Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Przyjemna książeczka. Nie wiem dlaczego, ale gdy zobaczyłem okładkę, nastawiłem się na to, że "Grażdanin" będzie poważną historyczną rozprawą, drobiazgowo ukazującą życie codzienne w Sojuzie. Tymczasem nic z tego. Rozczarowałem się, lecz rozczarowanie to było jak najbardziej pozytywne. Można by tu nawet mówić o pozytywnym zaskoczeniu. Miast bowiem przyciężkiego historycznego wywodu, przeczytałem lekko i z humorem napisaną relację o życiu przeciętnego obywatela Kraju Rad. Zaznaczę, iż moim zdaniem nie jest to pozycja naukowa, a raczej sympatyczna i trochę chaotyczna opowieść, traktująca wyrywkowo o życiu w Związku Radzieckim i jako taka winna być postrzegana. Może tytuł trochę przerósł treść... Jeśli nawet, to i tak nie uważam czasu przeznaczonego na czytanie tej książki za stracony. Od wczesnego dzieciństwa, przez lata szkolne, młodość studencką, wiek dojrzały, starość, aż po grobową deskę. Towarzyszymy pionierom, stachanowcom i górnikom, a raczej "szachcioreczkom". Patrzymy na zdrowych i chorych, na lekarzy i cudotwórców. Zahaczamy o durdom i wytrzeźwiałkę. Powołują nas do armii i wysyłają na wojnę. Stoimy w kolejkach i załatwiamy różne dziwne sprawy. Odpoczywamy na Krymie i marzniemy na dalekiej północy. Dostajemy przydział do pracy i jedziemy w delegację, cały czas jakoby z boku spoglądając, jak to żyło się ludziom w robotniczym raju. Starsi, w znaczeniu: pamiętający czasy minionego ustroju w Polsce, znajdą pewnie w książce wiele podobieństw do własnego życia z czasów, gdy Trybuna Ludu i jedynie słuszna linia miały coś do powiedzenia. Wśród młodszych, wychowanych w kulturze "wszystko i zawsze dostępne", niektóre sytuacje mogą wywołać co najmniej zdziwienie, a na pewno brak zrozumienia. A przecież tak właśnie ludzie pod egidą partii komunistycznych żyli. Większość obywateli byłego Bloku Wschodniego wiodła żywot podobny i z podobnymi borykała się problemami, biorąc poprawkę na pewne regionalne różnice i odchyłki od "normy". Może i było biednie, ale mimo wszystko - lub może na przekór - raczej wesoło. Poza tym zasadniczo większość była w tej biedzie równa. Może i był Czarnobyl, lecz przynajmniej nie było takich dziwnych wirusów, jak obecnie. No cóż, każde czasy są na swój swój sposób ciekawe. Starszym dla przypomnienia i porównania ZSRR, a PRL, młodszym dla nauki. Myślę, że każdemu warto tę książkę przeczytać.