Jesteśmy społecznością, która kocha książki

W antologii znajduje się piętnaście opowiadań. Po każdym z nich znajdziemy krótką notkę biograficzną autora i odpowiedzi na trzy, takie same pytania. Dotyczyły one warsztatu pisarskiego - pytano o to, który pisarz jest dla autora mistrzem opowiadania, dlaczego fragment powieści nie jest opowiadaniem oraz pytanie o mocne strony własnego opowiadania i napotkane trudności. To jest interesujący fragment zbioru. Można skonfrontować swoje przemyślenia na ten temat z opiniami innych, można poznać nazwiska nieznanych nam, być może, autorów, którzy dla kogoś są mistrzami opowiadań lub utwierdzić się w przekonaniu, że jest nim ten lub ów pisarz, którego i my cenimy. Jeśli lubimy tę krótką formę literacką, możemy zobaczyć, na ile inspirujący bywa wpływ pisarzy, których wymienili autorzy opowiadań zamieszczonych w antologii, na ich własną twórczość. Laureatką głównej nagrody została Marta Hermanowicz opowiadaniem "Czysty Leo", którego bohater, muzyk rockowy, cierpi na zaburzenia kompulsywne, a potrzeba zachowania higieny przybiera u niego monstrualny wymiar. Oczywiście można, w przypadku tego bohatera, rozpatrywać jego nerwicę w sensie metaforycznym, nie zmienia to faktu, że chcąc się za wszelką cenę uwolnić się od zarazków, popada w niewolę swoich nawyków. Leo tak bardzo wymyka się schematom, że ostatecznie zostaje gwiazdą w wyniku opacznego zrozumienia przez otoczenie jego manii. Marta Hermanowicz, podobnie jak jej idol Milan Kundera, stawia bohatera w sytuacji wewnętrznego konfliktu, wynikającego z chęci ucieczki przed problemem emocjonalnym. Precyzyjnie utkana przez autorkę intryga przetacza się przez życie Leo, czyniąc z niego postać jednocześnie dramatyczną i komiczną. Zbiór otwiera opowiadanie Magdaleny Niziołek-Kiereckiej pt. Syndrom sztokholmski. To jest bardzo dojrzale napisane opowiadanie, sama kwintesencja problemu. Nie bez kozery autorka przytacza na końcu nazwisko swojego mistrza, Raymonda Carvera. Podobnie jak u tego pisarza, w opowiadaniu Magdaleny Kiereckiej zdania są proste, bez udziwnień, a jednocześnie idealnie trafiające w sedno. Wątek przemocy domowej jest zaledwie zarysowany, ale uderza czytelnika z tym większą siłą, im prostsze są słowa tekstu. Obietnica, a raczej odmowa jej spełnienia, staje się wyrafinowaną zemstą. Całe napięcie pomiędzy bohaterami opowiadania zbudowane jest na tym, co nie zostało dopowiedziane, na drobnych gestach, przemykających przez głowę myślach, z których czytelnik wyczytuje, rozgrywający się niemal w ciszy, ogromny dramat. Znajdujące się w tomie opowiadanie K. A. Kowalewskiej "Najpierw dziecko" zrobiło na mnie ogromne wrażenie z powodu poruszanej tematyki. Kiedy autorka je pisała, problemy zapłodnienia "in vitro" wyglądały zupełnie inaczej, niż obecnie. Dobry pisarz jednak, jak papierek lakmusowy, reaguje na najmniejsze nawet zmiany w otoczeniu, zanim zobaczy je na własne oczy ogół społeczeństwa. W ten oto sposób opowiadanie stało się proroczym przesłaniem dni, kiedy stare obietnice tracą moc i zmieniają się w przerażające teraz. Jak jej ulubiona autorka opowiadań, Alice Munro, Kowalewska buduje świat kobiety, dla której w danym momencie istnieje tylko jeden cel, przetrwanie jej dziecka. Bohaterka płaci wysoką cenę za zaufanie, którym obdarzyła inne osoby, a nam nakazuje zastanowić się nad naszą ufnością wobec obietnic składanych przez medycynę. Każde z zaprezentowanych opowiadań jest swoistym mikrokosmosem, każdy autor posługuje się innym środkiem wyrazu, inaczej dociera do nas z przesłaniem. Rzadko się zdarza, aby zbiór opowiadań różnych autorów prezentował tak równy, wysoki poziom, jak tom "Obiecaj". Zapraszam na literacką ucztę!