Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Edmund von Glaise-Horstenau był austriackim historykiem, archiwistą i politykiem, w czasie pierwszej wojny światowej służył w sztabie generalnym armii, a następnie znajdował się w naczelnym dowództwie sił austro-węgierskich. Dzięki temu, autor był nie tylko świadkiem owych wydarzeń, ale także ich uczestnikiem i miał dostęp do wielu materiałów oraz osób biorących udział w ostatnich dniach Austro-Węgier. W 1928 roku Glaise-Horstenau ukończył swoją książkę na temat upadku ck monarchii. Co ciekawe, polskie tłumaczenie jest oparte na angielskim, okrojonym wydaniu pozycji, w związku z czym lektura rozpoczyna się od śmierci Franciszka Józefa I i objęcia tronu przez młodego cesarza, Karola I. Upadek Austro-Węgier to złożony temat, dlatego autor w swojej książce porusza sporo zagadnień. Na pewno na pierwszy plan wysuwają się zagadnienia polityki wewnętrznej monarchii. Autor opisuje liczne zmiany rządów w omawianym okresie, próby stworzenia monarchii trialistycznej, z polskiej perspektywy ciekawe są opisy dotyczące unii polsko-austriackiej i negocjacje polsko-austriacko-niemieckie. Ważnym tematem poruszanym przez autora są również zagadnienia dyplomatyczne, często nieoficjalne, związane z negocjacjami dotyczącymi zakończenia wojny. Horstenau skupił się również na pokazaniu sił emigracyjnych różnych narodów i ich działań w Ameryce, Francji i Anglii. Omówiono działania Benesza oraz uznanie Czechów na arenie międzynarodowej, epopeję Legionu Czechosłowackiego itp. Autor zarysowuje również ogólną sytuację na frontach wojny światowej, pokazuje trudności z jakimi mierzyła się armia austro-węgierska. Książka kończy się opisami rewolucji socjalistycznych do jakich doszło w różnych miastach monarchii oraz abdykacją Karola I, co było symbolicznym końcem Austro-Węgier. Pewną wadą dla historyka może być fakt, że Horstenau nie stosował w swojej pracy przypisów, co sprawia, że pewne fakty mogą być trudne lub niemożliwe do zweryfikowania przez badaczy. W każdym razie, sama książką prezentuje się niezwykle ciekawie, jeśli chodzi o omówienie ostatnich dwóch lat monarchii i aż szkoda, że polskie wydanie nie jest oparte na oryginale.