Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Georges Roux spędził dzieciństwo w Syrii i Libanie. Kształcił się u jezuitów w Bejrucie i studiował medycynę na Uniwersytecie Paryskim, gdzie w 1941 r. uzyskał dyplom lekarza, a następnie studiował orientalistykę w École pratique des hautes études. W 1950 został oficerem medycznym w Iraq Petroleum Company (IPC) jako, spędzając pierwsze dwa lata w Katarze, a resztę w Iraku. Te doświadczenia legły u podstaw serii artykułów, które napisał, a na bazie których następnie opracował niniejszą książkę – solidny, skondensowany podręcznik na temat Mezopotamii, jej skomplikowanej i często zagmatwanej historii geopolitycznej, ludów ją zamieszkujących, władców tamże panujących, osiągnięć i zdobyczy kulturowych, wierzeń, etc. Największą zaletą tego podręcznika jest to, iż jest on kompleksowy. Zawiera on autentycznie całościową podróż przez region zwany Mezopotamią, począwszy od czasów rewolucji neolitycznej, poprzez czasy Sumerów, potem Akadyjczyków, potem Babilonię, aż po Asyrię i jej rozkład. Autor bez wątpienia wykazał się erudycją, bo mnogość wątków zdumiewa, a ich kondensacja i rozłożenie jest przemyślane, dzięki czemu lektura jest bardzo sprawna w użytkowaniu. Zgrabnie rozpisane porcje zostały podzielone na 25 rozdziałów, opowiadających dzieje regionu chronologicznie; nie jest to jednak sztampowy, nudny podręcznik. Roux jest naprawdę zafascynowany tematem, w który czuć, że się wgryzł i zaangażował, i potrafi on przekazać te informacje w ciekawy sposób, tworząc wartką narrację i dobierając informacje tak, aby budować harmonijną strukturę. Nie ma tu przydługich i nadętych dygresji. Autor najwięcej przestrzeni poświęca na omówienie historii politycznej, gdyż najwięcej o niej wiadomo, ale stara się również jak najwięcej wyłuskać dla omówienia pisma, języka, kultury, zwyczajów pogrzebowych, handlu, struktury społecznej, tendencji gospodarczych czy architektury oraz innej sztuki. Są nawet osobne rozdziały poświęcone religii i literaturze sumeryjsko-akadyjskiej: omówienie systemu wierzeń i najważniejszych eposów. Nie zabraknie tu również rozważań nad pochodzeniem Sumerów czy też nad dolą przeciętnego mieszkańca. Roux stara się prowadzić niewtajemniczonego czytelnika za rękę i często, dla wprowadzenia szerszego kontekstu, zahacza również o tematy wybiegające poza granice Mezopotamii – spogląda na jej sąsiadów w regionie: na Hetytów, Hurytów, Egipt, Elam czy Syro-Palestynę. Przygląda się im równie bacznie i wprowadza do narracji wówczas, kiedy jest to niezbędne. Niniejszy podręcznik można jedynie skrytykować to, że czasem, z powodu natłoku danych, autor stosuje skróty myślowe, aby upchnąć jak najwięcej informacji, a także, z powodu ograniczonej objętości, musi się miarkować, a zatem iść na kompromis i redukować gdzieniegdzie zakres informacji. Da się mu to jednak wybaczyć, gdyż ich dobór mimo wszystko pozostaje satysfakcjonujący, jak również z powodu zauważalnej smykałki propedeutycznej. Należy mieć jednak na uwadze, że książka ta ma już swoje lata (polskiego przekładu dokonano z francuskiej wersji wydanej w latach 80-tych),podczas gdy badania nad Mezopotamią rozwijają się prężnie. O ile więc nie uwzględnia najnowszych odkryć, wciąż pozostaje solidnym źródłem informacji, po które nadal warto sięgać.