Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Pięć osób, pięć różnych żyć, pięć opowiadań. Opowiadań mocno wstrząsających. Góra Tajget to zbiór historii o Śląsku, o wojnie i o dzieciach – tych narodzonych i tych nienarodzonych. Te łączące się w pewnym kontekście opowieści nie należą do zbioru najłatwiejszych, ale zacznijmy od początku.

Sebastian
Współczesna Polska, współczesny Śląsk. Poznajemy Sebastiana – głównego bohatera pierwszego opowiadania. Mieszkający w Lublińcu aptekarz, sprzedający leki naprzeciw szpitala psychiatrycznego, zostaje świeżo upieczonym ojcem. Pomimo szczęścia, jakie daje mu dziecko, odzywa się w nim lęk. Strach przed śmiercią, przed tym, że nie będzie mógł obronić własnego dziecka przed zagładą, paraliżuje jego psychikę. Tymczasem z niespodziewaną wizytą zjawia się były nauczyciel Sebastiana, proponując mu współudział w uczczeniu pamięci ponad dwustu dzieci, zabitych przez nazistów w wariatkowie.
Gertruda
Bohaterka drugiego opowiadania stawia czoło wyzwaniu, co dla leciwej już pani doktor okazuje się wcale nie tak łatwe. Przyjmując dziennikarza w swoim domu, musi spojrzeć we własną, niechlubną przeszłość. Duchy wojny starają się zakłócić jej uzyskany przez długi lata spokój duszy.
Zefka
Wyzwolenie spod niemieckiej okupacji dla Zefki okazuje się być tragedią. Po dwóch latach spędzonych w Niemczech w – jak się dziewczynie zdawało – bajkowej scenerii, gdzie motyle karmi się watą cukrową, powraca do śląskich standardów i wodzionki. Nadchodzą Rosjanie, a wraz z nimi nędza, gwałty i śmierć. Co więc dla Zefki oznacza spotkanie z radzieckimi żołnierzami?
Rysiu
Tym razem mamy do czynienia z małym chłopcem, którego los zostaje desygnowany przez szpital. Trafiając do psychiatryka poprzez własnego ojczyma, stara się zachować resztki umysłu skażonego trucizną. Na jego drodze jednak pojawia się pielęgniarka, przekonana, że może uratować swą duszę poprzez ratunek tego jednego, jedynego dla niej ważnego pacjenta.
Adik
Adik? Adrian? A może Adolf? Historia wzruszająca do łez, tym razem łącząca się z innymi nie tylko czasem wojny, ale także osobą samego Hitlera. Adik jest chłopcem uwielbianym przez matkę i faworyzowanym na tle swojego rodzeństwa. Młodszy od swoich kolegów z kamienicy, niebieskooki mały mężczyzna gra w berka z sąsiadami, a jego dzieciństwo jest błahe do czasu.

Anna Dziewit-Meller, autorka Góry Tajget, zaprasza czytelnika do świata, w którym mieszają się wojna i pokój, luksus i bieda, wspomnienia tragiczne i wspomnienia radosne, miłość i nienawiść, skrucha i zgoda na zapomnienie. Ta niekonwencjonalna powieść opowiada o losach pięciu różnych bohaterów. Czas II wojny światowej miesza się z teraźniejszością. Wspomnienia przeplatają się z myślami o przyszłości.
Nigdy nie czytałam tak skonstruowanej książki. Każdy z rozdziałów ma swojego narratora, każda z postaci jest inna. Pisarka przedstawia nam wydarzenie, z którym każdy z uczestników historii ma coś wspólnego – czy to swoją osobę, czy jedynie budynek naprzeciw miejsca pracy. Zostawia nam rozsypaną układankę, którą musimy o własnych siłach poukładać. Pomysł na zwarcie tak rozległej siatki wydarzeń w niewiele ponad dwustu czterdziestu stronach jest znakomitym przykładem tego, że da się napisać króciutką książeczkę o fabule, w której czytelnik nie zna wszystkich faktów, a może jedynie drążyć swą wyobraźnią oczka tej siatki.

W każdym opowiadaniu akcja toczy się dość prędko; poniekąd zbyt szybko, przez co możemy wyłapać mnóstwo luk w opowieści. Daje nam to jednak możliwość – za sprawą wprawnego pióra pisarki oraz naszej nieograniczonej niczym wyobraźni – dopowiadania sobie historii na własną rękę. Żadne z opowiadań nie nudzi, mimo paru wątków pobocznych, które czytelnika w ogóle nie prowadzą do zrozumienia ogółu fabuły.
Język Anny Dziewit-Meller jest zrozumiały i całkiem łatwy do przyswojenia. Bardzo zdziwił mnie fakt używania śląskich sformułowań w powieści, ze względu na w dalszym ciągu nieskodyfikowanie etnolektu śląskiego, choć przyznam, że jako Ślązaczka zdania napisane w języku śląskim – pomimo pominięcia znaków diakrytycznych – zrozumiałam bez większego problemu. Pisarka wzbudza jednak w czytelniku pewnego rodzaju zrozumienie realiów śląskich podczas II wojny światowej oraz bezpośrednio po wyzwoleniu Śląska przez ZSRR.
Góra Tajget jest książką targającą nerwy. Tak trudne tematy, ażeby poruszyć czytelnika, nie muszą być przez niego przeżyte. Autorka ma bardzo bogate słownictwo, poprzez które przekazuje multum emocji czytelnikowi. Oddaje strach, żal i ból bardzo naturalistycznie, zaś radość i miłość w zupełnie magiczny sposób. Czytając tę powieść czytelnik doświadcza emocji wraz z bohaterami opowiadań.

Książkę polecam każdemu. Dosłownie każdemu. Jest dla mnie lekturą obowiązkową, podobnie jak Paragraf 22 czy też Chłopiec z latawcem. Tak wzruszającej powieści (czy też zbioru opowiadań) dawno nie czytałam. Wielkie brawa dla autorki z mojej strony!

Pięć osób, pięć różnych żyć, pięć opowiadań. Opowiadań mocno wstrząsających. Góra Tajget to zbiór historii o Śląsku, o wojnie i o dzieciach – tych narodzonych i tych nienarodzonych. Te łączące się w pewnym kontekście opowieści nie należą do zbioru najłatwiejszych, ale zacznijmy od początku.

Sebastian
Współczesna Polska, współczesny Śląsk. Poznajemy Sebastiana – głównego...