Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Frances Harrison „Do dziś liczymy zabitych. Nieznana wojna w Sri Lance” Cejlon, Sri Lanka – każda z tych nazw na pewno jest znana wielu z nas. Pewnie jednak znaczna mniejszość wie o konflikcie, który rozgrywał się w tym zakątku ziemi. Kajam się, bo też nie słyszałam i dopiero lektura Harrison przybliżyła mi tą okrutną wojnę, która pochłonęła tysiące ofiar. „Do dziś liczymy zabitych” zabierze nas nie po raz pierwszy w otchłanie zła, jakie tylko umie urządzić jeden człowiek – drugiemu. Wojna demolująca miasta, wsie, pustosząca umysły, rozłączająca czasem na zawsze całe rodziny, sprawiającą niewyobrażalny ból, strach, lęk i wspomnienia nie do zapomnienia. Kolejna z wielu, kolejna, której nigdy nie powinno być. Niezmienna od lat w tej kwestii, i chociaż doskonale jako społeczeństwo zdajemy sobie sprawę z tego, nie robimy nic by temu zapobiec. Konfrontacja z wiadomościami z Sri Lanki, gdzie miał miejsce nie tak dawno konflikt przytłacza swoimi danymi. Tło polityczne, nastrój, przyczyny wybuchu tej wojny Harrison objaśnia zrozumiale, co na pewno ułatwi nam poruszanie się w gąszczu tych okrutnych faktów. Syngalezi, Tamilowie – mieszkańcy jednej wyspy – ale dwa odrębne światy mimo mieszkania na jednym terytorium. To cyfry, to historie konkretnych osób i całych rodzin, które walczyły o lepsze jutro. Książka przygniata okrucieństwem zadawanym z obu stron, co podkreśla autorka, chcąc w ten sposób zachować rzetelność i sprawiedliwość. Chylę za to czoła, bo ukazanie motywów obu stron, bez zbędnego wybielania każdej z stron – to jest trudna sztuka. Reportaż pokazuje jaką siłą napędowa jest nienawiść, podżeganie latami do wzajemnych animozji, brak zrozumienia i co za tym idzie – tysiącach ofiar, które są może tylko statystyką w swojej suchej narracji, ale to jednak byli żywi ludzie. Sri Lanka jest pięknym miejscem, corocznie ściągającym rzesze turystów, którzy jednak – nie mają zielonego pojęcia o tragedii, która się rozgrywała tam. Harrison uderza w ten zaklęty mur milczenia i pozwala czytelnikowi – dotknąć prawie że namacalnie tej wojny. Sugestywne, przerażające obrazy tortur, morderstw, gwałtów zostaną w pamięci, gdyż język tych wydarzeń jest aż nazbyt plastyczny i realny. Tak bardzo realny, jak realni są Tamilowie i rebelianci i to co było ich udziałem na Sri Lance. Porusza do żywego, przeraża i nie daje nawet cienia nadziei – bo ciężko o niego, gdy mamy świadomość, że pod nosem ONZ ginęły rzesze cywilów. Polecam ten zapadający w pamięci reportaż, i w istocie jest to „nieznana wojna”, gdyż w Europie mało kto o niej słyszał. Harrison pozwoliła, by ujrzała ona światło dzienne. Mimo ogromu bólu znalezionego na jego łamach – warto się z nim zmierzyć. To kolejny przykład, że owszem homo, ale sapiens już niekoniecznie jesteśmy. 9/10