o warszawskich powstańcach. To opowieść o przetrwaniu. Okupacji, powstania, zagłady popowstaniowej. To wreszcie historia odbudowy. Trudnych lat powojennych, kształtowania się nowej władzy. Aż do współczesności, wymiany pokoleniowej, obyczajowej. A także walki (tak, walki!) o godne upamiętnienie tego miejsca. Z tej polifonii rozmów, które Autor przeprowadza z wieloma byłymi mieszkańcami Hołówki, wyłania się obraz zaginionej Atlantydy, enklawy, która wszystkich jej mieszkańców w pewien sposob naznaczyła na całe życie. Nie będąc, jak wspomniałem, książką o samym Baczyńskim - silnie się doń jednak odwołuje, co czyni ją obsolutnie obowiązkową lekturą dla miłośników poezji Krzysztofa Kamila, a tym bardziej - jej egzegetów. Rodzina Baczyńskich pokazana jest tu bez tej pomnikowej patyny, widzimy tu obraz familii straumatyzowanej, z dramatami, problemami, dziwactwami i dylematami. Poznajemy, niby znaną, historię związku Krzysztofa z Basią z innej strony. Pewne relacje świadków tamtych czasów rzucają inne swiatło na np. również znaną skadinąd kwestię konfliktu Stefanii Baczyńskiej z synową. Krótko mówiąc: kawał solidnej, reporterskiej roboty. Jedna z najważniejszych dla mnie książek w tym roku.