Na rozległym dziedzińcu wiekowego Ogrodzieńca straszy duch czarnego wilczura. W Dębnie stoi zamek, wokół którego chadza sam diabeł. Czorsztyn raz po raz jest nawiedzany przez złe moce, Niedzica żyje wspomnieniem o klątwie Inków, a zjawa Ludwiki Szujskiej straconej na wskutek piekielnej zazdrości własnego męża i niesłusznie rzucanych w jej stronę oskarżeń, błąka się nieszczęśliwie po przepastnych komnatach Lipowca.

Wszystkie te historie brzmią fascynująco i urokliwe, ale większość z nas – wysłuchawszy ich pobieżnie - wrzuci je między bajki. I być może słusznie, bo będąc zwyczajnym niedowiarkiem, trudno rozpatrywać ów barwne podania w sposób inny niż sceptyczny. Jednak czasem… Mając przed oczami zmurszałe ruiny, nadszarpnięte zębem starości baszty, na wpół zrujnowane twierdze, opuszczone osady, ogromne grody i grodziska, równie niełatwo pozbawić się odrobiny przyjemności z czerpania fantastycznych domysłów; kto bowiem nie zastanawiał się nigdy nad nimbem tajemnicy okrywającym te miejsca? Kto nie nadstawił uszu, by wsłuchać się w echo kroków rozbrzmiewających po kamiennych schodach? Kto nie wytrzeszczył oczu na widok cienia o niepokojącym kształcie? Na kogo nie spłynęła aura zimnego niepokoju, gdy najmniej się tego spodziewał?

Maciej Zdzienicki zdawał się tę dwoistość – charakterystyczne i bardzo popularne przeświadczenie o niemożliwym, po czasie zmieniające się w ostrożną ciekawość – doskonale rozumieć. Postrzeganie bogatej spuścizny kulturowej jako coś interesującego, co i w pewnym stopniu zagadkowego, nawet legendarnego (!) jest absolutnie normalne; nie dziwi więc jakby i przypadkowy turysta nie mógł chcieć rozpatrywać wszelkiego rodzaju faktów oraz mitów, pod wieloma różnymi kątami - nawet jeśli te, miałby zakładać nadprzyrodzone scenariusze.
W swojej publikacji Zdzienicki jasno nakreśla dwa punkty widzenia i jasno je rozdziela. ,,Pozagrobowe’’ są oczywiście, zbiorem kilkudziesięciu rozpalających wyobraźnię baśni wywodzących się z najpopularniejszych zakątków Polski, lecz przy tym także – miłą dla ucha opowieścią o dawnych dziejach kraju. Autor wciela się rolę zapalonego historyka, który z pasją i zacięciem odmalowuje barwne tło wydarzeń; snuje opowieści zgoła niesamowite, choć jednocześnie przepełnione masą podniecających ciekawostek, atrakcyjnych anegdotek, charakternych postaci, zajmujących dygresji, czy przykładów będących doskonałym studium do głębszej analizy lub gorących dysput.

Bo to ostatnie również należy podkreślić – praca Zdzienickiego wybija się na tle podobnych tytułów nienachalnością przekazu i jednoznacznym zasygnalizowaniem, że sama w sobie dziełem poważnym być nie może - prędzej miłą lekturką prezentującą w sposób ciekawy i niezłożony efekty osobistej pracy zrodzonej z fascynacji miejscami potencjalnie nawiedzonymi przez nadnaturalne zjawiska. Podoba mi się szalenie, tak skonkretyzowane przedstawienie własnego stanowiska, które faktycznie - w tym przypadku ma uzasadnienie.

,,Pozagrobowe’’ są czarująco klimatycznym zbiorowiskiem opowieści różnej treści, zdecydowanie angażującym i przystępnym w odbiorze. Krótkie rozdzialiki o reportersko – dziennikarskiej formie, delikatna nastrojowość, garść wiedzy i fantastyczne wizje snute wokół wiekowych pozostałości, z pewnością przyciągną uwagę entuzjastów tematu oraz umilą niejeden długi jesienny wieczór. A być może… staną się dla niektórych śmiałków przewodnikiem turystycznym? 😉

Na rozległym dziedzińcu wiekowego Ogrodzieńca straszy duch czarnego wilczura. W Dębnie stoi zamek, wokół którego chadza sam diabeł. Czorsztyn raz po raz jest nawiedzany przez złe moce, Niedzica żyje wspomnieniem o klątwie Inków, a zjawa Ludwiki Szujskiej straconej na wskutek piekielnej zazdrości własnego męża i niesłusznie rzucanych w jej stronę oskarżeń, błąka się...