Podobno statystycznie jedna osoba na sto jest psychopatą, a na świecie jest ich około siedemdziesięciu milionów… Im więcej ludzi znamy, tym większe prawdopodobieństwo, że wśród naszych znajomych znajduje się ktoś o osobowości psychopatycznej. Od pewnego czasu wiemy też, że nie każdy morderca to psychopata, a psychopata wcale nie musi być mordercą. Czy można go więc w jakiś sposób rozpoznać bez specjalistycznych badań? Czy psychopata jest taki od dnia narodzin, czy coś powoduje, że człowiek staje się taką osobą?

Dean A. Haycock w swojej książce „W umyśle mordercy. Tajemnice mózgów psychopatów” dogłębnie analizuje tę tematykę. Chociaż autor jest naukowcem, doktorem neurobiologii, potrafi w wyjątkowo przystępny sposób przedstawić wybrane zagadnienia. Jednocześnie Haycock jest też znakomitym gawędziarzem, co sprawia, że książka jest niezwykle ciekawa nawet dla osób, które nie mają pojęcia o neurologii, biologii, psychologii czy psychiatrii. Wszystkie dane są poparte przypisami, a zatem w razie wątpliwości możemy je sprawdzić. W publikacji zamieszczono też ilustracje, do których autor odnosi się w tekście.

W rozdziale pierwszym (zatytułowanym „Kto byłby zdolny do czegoś takiego?”) badacz opisuje dwa znane z mediów wydarzenia, kiedy młodzi ludzie (Jared Lee Loughner oraz duet Eric Harris i Dylan Klebold) dokonali rzeczy niewyobrażalnie strasznych. Analizuje, co popchnęło ich do tak radykalnych, bestialskich zachowań, i wskazuje różnice między zaburzeniami osobowości (które mogą wynikać z różnych przyczyn) a psychopatią. W rozdziale drugim rozpatruje natomiast kwestie terminologiczne – według niektórych psychopata a socjopata oznaczają to samo, inni rozróżniają te pojęcia.

W kolejnych częściach publikacji zapoznajemy się z tym, jak psychopatię mogą postrzegać neurolodzy, biolodzy, genetycy. Znajdziemy tutaj między innymi rozważania, czy zbrodnie można usprawiedliwić genami sprawcy, jak funkcjonuje mózg psychopaty oraz czy to właśnie nieprawidłowości, które stwierdzono w działaniu mózgów przestępców, determinują ich zachowania.

Następnie Haycock porusza kwestie, które na pewno zainteresują wielu czytelników – czy psychopatą można się stać oraz, czy jeśli dziecko ma kochającą rodzinę i odpowiednie warunki do rozwoju, może zostać psychopatą, czy też psychopaci to wyłącznie ludzie, którzy w dzieciństwie byli maltretowani lub wykorzystywani seksualnie.

Na koniec autor porusza kwestie prawne oraz wspomina o rozwoju badań naukowych dotyczących psychopatów. Bardzo cenię sobie też skromną, ale przydatną dla zainteresowanych listę rekomendowanych pozycji książkowych.

W publikacji „W umyśle mordercy. Tajemnice mózgów psychopatów” odnalazłam wiele przydatnych danych. Naukowiec wskazuje nie tylko cechy osobowości psychopatycznej [s. 78–81], ale też propaguje wiedzę, jak rozpoznać ASPD, czyli antyspołeczne zaburzenie osobowości [s. 104,105]. Mimo że Haycock jest członkiem Krajowego Instytutu Zdrowia Psychicznego Uniwersytetu Rockefellera, bez ogródek wyjawia, dlaczego wielu psychiatrów wcale nie leczy swoich pacjentów, tylko przepisuje stale pewne leki [s. 99,100]. Podoba mi się też fakt, że autor nie przedstawia samych suchych faktów, lecz opisuje przypadki konkretnych ludzi.

W recenzowanej książce nie brakuje też ciekawostek. Możemy między innymi dowiedzieć się, że istnieją czynniki, które oddziałują na nasze geny i zmieniają nasze DNA. Należą do nich na przykład stres, rodzaj diety, palenie tytoniu, aktywność fizyczna lub jej brak, a także przebyte infekcje oraz kontakt z różnymi substancjami [s. 189,190]. Takich interesujących faktów znajdziemy w tej publikacji mnóstwo.

Szczerze polecam książkę Deana A. Haycocka, ponieważ psychopaci naprawdę są wśród nas. Wiedza zawarta w tej publikacji może nam pomóc w codziennych relacjach z innymi, a także wzbogacić nas o wiele cennych informacji.

Aleksandra Dolęga