Literackie duety kryminalne, czyli działanie z podwójną siłą

Herkules Poirot i Arthur Hastings, Agatha Christie, Wydawnictwo Dolnośląskie

Arthur Hastings, niczym doktor Watson towarzyszący Sherlockowi Holmesowi, pomaga Herkulesowi Poirot rozwiązywać różne kryminalne zagadki. I choć nieraz usłyszy od słynnego belgijskiego detektywa słowa krytyki odnoszące się do pracy jego szarych komórek, to bez niego Poirotowi trudno byłoby niektóre sprawy rozwiązać. Hastingsa poznajemy w „Tajemniczej historii w Styles” (to także pierwsza powieść, w której występuje Poirot). I choć mężczyźni nie współpracują przy każdej ze spraw prowadzonych przez belgijskiego detektywa, to i przy jego ostatniej, „Kurtynie”, łączą siły. Wśród wszystkich opisywanych w zestawieniu relacji ta łącząca Poirota i Hastingsa wydaje się najmniej równoprawna – kapitan pełni funkcję bardzo potrzebnego, ale jednak pomocnika, a nie partnera.

Mikael Blomkvist i Lisbeth Salander, Stieg Larsson, Wydawnictwo Czarna Owca

Bohaterowie cyklu Stiega Larssona (a potem również Davida Lagercrantza i Karen Smirnoff) to zdecydowanie jeden z najpopularniejszych kryminalnych duetów ostatnich lat. Dociekliwy dziennikarz i genialna hakerka rozwiązali wspólnie niejedną sprawę, mimo że ich relacja nie należy do najspokojniejszych, a jej charakter niejednokrotnie ulega zmianie. Larsson, który sam pracował jako dziennikarz zaangażowany w tematy społeczne, w swoich książkach poruszał takie kwestie jak: przemoc wobec kobiet, wykorzystywanie osób w branży seksualnej, przestępcze powiązania osób stojących na szczytach władzy. Blomkvist i Salander, nawet jeśli między nimi nie zawsze układa się dobrze, są w stanie połączyć siły, by rozwiązać daną sprawę, doprowadzić do ukarania morderców, oszustów, osób pozbawionych w swoim działaniu moralności.

Jeśli chcecie przeczytać więcej o Larssonie i stworzonym przez niego cyklu, zajrzyjcie do artykułu, w którym znajdziecie pięć dotyczących tego autora ciekawostek, również związanych z kontynuacjami jego powieści, którym część fanów i fanek była zdecydowanie przeciwna. 

Robin Ellacott i Cormoran Strike, Robert Galbraith, Wydawnictwo Dolnośląskie

Większość duetów w zestawieniu to duety damsko-męskie – czasem relacja bohaterów zaczyna się i kończy na przyjaźni, ale niekiedy zamienia się w romans czy dłuższy związek. Strike i Ellacott z pewnością znajdują się w czołówce zestawienia postaci, które robią wszystko, by uniknąć happy endu, a nawet – szczęśliwego początku. Robin Ellacott, początkowo sekretarka w biurze detektywistycznym Strike’a, z czasem staje się pełnoprawną wspólniczką, mimo że często towarzyszy jej przekonanie, że „musi coś udowodnić”. Skuteczność tych dwojga w rozwiązywaniu spraw kontrastuje z ich nieumiejętnością mówienia o uczuciach, jakie wobec siebie żywią. Choć w pracy starają się działać możliwie jak najbardziej precyzyjnie, w życiu prywatnym zdecydowanie kluczą. Zwolennicy i zwolenniczki tego, by para detektywów była razem, zapewne z każdym kolejnym tomem serii przeżywają katusze. Za to Robert Galbraith, czyli J.K. Rowling, pewnego razu stwierdził: „dynamika relacji między nimi jest tym, co sprawia, że chcę o nich pisać, a czytelnicy chcą o tym czytać”.

Oliver von Bodenstein i Pia Kirchhoff, Nele Neuhaus, Wydawnictwo Media Rodzina

W przypadku bohaterów powieści Nele Neuhaus, „niemieckiej królowej kryminałów”, jest inaczej niż w przypadku Robin i Cormorana – choć mamy dwie heteroseksualne postaci, to nie są one zainteresowane wchodzeniem ze sobą w romantyczne relacje. I choć w książkach z serii o dwojgu policjantów możemy poczytać o ich życiu prywatnym, to Pia i Oliver pozostają przyjaciółmi, którzy jednak czasami, jak to w życiu bywa, wolą samodzielnie mierzyć się ze swoimi problemami z drugimi połówkami niż poprosić drugą osobę o radę, wsparcie. Ten literacki duet kryminalny dowodzi, że – jeśli chodzi o bohaterów książek – najwyraźniej nie ma jednej udanej recepty na to, jak powinna wyglądać relacja głównych postaci, by te skutecznie rozwiązywały sprawy morderstw i innych przestępstw. Jeśli chodzi o cykl z von Bodensteinem i Kirchhoff, miłośnikom i miłośniczkom czytania szczególnie może się spodobać tom 10, którego akcja rozgrywa się w branży wydawniczej. A żeby do niego dotrzeć, warto przeczytać i pozostałe dziewięć tomów.

Lena Rudnicka i Marcel Wolski, Kinga Wójcik, Wydawnictwo Prószyński i S-ka

„Kto się czubi, ten się lubi” – to powiedzenie pasowałoby do wielu opisanych na kartach książek relacji, również do tej łączącej komisarz Lenę Rudnicką i sierżanta Marcela Wolskiego. Rudnickiej nie sposób odmówić skuteczności działania, tak samo jak przekonania o własnej wartości i uporu, który z jednej strony sprawia, że jest ona skuteczną policjantką, ale z drugiej – utrudnia jej wchodzenie w relacje z innymi ludźmi. Marcel, w przeciwieństwie do Leny, nie ma problemów z mówieniem o swoich uczuciach i zdecydowanie lepiej wychodzą mu rozmowy ze świadkami przestępstw czy rodzinami ofiar. Wolskiemu też jednak nie sposób odmówić skuteczności działania – potrafi on pomóc nawet Rudnickiej, mimo że ta nie tylko o pomoc by nie poprosiła, ale i nie przyznałaby się, że jej potrzebuje. Bohaterowie więc jednocześnie i denerwują siebie nawzajem, i są sobą zauroczeni, jak nikt inny potrafią też przekonać tę drugą osobę do podjęcia innej decyzji, próby spojrzenia na dane śledztwo z innej perspektywy, co zazwyczaj dobroczynnie wpływa na prowadzone przez nich sprawy.

Jane Rizzoli i Maura Isles, Tess Gerritsen, Wydawnictwo Albatros

Jak Tess Gerritsen zdradziła w rozmowie z Bartkiem Czartoryskim, seria o Rizzoli i Isles w ogóle nie była w jej twórczych planach. „Chirurg”, czyli pierwsza część cyklu, miała być początkowo samodzielną powieścią, ale sama autorka była ciekawa, jak dalej potoczą się losy Jane Rizzoli. W drugiej części, napisanej po to, by te dalsze losy postaci sprawdzić, czyli w „Skalpelu”, pojawia się Maura Isles. O niej Gerritsen też chciała dowiedzieć się więcej i tak powstał „Grzesznik”, a potem i kolejne książki o losach detektywki bostońskiego wydziału zabójstw i lekarki sądowej. Seria amerykańskiej autorki to jedna z niewielu powieści kryminalnych, w której śledztwo z powodzeniem prowadzą osoby tej samej płci, na dodatek wykonujące różne zawody. Porywczy, włoski temperament Rizzoli i chłodny, racjonalny umysł Isles to połączenie, przed którego efektywnością powinni drżeć bostońscy przestępcy. Cykl cieszy się nie tylko dużą popularnością wśród czytelników, ale i widzów – na podstawie książek Gerritsen powstał śledzony przez miliony widzów serial „Partnerki”.

Freya i Huldar, Yrsa Sigurðardóttir, Wydawnictwo Sonia Draga

Yrsa Sigurðardóttir to autorka zakończonej już (niestety) serii o Thorze i pisanego cały czas cyklu o Freyi i Huldarze – w maju 2023 roku ukazała się w języku polskim szósta część tej serii, czyli „Konsekwencje”. Zawodowe drogi psycholożki dziecięcej Freyi i policjanta Huldara nieraz się przecinają, nie są oni też sobie obojętni (choć Freyi znacznie trudniej to przyznać) w kontekście ich relacji prywatnej. Sprawy ewentualnego usunięcia Huldara ze swojego życia nie ułatwia Freyi fakt, że jej malutka bratanica – niepałająca szczególną miłością do gatunku ludzkiego – akurat tego człowieka postanowiła obdarzyć sympatią, a ten opiekuje się dzieckiem z wyjątkową cierpliwością. Czytając kolejne powieści Sigurðardóttir, skupiamy się jednak nie tylko na prywatnej relacji tych dwojga, ale i na tym, jak ich wspólne siły pozwalają – jak w przypadku wszystkich par w tym zestawieniu – rozwiązać najbardziej skomplikowane sprawy.

Jon Gutiérrez i Antonia Scott, Juan Gómez-Jurado, Wydawnictwo Sine Qua Non

Juan Gómez-Jurado jest w swojej ojczyźnie prawdziwą gwiazdą, także w świecie pozaliterackim – w końcu (stety czy niestety) nie tak często pisarze doczekują się ponad 460 tysięcy obserwatorów na Instagramie (stan na 6 czerwca 2023 roku). Podobnie jak Stieg Larsson, Gómez-Jurado ma za sobą doświadczenie w pracy dziennikarza, a w Polsce w kwietniu tego roku ukazała się jego pierwsza książka z cyklu o Antonii Scott (premiera kolejnej jest zaplanowana na 28 czerwca, a jeszcze następnej – na jesień tego roku). I choć to dopiero pierwsza powieść z cyklu, to nie sposób nie docenić stworzonego przez hiszpańskiego pisarza kryminalnego duetu. Wydawałoby się, że Jona i Antonię różni wszystko. Jon jest dobrze zbudowanym policjantem, który przez swoje dobre, ale i nie do końca uczciwe serce co rusz pakuje się w kłopoty, jednak nieuczciwy staje się tylko wtedy, gdy uważa, że jedynie w ten sposób zyskuje szansę na złapanie przestępcy o zdecydowanie gorszej moralności. Dlatego gdy mężczyzna otrzymuje propozycję współpracy z tajemniczą Antonią Scott, nie może jej nie odmówić. Scott, uważana za najinteligentniejszą osobę na świecie, choć nie ma broni, choć działa głównie w ukryciu, jest wyjątkowo skuteczna. Tym razem jednak bohaterowie mają rozwiązać zbrodnię nierozwiązywalną – wyjaśnić morderstwo syna prezeski największego banku w Europie. Scott i Gutiérrez, dzięki uzupełniającym się umiejętnościom i odrobinie humoru, tak szybko się jednak nie poddadzą.

Jakie książki dodalibyście do zestawienia kryminalnych duetów? Czekam na wasze odpowiedzi w komentarzach!