Jesteśmy społecznością, która kocha książki

https://przeczytanenadmorzem.wordpress.com/ „The Dictionary of Lost Words” to napisana przez Pip Williams powieść historyczna, której kanwą są dzieje powstania Oxford English Dictionary, zaś w tle przewijają się wydarzenia historyczne lat 1900 – 1920, takie jak początki emancypacji kobiet oraz pierwsza wojna światowa. Oxford English Dictionary, wydany przez Oxford University Press, uważany jest za najbardziej wyczerpujący i metodyczny słownik języka angielskiego. Prace nad jego powstaniem rozpoczęły się w drugiej połowie XIX wieku, kiedy to James Murray, szkocki filolog i leksykograf, objął funkcję głównego redaktora słownika, zaś kilkanaście lat później na scenę wkroczy Esme Nicol, narratorka i główna bohaterka opowieści. Tytuł ksiązki, „Słownik zagubionych wyrazów”, lub też, w wersji francuskiej „Kolekcjonerka zapomnianych słów”, odnosi się do działalności i do wielkiej pasji Esme – uratować od zapomnienia słowa, które nie były „godne” tego, aby znaleźć miejsce w Oxford English Dictionary, gdyż nigdy nie pojawiły się w druku. Esme Nikol, kilkuletnia dziewczynka i sierota, codziennie towarzyszy swojemu ojcu w pracy w Skryptorium, jak ochrzczono budynek wzniesiony się w ogrodzie doktora Murray’a. Leksykograf Henry Nikol jest jednym z redaktorów słownika, jego praca polega mi.in na analizie źródłowej oraz przeglądaniu i sortowaniu słów nadsyłanych do do Skryptorium. Z lektury powieści można się dowiedzieć, że prace nad słownikiem byłyby niemożliwe bez ogromnego wkładu czytelników-ochotników, którzy nadsyłali propozycje słów wraz z ilustrującymi je cytatami. Jednym z nich jest niebywale oczytana Edith Thompson, autorka „History of England” i przyjaciółka rodziny Nicol. W takim właśnie środowisku dorasta Esme, pośród naukowców i otoczona książkami. Dziewczynka całe dnie spędza między regałami lub pod stołem, aż pewnego dnia pod jej stopy spływa zapomniana kartka ze słowem „Bondmaid”. Tak zaczyna się jej wielka przygoda – Esme wypatruje niezauważonych, odrzuconych lub pominiętych karteczek aby uratować od zapomnienia zapisane na nich słowa. Szybko znajduje sprzymierzeńca w osobie Lizzie, młodej służącej w domu państwa Murray. Z upływem lat zbiór Esme – schowany bezpiecznie w pokoju Lizzie – powiększa się, a ona sama zaczyna wykonywać drobne prace zlecane jej przez redaktorów słownika. Dorastając Esme zaczyna zdawać sobie sprawę, że nie wszystkie słowa są sobie równe, te używane w języku potocznym, przez kobiety lub przez niższe warstwy społeczeństwa są skazane na wykluczenie. Dziewczyna pragnie ocalić je od zapomnienia, dlatego też niestrudzenie łowi i zapisuje wyrazy zasłyszane na targu wśród przekupek lub w kuchni państwa Murray. W losy głównej bohaterki zgrabnie wpleciony jest wątek działań sufrażystek i walki o prawa wyborcze kobiet. Esme wprawdzie nie utoższamia się z nimi, jednakże przez całe życie stara się zachować niezależność, wzbraniając się przez zamążpójściem, co nie oznacza bynajmniej, że miłość i macierzyństwo nie są jej pisane… „The Dictionary of Lost Words” to powieść bardzo ciekawa i poruszająca nietypowy temat tego, w jaki sposób płeć wpływa na posługiwanie się językiem. Narracja toczy się niespiesznie, brak tu spektakularnej akcji czy wybuchów namiętności, a jednak historia Esma jest niebywale intrygująca. Poszczególnym rozdziałom książki rytm nadaje publikacja poszczególnych fascykułów Oxford English Dictionary w kolejności alfabetycznej. To kolosalne przedsięwzięcie zajęło kilkadziesiąt lat pracy badawczej, ostatni tom został wydany w 1928 roku.